Э. А. Абдыкеримова
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
|
2.2 Ақпаратты тҥрлендіру Жҥйеде ақпараттарға қатынау барысында жеке кезеңдерді атап ӛтуге болады. Ақпараттың материалды жеткізушісі сигнал болғандықтан, бҧл сигналдардың қатынасу және тҥрлендіру кезеңдері болып табылады (3-сурет). Ақпаратты қабылдау кезеңінде белгілі объект туралы ақпаратты алады және анализ жасалады, соның нәтижесінде объект бейнесі қҧрылады, оны тану және бағалау жҥргізіледі. Мҧнда бізді қазіргі уақытта қызықтыратын ақпаратты 19 кедергі болатын ақпараттан бӛліп алу керек, ол кӛп жағдайда бірқатар қиыншылықтарға байланысты. Қабылдаудың қарапайым тҥрі екі қарама-қарсы кҥйді: бар болу («иә») және жоқ болу («жоқ») айыру. Ақпаратты даярлау кезеңінде нормальдау, аналогтық-сандық тҥрлендіру, шифрлау сияқты амалдар жҥргізіледі. Кей жағдайда бҧл кезең қабылдау кезеңіндегі кӛмекші кезең ретінде қарастырылады. Қабылдау және дайындау нәтижесінде жіберу немесе ӛңдеуге ыңғайлы тҥрдегі сигнал болады. Жіберу және сақтау кезеңінде ақпарат бір орыннан екінші орынға немесе бір уақыттан екіншісіне беріледі. Бҧл кезеңде пайда болатын теориялық есептер бір-біріне жақын болғандықтан, ақпаратты сақтау кезеңі жеке кезең болып бӛлінбейді. Мҧнда ақпаратты жіберу кең мағынаға ие болады. Қашыққа ақпаратты жіберу ҥшін физикалық табиғаты әр тҥрлі каналдар қолданылады, олардың ішінде кең таралғаны электрлік және электромагниттік. Соңғы он жылдықта алдыңғы қатарлы оптикалық канал кең таралды. Ақпаратты сақтау ҥшін негізінен жартылай ӛткізгішті және магниттік тасымалдаушылар қолданылады. Шуылға ҧшырайтын каналдың шығысында сигналды алу екінші ретті тҥсіну сипатында болады. Ақпаратты өңдеу кезеңінде ақпаратты тҥрлендіру (басқа кезеңдердегі сияқты) ақпараттық техника қҧралдары немесе адамның кӛмегімен жҥзеге асырылады. Егер ӛңдеу процесін формализацияласақ, оны техникалық қҧралдар орындайды. Қазіргі кездегі кҥрделі жҥйелерде бҧл функция ЭЕМ-ге және микропроцессорге жҥктеледі. Егер ӛңдеу процесі формализацияланбаса және шығармашылық тәсілді қажет етсе, ақпаратты ӛңдеуді адам орындайды. Басқару жҥйелеріндегі ӛңдеудің негізгі мақсаты басқару әсерлерін таңдау есептерін шешу болып табылады (шешім қабылдау кезеңі). Ақпаратты бейнелеу кезеңі адамның қатысуына байланысты кезеңдердің алдында болу керек. Бейнелеу кезеңінің мақсаты – адамға қажетті ақпаратты оның сезім органдарына әсер етуге қабілетті қҧрылғы кӛмегімен кӛрсету. Әсер ету кезеңінде ақпарат жҥйеде қажетті ӛзгерістерді жҥзеге асыру ҥшін қолданылады. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|