Досмурзин ержан


Ювеналмен*  ж асал д ы .  С ы қ а қ т ы л ы қ м ін е зд і,  Марциалдың*



Pdf көрінісі
бет77/110
Дата19.02.2023
өлшемі8,45 Mb.
#69091
түріЛекция
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   110
Ювеналмен
ж асал д ы . 
С ы қ а қ т ы л ы қ
м ін е зд і, 
Марциалдың* эпиграммалары, Петронийдін* “Сатирикон” 
атты романы, Апулейдің* “Алтын есегі” , Лукианның* 
тілдесулері қамтыды. Жаңғыру дәуірінде, сықақтылық 
ө н е р д ің н е гізгі н ы с а н ы р е т ін д е , о р т а ғ а с ы р л а р
ғылымдары, шіркеулер, өзін жойып ж оққа шығарған 
феодалдық идеологияда болды.
К. Маркстің* айтуы бойынша - В. Шекспир*, Эразм 
Роттердамский*, Ф. Рабле*, М. Сервантес*, Ж. Мольер*, 
өздерінің шығармаларында, ортағасырлықты өткен- 
дегісімен “күлкілікті қоштасады”. Қоршаған шындыққа 
өздерін ің ө ткірлікті, с ы қ а қ т ы л ы қ к ө зқ ар асы м ен 
Д. Свифт*, Ф. Вольтер*, А. Ф ранс*, ж ән е т.б. 
ерекш ел ен ед і. Р есей де, с ы қ а қ т ы л ы қ м ы салдары
ертелікте белгілі болды. Скоморошество* — еуропалык 
“күлкілікті м әдениетінің” сәйкестілісі болды. XVII 
ғасырдың ортасында, өзінің Ресейде, сы қақты л ы қ 
шығармаларда, сы қак онері, әшкерелеу котерме сөзін 
әкелуімен, өткірліктісімен, кең таратылған қүбылыс 
болды. Мысалы: “Шемякин соты туралы повестінде” 
“Ерше Ершович туралы п о вестін д е” айты лғандар
айқындыкты анықталады. Советтік өнерінде, сы қақ 
маңыздылықты орынға ие болады. Бірден, революциядан 
кейін өнердің алды на, тап ты лы қ ж аумен күресу, 
буржуазиялык ескіліктермен күресу, жаңа социалистік 
қүры лы сты ң жеңіп алғандарын қорғау үш ін, жаңа 
есеп тер
қ о й ы л д ы . 
О сы 
е с е п т е р д і 
ш еш у ге, 
В.В. Маяковскийдің*, Д. Бедныйдың* және т.б. қызмет- 
тіліктері бағытталды.
Үлы Отан соғысы кезінде, саясатты лы қ сы қақ, 
ер екш ел ік ті м аң ы зд ы л ы ғы н а ие болады . С ы қ а к
күлкіліктінің ерекше түрі ретінде, қазіргі замандада,
211


Мәдениеттану
өзінің маңыздылығын жоғалтпайды. Сықақ социалистік 
реализмінің өнерінде кең пайдаланылады.
Эстрадалық өнердің тағы бір жанры, бүл — әзіл. Әзіл 
сы қаққа қарағанда, өмірлік қүбылыстарының кемші- 
ліктерін е, адам дарды ң тәртібіне, өте ж үм салы қты
қаты насы м ен, тек ы залы қсы з жымиюды ш ақыруға 
қабілеттенген, тапқырлық тәсілдерді және мағыналықты 
о й ы н д ы п а й д а л а н у д а н е гізд е л г е н , к ү л к іл ік т ін ің
ерекшелікті түрі. Үлттық және адамның жеке даралық- 
тық ерекшеліктеріне сәйкестілі (ағылшындық, немісті- 
лік әзілі, Гогольдің әзілі және т.б.). Әзілдің көп санды- 
лы қ реңктері, айырмашылықтанады. Өзінің зерзатын 
қүртулықты сынға жатқызатын әзілді, күлкілікті түр 
ретінде, сы қаққа қарама-қарсылықты қояды. Әзілдің 
өзінділік үғымында, екі тараптарын ерекшелеуге болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   110




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет