Мәдениеттану
Ресейдің еңбек сіңірген әртісі Г.
Хазанов
кекетпе рөлінде.
224
Мәдениеттану
ФОТО ӨНЕРІ
Фото өнері (грек тілінен рһо$ —
жарық, §гаріо —
жазамын) деген сөздерден туындылады.
Фото өнері, бүл
бейнелеу ө н ер ін ің ж аңа түрі. Б үнда болм ы сты ң -
шындықтың екі өлшемділіктегі жалпақтылықты қабыл
алуы, фотографиялық техникасының анықтылы бейне-
леулік қүралдарымен (жарық, түс, формат, компози
ция*, жоспар, түсірудің ракурсы — бағыты — көрінісі)
арқылы жүргізіледі. Фотографиялық үдерістің
ашылуы
және жарықтылы-жазу бейнелеуінің көбейтуі, фран-
цуздың ойлап-табушысының, суретшісінің
Ж. Дагердің,
ағылшын ғалымы, физигінің
В. Тальботтың есімдерімен
байланысты. Фотография — заттардың үстінгіліктегі
бейнелеулерін техникалықты орнықтылау-түрақтылау
тәсілі ретінде, XIX ғасырдың 30-жылдарында
пайда
болып, 40-жылдарда кең таралуына ие болады. Кейіннен
периодикада, техникада, ғылымда пайдаланады және
бірден
сымбаттылық, пейзаждылық бейнелеу өнеріне
енеді. Тек қана сымбаттылық жанрда фото өнерінің
дамуы мен қалыптасуы шығады.
Бүл үдеріс, бейнелеу өнерімен және сызбаның тікелей
әсерлігімен орындалады. Техникалық әдістерді және
аны қты лы қүралдарды алу,
бейнелеу ф актурасы н
емістеу, көрнектілі әлемді табигаттылық үқсастылық
көшіруден қашып қүтылуға үмтылу, фотоаппараттың
хаттамалық нақтылысымен күресу, айтылгандардың
барлығы, ф ото-өнерінің алғаш қы кезеңінің дамуын
229
Мэдениеттану
сипаттайды. Бүл кезеңце “майлы
бояу бейнелеу өнері-
нің” астында, “гравюраның”* астында, “қарындашпен
немесе көмір суретінің” астында, фото-түсірулердің
жасалып шығарылғандарын көреміз. Фотография 1820
жылы Францияда ойланып табылады. Ал 1880 жылдан
бастап фото-ательелер барлық жергіліктік қүбылыс
ретінде қалыптаса бастайды.
Фото өнерінің дамуына, қалыптасуына,
“Барбизон*
мектебінің” “импрессионизмнің”*
бейнелеу өнеріндегі
дәстүрлі түрлері, стилдері және сол уақыттың жаңа-
ш ы лы қты багыттары үлкен әсерлігін корсетті. Ал
Ресейде, фото онерінің дамуына-қалыптасуына, қон-
дыргылықты суретшілердің
Ф. Васильевтің*, И.Левитан-
Достарыңызбен бөлісу: 
