Ә с I гі т I к б I л I m г. А. Кактаева философия
жүктеу/скачать 12,84 Mb. Pdf көрінісі
|
httpkmib.netuchebnikifilosofija.g.kaktaeva-2.pdf
| Қогамдыц сана қашанда ңоғамдық болмыстың бейне-
сі болып табы лады . Қ о га м ды ц болм ы с а л ғаш қ ы . Өйткені ол ңоғамдьщ санадан тыс, одан тәуелсіз өмір сүреді. Қоғамдың сана материалдық өндіріс қатынаста- рының себебінен туады, ол адамдардың әлеуметтік прак- тикалық продесінде пайда болады. Бүл қоғамдық бол- мыс алғашқы, ал қоғамдық сана соңғы деген сөз. Қоғам- дық сана әр адамның санасынан гөрі жоғары, ауқы м ды . Ңоғамдық болмыс өзгергенде қоғамдың сана да өзгере- ді және қоғамдық болмыстың өзгеруі ңоғамдық сананың өзгеруінің себебі болып табылады. Мысалы, Елбасымыз Ңазаңстан-2030 Жолдауында: "Бүгінгі дамуымыздың келеңсіз сипаттары туралы айта отырып, олардық көп- шілігінің уаңытша жөне өтпелі сипаты барын, оның өзі 120 де кеңестік мұра мен өтпелі кезеңнің ңиындыңтырының салдары екенін атап өту қажет”, -д еп жазады. Соныңіші- нен біріншісі - "бүл коммунистік принциптер рухында тәрбиеленген адамдардың бірнеше үрпақтары қалыптас- тырған біздің діліміз. Кейбіреулер жақында болған өзге- рістерді ынта-жігерімен пайдаланды, біраң басым бөлігі олай істеген жоң". Қоғамдық сана өрбір жеке адамдардың саналарының жай біріккен жиынтығы емес. Қоғамдың сана өте ауңым- ды кең үғым. Ол объективті өмірді адам санасында жан- ж ақты бейнелеудің нәтижесі. Оған жататындар: қоғам- дық ойлар, теориялар, саяси және ңүқыңтың көзңарас- тар, ғылыми аныңтама мен түжырымдар, т.б. Қоғамдың сананы екі түрғыдан ңарауға болады. Бірін- шіден, оны бейнелеу ретінде, екіншіден, рухани ңүбы- лыстарды жасаушы ретінде. Қандай да бір қоғам (ңүлдық, феодалдьщ) болмасын, ол ңоғамның үстемдік ңүрған таптардың мақсаты өздері- не тиімді ңоғамдың пікірді, саясатты, ңүқыңты, мораль- дық, идеологиялың принциптерді халықтың санасынасі- ңіру болып табылады. Бірақ, әрбір адамның басы тек ңоғамдық санамен ғана толысып бітпейді. Қоғамдық санамен қатар әр адамның жеке санасы болады. Түрлі тарихи жағдайлар, экономи- калың, таптың, саяси, әлеуметтік мәселелер жеке санаға эсер етеді. Ж екелік сана өзінің көлемі жағынан ңоғам- дың санадан тар. Ж еке сана әрбір адамның өміріне, міне- зіне, біліміне, тәрбиесіне байланысты қалыптасады. Ол сол адамның дүниеге келуіне, өсіп жетілуіне, дүние са- луына сәйкес өмір сүреді. Қоғамдың сананы да жеке адамдар жасайды. Біреудің досына жазған хаты, арызы жеке санаға жатады. Ал егер сол хатта үлкен бір теориялың мөселе ңозғалса, ол қоғам- дың санаға жатады. Мысалы, Қайрат Рысқүлбековтың үйіне жазған хаты, оның көзқарастары қоғамдық санаға айналды, Қазаңстан тарихында мөңгі қалды. жүктеу/скачать 12,84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|