Әдебиет туралы жалпы түсінік әдебиет – араб сөзі, ол «үлгілі сөз»
жүктеу/скачать 0,52 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ЕРЕУІЛ АТҚА ЕР САЛМАЙ Ерлердің ісі бітер ме! ҚЫЗҒЫШ ҚҰС
| Махамбет жайлы шығармалар:
Ы.Шөреков «Исатай – Махамбет» Ж.Молдағалиев «Кен» М.Шаханов «Қарақұм трагедиясы» М.Неталиев «Арыстан еді-ау Исатай» Ф.Оңғарсынова «Алмас қылыш» т.б. Өлеңдері: «Мұнар күн» «Ереулі атқа ер салмай» «Бұл дүниенің жүзінде» «Мен – құстан туған құмаймын» «Соғыс»
«Жабығу» «Ұлы арман» «Жайықтың бойы көк шалғын» «Атадан туған ардақты ер» «Біртіндеп садақ асынбай» «Арғымақтың баласы» «Қара нар керек біздің бұл іске» «Еменнің түбі – сары бал» «Жалған дүние» «Еріскедей ер болса» «Жәңгірге» «Баймағамбет сұлтанға» ЕРЕУІЛ АТҚА ЕР САЛМАЙ Ерлердің ісі бітер ме?! ҚЫЗҒЫШ ҚҰС Махамбеттің көп күні! ЖАЛҒЫЗДЫҚ ШЕРНИЯЗ ЖАРЫЛҒАСҰЛЫ (1807–1867) Қызметі: халық ақыны, Кіші жүз қазақтарының Исатай, Махамбет бастаған ұлт-азаттық көтерілісіне (1836-1837) қатысушы және оның жалынды жыршыларының бірі. Көтерілісшілер жеңіліске ұшыраған соң, Шернияз қуғындалды және оған қатаң бақылау қойылды. Осыдан кейін ол Баймағамбет сұлтанның қол астынан пана тауып, қалған ғұмырын осында өткізді. Ақын азаттық, бостандық тақырыбын асқақ үнмен жырлады, сол арқылы Исатайдың батырлық бейнесін жасады: «Па, шіркін, Исатайдай сабаз тумас», «Ақ алмас, алтын сапты қылышым-ай», «Исатай ел еркесі, ел серкесі», т.б. жырларын шығарды. Шернияздың «Ай, Қазы би, Қазы би», «Тостағанды қолға алып», «Ай жігіттер», «Сөз сөйлеймін бөлмелеп», «Көл қылып құдайым талай судай ағын», т.б. өлеңдерінде өзі өмір сүрген қоғамның әділетсіздігі, өмірдің өзгермелілігі мен оның мән-мағынасы үлкен ой елегінен өткізіле жырланады. «Баймағамбет сұлтанға айтқаны» көркемдігі аса жоғары туынды болып саналады. Шернияз өлеңдерінің үш нұсқасы (Алыш ақын, Мәшһүр Жүсіп, Омарбек нұсқалары) бар. Атырау облысындағы Мұқыр стансасына жақын жерде жерленген. Өлеңдері: «Па, шіркін, Исатайдай сабаз тумас» «Ақ алмас, алтын сапты қылышым-ай» «Исатай ел еркесі, ел серкесі» «Ай, Қазы би, Қазы би» «Тостағанды қолға алып» «Ай жігіттер» «Сөз сөйлеймін бөлмелеп» «Көл қылып құдайым талай судай ағын» «Баймағамбет сұлтанға айтқаны»
жүктеу/скачать 0,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|