Басшысы "адамдар жан-дүниесіндегі жаңғырыққа" бағыт ұстану тиіс. Моральдық-психологиялық факторларды ескеру, ең алдымен, басшының бағыныштыларға үндеуін мүмкіндігінше жекеленген болу керек. Адамның даралығын мүмкіндігінше ескере отырып, оның өз міндеттерін, өз бастығының талаптарына, еңбек ұжымының қажеттіліктеріне сәйкес белсенді түрде орындап ұмтылуына қол жеткізуге тырысып, іс жүзінде моральдық-психологиялық климатты, мақсатты қалыптастыру, қатынастарды даралаудан басталу қажет.
Басшысы "адамдар жан-дүниесіндегі жаңғырыққа" бағыт ұстану тиіс. Моральдық-психологиялық факторларды ескеру, ең алдымен, басшының бағыныштыларға үндеуін мүмкіндігінше жекеленген болу керек. Адамның даралығын мүмкіндігінше ескере отырып, оның өз міндеттерін, өз бастығының талаптарына, еңбек ұжымының қажеттіліктеріне сәйкес белсенді түрде орындап ұмтылуына қол жеткізуге тырысып, іс жүзінде моральдық-психологиялық климатты, мақсатты қалыптастыру, қатынастарды даралаудан басталу қажет.
ТАҚЫРЫБЫ: ЕҢБЕК ҰЖЫМЫНДАҒЫ БАСШЫНЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
II БӨЛІМ: ТӘЖІРИБЕЛІК-ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЗЕРТТЕУЛЕР
§1 АНЫҚТАУ ЭКСПЕРИМЕНТІ КЕЗЕҢІНДЕГІ ЗЕРТТЕЛЕТІН ПРОБЛЕМАНЫҢ ЖАҒДАЙЫ
Жапониядағы персоналды бағалаудың ең кең тараған әдістері, мысалы:
Өмірбаянын зерттеу, мұнда талдаудың негізгі аспектілері: отбасылық қатынастар; Физикалық дамудағы білімнің табиғаты; Негізгі қажеттіліктер мен қызығушылықтар: Интеллект ерекшеліктері; қоғамшылдық;
Қызметкердің жеке басының дамуын бақылайтын жеке іс деректері, оның негізінде оның болашағы туралы қорытынды жасалады.
Менеджердің қабілеттері мен жеке қасиеттерін анықтау мақсатында сарапшылардың бағалауы немесе жоғарылату резерві. Арнайы сауалнама түрінде өткізіледі, оны жоғары басшылар, бағынушылар бағалайды және әрқайсысы өзі үшін толтырады (персоналды үш жақты бағалау).
Әдетте сұхбат, топтық пікірталас түрінде өтетін ауызша емтихандар. Олардың тақырыптары, әдетте, тақырып алатын басқару жабдықтарындағы сәйкес позицияға тән өндірістік мәселелер.
№
1
2
*3
Сапа
Сипаттама
*4
*5
1
Абулия
Ерікті қасиеттердің болмауы
63
61
2
Автоиденти-фикация
Адамның басқа адаммен, топпен, модельмен эмоционалды және кез-келген басқа өзін-өзі сәйкестендіру процесі.
57
59
3
Автократиялық
Тұлғаның әлеуметтік-психологиялық сипаттамасы бір адамның абсолютті, бақыланбайтын егемендігінде көрінеді. Автократия биліктен көрінеді, адамдарға әсер етудің демократиялық емес әдістерін қолдану тенденциясы - бұйрықтар, нұсқаулар, жазалар және т.б.
52
55
4
Автономия
Берілген мүмкіндіктер шегінде билікті өз бетінше жүзеге асыру құқығы.
61
64
5
Авторитаризм
(Автократиялық)
Өзгелерді мүмкіндігінше өз ықпалына бағындыруға ұмтылатын адамның әлеуметтік-психологиялық ерекшеліктері
70
74
6
Автоагрессия
Өзіне деген агрессивті әрекет
51
53
7
Билік
Адамның ұжымда салмағы бар, идея көзі бола алатын, құрметтелетін және танылатын қабілеті.
45
46
8
Агрессивтілік
Шабуылға немесе зорлық-зомбылыққа бағытталған либидоның садистикалық фазасында пайда болған туа біткен қатынастардың бірі.
65
63
9
Барабарлық
Сәйкес, дұрыс, дәл, білім жүйесінде-объективті әлемнің байланыстары мен қатынастарының ойлау қабілетін дәл көрсету.
47
45
10
Жағдайлық белсенділік
Жағдай деңгейінен көтерілу, мақсат қою қабілеті, әсіресе, шығармашылық жұмыстарда, танымдық қызметте, нормативті қызметтен асып түскенде көрінеді.
40
42
Жеке қасиеттердің жағдайы
№
1
2
*3
Мінез-құлық
Сипаттама
*4
*5
1
Аверсивті мінез-құлық
Зиянды тітіркендіргіштердің әсерінен өзін ұстау
40
41
2
Авторитарлық атмосфера
Автократиялық, авторитарлық әдістерді қолданатын адам басқаратын топта қалыптасқан әлеуметтік-психологиялық климат.
50
48
3
Әлеуметтік Агнозия
В.Рейх адамның өз өміріне қатынасы ретінде қарастырды, яғни, өмірдің жағымды жақтарын қабылдамайды, өз қызметін қанағат әкелетіндей етіп ұйымдастыра алмайды (бұл мінез-құлық психопатиялық тұлғаға тән)
16
15
4
Автоагрессия
Субъекттің өзіне бағытталған агрессивті мінез-құлық түрі, агрессивті іс-әрекеті.
15
17
5
Актуализатор
Тұлғаның табиғи қажеттіліктеріне байланысты оның мінез-құлқын қалыптастырады. Өзін толығырақ көрсету және өзіне-өзі сәйкес болуға тырысады, жақсылық пен жамандықты бағалаудың өзіндік жүйесін дамытады. Ол сындан, басқалардың бағасынан, басшылықтың пікірінен қорықпайды, ол үшін сауатты, салмақты болу маңызды.
43
45
6
Аналдық мінез
Екі түрі бар:
а) Анальд-итеру:
- сәйкес;
- бей-берекет;
- жомарт
18
16
б) Анальді-тежеу:
- қыңыр;
- ұқыпты;
- сараң
25
23
7
Андрогиния
Дәстүрлі ерлер мен әйелдердің дәстүрлі психологиялық қасиеттерінің үйлесімі.
15
14
Мінез-құлық жағдайы
ТАҚЫРЫБЫ: ЕҢБЕК ҰЖЫМЫНДАҒЫ БАСШЫНЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
