Ә с I гі т I к б I л I m г. А. Кактаева философия



Pdf көрінісі
бет3/96
Дата04.12.2022
өлшемі12,84 Mb.
#54707
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   96
Байланысты:
httpkmib.netuchebnikifilosofija.g.kaktaeva-2.pdf

Философияныц басты ерекшелігі - әлемді, бүкіл дүние- 
ні түтас қарастырады, оның іш кі байланысын, ж алпы да-
му заңдылыңтарын зерттейді. Яғни, ол - дүниетанымдық 
ғылыми жүйе болып табылады.
Сондыңтанфилософияныңмаңызын, қүры лы мы н, пә- 
нін тереңдеп білу үш ін, ең әуелі, оның дүниетаныммен 
байланысын, арақатынасын қарасты ры п көрелік.
Белгілі бір адамдардың дербес қы зм еті ретінде фило-
софия ежелгі шығыс елдерінде - Қ ы тайда, И ндияда, т.б. 
елдерде, кейінірек антика дөуірінде еж елгі Греция топы- 
рағында қалыптасабастаған. Б ірақ, оның түпкі туындай- 
тын түбірі адамдардың әлемдегі айры ңш а болмысында, 
дүниеге өзіндік қатынасында жатуы тиіс. Ол ңатынас жан- 
уарлардың өзін қорш аған табиғи ортаға қаты насы нан 
мүлдем өзгеше. Ж ануарлар табиғи дамудың төл туынды- 
сы, белгілі бір географиялық ортамен тікелей үйлескен, 
олар өздерін табиғаттан бөліп, оған бір бөгде күш тей сырт 
қатынас жасай алмайды. Сондықтан олар үш ін табиғат- 
ты игеру, оны түсіну, іш кі сырына ңаны ғу мәселесі түр- 
ған жоң.
Адамдар болса, ортаға тікелей бейімделудің нәтиже- 
сінде емес, сол ортаны игеру ңызметі нәтиж есінде, оған
6


дәнекерлі, қүрал-саймандар арқы лы , өзара қоғамдасу ар- 
қы лы қаты насады . Бүл процесс өзі атқараты н іс-әрекет- 
терді де, оның өзгеретін объектісін де ж әне аңырында өзі- 
нің кім екенін де белгілі дөрежеде көре білуді, түсіне бі- 
луді де ңаж ет етеді.
Осыған орай адам табиғатңа, ж алпы әлемге солардың 
тек бір бөлшегі ғана емес, олардан бірш ама бөгделенген, 
оңш ауланған сырт күш тей қаты нас ж асай алады. Сол ар- 
ңы лы ол өзін де өзгертіп, өзінің м үм кіндіктерін ортаның 
мүмкіндіктерімен үш тастырады, өзіне де сырт көзбен қа- 
рай алады . Бүл, әрине, адамдардың тарихы нда өзгере бе- 
ретін ж ағдай.
А йты лм ы ш ж ағдай адам ны ң әлемдегі алаты н орнын, 
оның өмірінің түпкі мәнін, оның кім болатындығын, болуы 
керектігін алдын ала ш еш ілген, онсыз-ақ, онан бүрын-аң 
аны ңталған мәселе ретінде ңарамайды . Керісінш е, оның 
барлығын адамның өзі ш еш уін, өзі аны ңтауы н керек ете- 
ді. Яғни, адам әлемі үнемі белгілі бір дәрежеде ш еш іліп, 
не ш еш ілмей ж ататы н, бірақ толассыз оның алдында ше- 
ш ілуін, аны ңталуы н күтіп түрған ж үмбаңтай болып тү- 
рады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   96




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет