Ә с I гі т I к б I л I m г. А. Кактаева философия



Pdf көрінісі
бет68/96
Дата04.12.2022
өлшемі12,84 Mb.
#54707
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   96
Байланысты:
httpkmib.netuchebnikifilosofija.g.kaktaeva-2.pdf

зақды лы қтары
ғы- 
лыми, теориялъщ сана арқылы ашылады. Мысалы, біз 
нарықтық экономикаға көшкенде, ел оны бірден ңүптап, 
қабылдады. Ал енді оның мәнісі неде? Ол неге әкеледі
оны іске асыру жолдары қандай? Оларды халы қ теория- 
лык сана арқылы ғана үғады .
Ңоғамдық сана цогамдыц психология мен цогамдыц 
идеология болып бөлінеді. Қоғамдық психологияға кіре- 
тіндер: таптардың, үлттардың, жеке өлеуметтік топтар- 
дыңсезімдері, көңіл күйлері, әдет-ғүрыптары, бастан кеш- 
кен оңиғалары.
Қоғамдың психология, өдетте, адамдардың күнбе- 
күнгі қызметі процесінде стихиялың түрде қалыптаса- 
ды. Оның қалыптасуына қоршаған орта, климат, шаруа- 
шылың пен кәсіп, жер байлығы бәрі де эсер етеді.
Бірақ, қоғамдың психология мәңгі езгермейтін ңүбы- 
лыс емес. Ол да түрлі жағдайларға сөйкес өзгереді. Мыса-
лы, Елбасы Н. Ө. Назарбаев Ңазақстан халқына " Қазаң- 
стан-2030 жолдауында қоғамдық психологиямыздың 
жақсы жаңтарын және кемш іліктерін да атап айтқан.
Қоғамдық психология ңоғамдың сананың төменгі са- 
тысы болса, ал идеология оның жоғары сатысына жата- 
Ды. Әдетте идеолог деп табиғат заңдылыңтарын зерттей- 
тін ғалымдардан басңа, саяси-әлеуметтік теориялар мен 
заңдылыңтарды арнайы зерттеумен айналысқан ойшы- 
кемеңгер адамдарды атаған. Идеология тікелей өмірден 
туындайтын психологиядан гөрі шалғайлау, абстрактілі,
124


жалпылау, қорытылған, түжырымдалған, ой елегінен 
өткізілген пікірлерге негізделген, қоғамдағы таптьщ, 
әлеуметтік, саяси пікірлерді уағыздайды. Идеология 
өзінің мәні мен мазмүны жағынан таптың қоғамдарда 
таптық идеялардың, көзңарастардың, теориялардың 
жиынтығы болып табылады; идеология қашанда өз кез- 
інде үстемдік қүрып отырған ңүрылысқа өзінің тікелей 
ңаты сы бар екенін көрсетеді. И деология еш ңаш ан 
өзінен-өзі, ңоғамдық психология секілді стихиялың 
түрде пайда болмайды. Идеологияның қоғам өміріндегі 
маңызы үлкен, өйткені ол адамдардың қоғамдық-тари- 
хи практика негізінде жасап шығарған идеялары мен 
теориялары ны ң ж иы нты гы , белгілі бір үғымдардың 
жүйесі болып табылады. Идеологияға да қоғамдық пси-
хология да эсер етеді. Өзінің таңбасын ңалдырады. Мы-
салы, қазіргі идеологтардың мақсаты - үлттың сана- 
сезімді ояту, патриоттық тәрбиеге ыңпал ету, халықтар 
ынтымаңтастығын нығайту. "Қазаңстан-2030” Стратеги- 
ясында осындай идеологиялың бағыттар көрсетілген: 
біз Қазаңстанның барлың азаматтарының отаншылдық 
сезім і мен өз еліне деген сүйіспенш ілігін дамытуға 
тиіспіз; іш кі саяси түраңтылың пен қоғамның топтасуы.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   96




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет