Қазақтың шешендік өнері
•Қазақтың шешендік өнерінің өкілдері:
Ғасыр
|
Би-шешендер
|
XII–XIII
|
Майқы би, Аяз би
|
XIV–XV
|
Асан қайғы, Жиренше шешен
|
XV–XVIII
|
Шалкиіз, Бұқар жыраулар т.б.
|
XVIII
|
Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би, Шортанбай, Дулат, Мұрат т.б.
|
XVIII–XIX
|
хан-сұлтандарға қарсы шыққандар: Байдалы би, Тіленші би, Тарақты тұяқ, Шалқар шешен
Бек-болыстарға қарсы шыққандар: Сырым Датұлы, Досбол шешен т.б.
|
Шешендер – «Ердің құнын екі ауыз сөзбен бітіретін, жауласқан елдің арасына бітім айтатын, күлгенді жылатып, жылағанды жұбата алатын даналық сөздер иесі.
Бөлтірік шешен: «Сөзден тәтті нәрсе жоқ. Сөзден ащы нәрсе жоқ. Сөзіңді тіліңе билетпе, ақылыңа билет. Ақылыңды, сөзіңді ақылсызға қор етпе, ақылдыға айт, кімге, қай жерде, қалай сөйлейтініңді біл».
Бұқар жырау:
Көш бастау қиын емес –
Қонатын жерде су бар.
Қол бастау қиын емес –
Шабатын жерде жау бар.
Шаршы топта сөз бастау қиын –
Шешімін тапппас дау бар.
Достарыңызбен бөлісу: |