Диалектиканың негізгі заңдарының сипаттары

Диалектиканың негізгі заңдарының сипаттары

Семинар сүрақтары:
1. Диалектика жөне оның баламалары.
2. Диалектиканың категориялары және олардың та- 
нымдағы рөлі.
3. Диалектиканың негізгі заңдары.
Философиялық категорияларды пайдаланып, осы ма- 
ңал-мәтелдерді талдаңыз:
1. Көзің ауырса, қолынды тый, ішің ауырса, аузьщды тый.
2. Сауып ішсең - мың күндік, сойып жесең - бір күндік.
3. Ер - туған жеріне, ит - тойған жеріне.
4. Көппен көргең - үлы той.
5. Ж аяудың шаңы шықпас, жалғыздың үні шықпас.
6. Ж алғыз жүріп жол тапңанша, көппен жүріп адас.
7. Саусағың бірікпей, ңолыңа ине де ілікпейді.
5 тақырып. Ңоғамның философиялық түсінігі
1. Өндіріс төсілі.
2. Базис пен ңондырма.
1. Қогам, адам жөне цогамдыц цатынастар туралы ой- 
пікірлер, идеялар мен үғымдар алғашқы ңауымдың ңо- 
ғам дәуірінде-аң ңалыптаса бастады. Адамдардың алдын- 
да қоғам деген не, ол ңалай пайда болды, ол қалай дами- 
ды, дамудың көздері мен ңозғаушы күштері неде, қоғам- 
дық ңүбылыстар мен процестердің байланысы ңандай, 
өзараәсер, себеп, қарым-қатынастар заңдылыңтары бар 
ма, тағы басқа көптеген сүраңтар, ой-пікірлер және идея-
лар туады. Ал мүндай ой-пікірлер мен идеялар адамдар- 
дың қоғамға бірігуінен және осының негізінде өздерінің 
тіршілігін сақтау, күн көру, одан өрі даму қажеттілігінен, 
олардың тікелей тәжірибелік өмірімен байланысты туды.
Қоғамдың ңүбылыстарды, процестерді, тарихты танып- 
білуде, өзгертуде философия тарихында материализм мен 
идеализмнің арасында үдайы ңарама-қарсы кескілескен 
күрестер жүргізіледі. Материализм қоғамды, оның даму 
заңдарын дүрыс ғылыми түрғыдан түсіндірмекші болып 
әрекет жасаса, идеализм, керісінше, ғылымға жат, ңоғам- 
дъщ төжірибеге сүйенбеген, көбінесе оларды діни түрғы-
89

дан түсіндірмекші болады. Өйткені, бүл бағыттарды қол- 
даушы қоғамда әр түрлі өлеуметтік таптар мен топтар бо-
лады. Қоғамдық қүбылыстар, процестер заңды дамиды. 
Бүл заңдар объективті сипатта болады. Өзінің іс-қимы- 
лы мен тәжірибелік қызметінде адам даму заңдарының 
өмір сүріп түрған жағдайлары мен шарттарын өзгертеді, 
біраң заңдардың өзін қолдан жасап, не жоя алмайды. Ко-
там заңдары үстірт жатқан жоқ, оларды тікелей бақы- 
лау арқылы қабылдау қиын. Олар абстракті ойлау арңы- 
лы белгілі болады.
Қогам дегеніміз - адамдар арасындағы экономикалық 
ңатынастар, яғни материалдьгқ игіліктерді өндіру проце- 
сінде адамдар арасында ңалыптасатын қатынастар. Қо- 
ғамдық қатынастар тарихи дамудың барысында өзгеріп, 
жаңарып отырады. Қоғамды материалистік түрғыдан тү- 
сінудіқ басты өзгешелігі - ол алуан түрлі қоғамдық каты- 
наст ардың, байланыстардын, ішінен ең бастысы - мате- 
риалдык, өндірістік қатынастарды бөліп алуы.

жүктеу/скачать 12,84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: