Э. А. Абдыкеримова



Pdf көрінісі
бет46/85
Дата03.02.2023
өлшемі1,31 Mb.
#65038
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   85
нақ s, бҥт і 
s:=0 
цб і ҥшін 1 ден 10 дейін 
s:=s+a[і] 
цс 
шығару ОА:=s/10 
соңы 
 
 
Әзір» қайталану командасы 
 
«Әзір» циклінің қҧрылымы: 
цб
басы 
S:=0 
I:=1 
I<=1 
Ендіру A(i) 
M:=s/10 
Шығару М 
соңы 
S:=s+a(i) 


74 
әзір шарт
S (цикл денесі)
цс 
 
 
 
Әзір қайталану командасын орындау кезінде ЭЕМ тӛмендегі әрекеттерді
қайталайды: 
а) әзір қызметші сӛзінен кейін жазылған шартты тексереді; 
ә) осы шарт сақталып тҧрғанда, ЭЕМ цикл денесін (цб және цс сӛздерінің 
арасындағы командаларды) орындай береді. 
б) ал егер шарт сақталмаса, онда ЭЕМ цикл денесін орындауды тоқтатады 
да цс қызметші сӛзінен соң тҧрған командаларды орындауға ӛтеді. 
Шарт дегеніміз - екі шама арасындағы салыстыруды кӛрсететін қатыс. Осы 
қатыстың нәтижесі (ақиқат және жалған) алгоритмнің қайталану командасының 
орындалу-орындалмауын анықтайды.
7-мысал. Екі оң бҥтін санның ең ҥлкен жалпы бӛлгішін есептеу алгоритмін 
тҥзіңіз. 
алг ЕҤЖБ( нат m,n) 
басы
нат х, у 
х:=m 
y:=n 
әзір х≠у 
цб 
егер х>у онда х:=х-у 
әйтпесе у:=у-х 
бітті 
цс 
шығару х 
соңы 
 
Итерациялық қайталанулар 
  
Практикада циклді аяқтауда қандай да болмасын бір логикалық шарт 
арқылы берілетін жағдайлар жиі кездеседі. Мысалы, 
...
,
a
,
2
1
a
тізбегінің шегін 
ерs дәлдікпен табу керек болсын (ерs (эпсилон) – нәтижені есептеуде мҥмкін 
болатын қате, дәлдік шамасы). Бҧл ҥшін n-нің шексіздікке ҧмтылғанында 
тізбектің шегі болуы тиіс. Осы шарт орындалатын жағдайда 
n
а
мәні 
eps
a
a
n
n



(
1
теңсіздігі қанағаттанғанға дейінгі есептеледі де 
n
а
мәні қажетті 
шек ретінде қабылданады. Мҧндай циклді – итерациялық цикл деп атайды 
(іteratіo – қайталау). 
шарт 

шығу 


75 
8-мысал. Жалпы мҥшесі 
2
/
k
a
k

болатын тізбек шегін eps дәлдікпен 
есептеу және мәндері eps-тен кем емес элементтерінің қосындысын табу керек 
(k=1,2,… сәйкес қатардың жинақтылығы математика курсынан белгілі) 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   85




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет