Əдібай Табылды



Pdf көрінісі
бет6/25
Дата28.12.2016
өлшемі1,4 Mb.
#671
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25

 
   (
ертегі-мысал
 
Көзін тапқан адалдан, 
Өзін тапқан адамнан 
Аянбады ақшасы 
Аялады бас-басы: 
Сақтау үшін өлімнен, 
Жатпау үшін тегіннен, 
Қамқор ақша əманда 
Қарсы болды ажалға: 
-
 
Ақшасымын істінің, 
Ажал,сенен күштімін! 
Сен барламай кел мейлі, 
Мен барда ием өлмейді. 
Ақша барда – бақыт бар! 
Ажал жоқ,тек уақыт бар! 
Ал да ғұмыр төлемін, 
Ажал,аулақ жөнегін! 

Ажал сөзге көнбеді: 
-
 
Ақша,бөспе сен!-деді. 
Құралсаң да мыңғырып, 
Сұрансаң да шыңғырып, 
Жалынсаң да,киелім, 
Жанын алам иеңнің! 
Бұл өмірдің есебін 
Бұлданбай біл,есерім. 
Сатылы өмір,қиын да,- 
Сатылмайды тиынға. 
Қайғысы мен бақытын 
Қайталайды  уақытың. 

Өзектіге бір өлім”,- 
Кезекті де бұл өлім! 
Ажал айғай салыпты: 
Адам жанын алыпты. 
 
Байлық  өмір болмайды,- 
Байшыкешке сол – қайғы. 
                   
 
  
АУРУШАҢ МЫСЫҚ 
 
Қарны тоқ, 
Қайғысы жоқ 
Қара мысық пырылдап, 
Көкірегі сырылдап, 
Күні бойы жатып алды: 
Сөйтіп «ауру»сатып алды: 
-
Мəу! 
Бір мүшем жоқ сау!.. 
Оңдырмапты тымау! 
Аяғым сырқырайды! 
Деп, мысық бырқырайды. 
Астықтан ұрлап тасып, 
Тышқандар жүр еркін басып. 
Бір күні 
«
Шіркіннің» 
Үй иесі көшіп кетті: 
Үйілген «несіп» кетті. 
Қарны аш қара мысық 
«
Жүрегіне жара түсіп», 
Сандалып жүр көшеде. 

Қоқсық тауып жесе де, 
Ауырмай «тыңайып» жүр. 
Бұрынғы ақымақтығын ойлап 
Мұңайып жүр. 
 
Топас, кердең, кесірлер- 
Тоқшылықта есірер. 
 
 
КӨКЕКТІҢ ƏНІ 
 
«
Көкек- көкек-көкек!»-деп 
Бір баламды жетектеп, 
Бір баламды көтеріп, 
Құрып жүрмін жанұя! 
Бақыт толған кең ұя! 
Балада ғой келешек, 
Болған соң ол ересек, 
Көмек, дереу береді: 
Көп қызығын көремін!»- 
Деді көкек əн салып,  
Тыңдап едік тамсанып, 
Сөйтсек, ол тек əн екен: 
Іздегені –сəн екен. 
Білмейтін өз анасын 
Оның талай баласын 
Асыраушы бар екен. 
Көкігіштер қайда жоқ? 
Көкуінен пайда жоқ! 
 
АТОМНЫҢ  КҮШІ 
 
Көк тастан өсіп, 
Көпіріп, бөсіп: 
                                        -
Атамын! Жоямын!- 
                                        
Деген күш  «ноянын» 
                                        
Зерттеп  тер төккен 
Ғалымдар еппен 
Орнына салды: 
Одан ток алды. 
 
Таппасаң орнын 
Тасқын күш-сорың. 

 
КӨКТОРҒАЙ  МЕН  БҰЛБҰЛ 
 
Көкторғай тəлімді 
Өнерге табынды: 
«
Үйрет,-деп,- əніңді». 
Бұлбұлға жалынды. 
 
Бұлбұл құс жайдарлы, 
Ісіне сайланды: 
Əншілік жайларды 
Үйретіп,сайрады. 
 
Көкторғай шиқылдап, 
Көгерді қиқылдап. 
Құйрығы қылпылдап, 
«
Əн салды» қырқылдап. 
 
Бұлбұл əн арнады: 
-
Үйрен,-деп,зарлады. 
Үйрете алмады, 
Үміті қалмады. 
 
Дарының болмаса, 
Бос талап – далбаса. 
                                 
   
ЕСЕКТІҢ АҚЫЛЫ 
 
Екіні екіге 
Қосқанда төрт болар... 
Екіні екіге 
Көбейтсең көп болар,- 
Деп, есек есекке 
Ақылын айтып жүр. 
Одан көп есепке 
Жоламай тайқып түр. 
Шегі жоқ ақылдың,- 
Алатын ақыл бар; 
Есектің ақылын 
Тек есек мақүлдар. 
 
 

ҚАРЫННЫҢ АРЫЗЫ 
 
«
Қалайша тойымың жоғалды? 
Қарабай, сен мені қорладың! 
Қампиттың білмедің обалды, 
Қанағат қыл десем, болмадың. 
Арам ас –көлденең табыс көп, 
Арсыздың ұрлығын қолдадың. 
Ар кетті,адамдық намыс жоқ, 
«
Алуға» құмарсың «қормалым». 
Жегеннен зор атақ алдың ба? 
Жей бердің, шермиіп, қоңдандың. 
Жел үрген доптай боп қалдым да, 
«
Желбуаз» атандың, оңбадым! 
Ентігіп, ертеңмен жүгіріп, 
Енді кеп, ышқындың,зорландың. 
Салақтап,салмақпен жүгініп, 
Салпылдап,жүгірсең сорладым. 
Шынығу  кеш енді ұғынсаң, 
Шын ұғу керек қой ол жағын. 
Көрер ең жегенің сығылса, 
Көк жем боп,қарныңның солғанын. 
Денеңе жүк болып орнадым, 
Демікпе, сен ауре болмағын! 
Одан да нəпсіңді «қолға» алғын, 
Опық жер кезіңді болжағын. 
Атандың «шоң желке», «дөң қарын», 
Абайла артыңды, шолжаңым!»- 
Деп, қарын айтып жүр зарын көп, 
Қарабай кекіріп,қақырып, 
Сипайды қарынын «дарын» деп. 
 
Артық зат – азап-қайғы: 
Алқынтып, мазақтайды. 
 
 
ТҮЛКІНІҢ  ДОСТЫҒЫ 
 
Қақпаншы Нұр қырға 
Қақпанын құрды да, 
Құм сеуіп,жасырды: 
Қулығын асырды. 
Тасада тамсанып, 
Тамаққа жан салып, 

Лүпілдеп жүрегі, 
Түлкі аңдып тұр еді: 
Аңшының кеткенін 
Көрді де,ептеп сұм 
Келді де қақпанның 
Үстінен ет көрді: 
Тұрды да шеткері, 
Қулыққа бекінді, 
Қуанып,секірді. 
Азуы шайнаңдап, 
Аяғы маймаңдап, 
Көзі тым қылмаңдап, 
Өзі – сұм жылмаңдап, 
Бір қырдан асты да, 
Келді де қасқырға 

Тісті,асқан батырды” 
Түскі асқа шақырды: 
-
 
Меншігім өзімнің 
                                         
Мен сойған қозының 
                                         
Етін жеп,тойыңыз 
                                         
Дос сыйлау – ойымыз 
                                         
Сый – дəмнен алыңыз! 
                                          
Білемін қарныңыз 
                                          
Ашып тұр,жан досым, 
                                           
Алыңыз! Дəм болсын! 
                                            
Біле ме аш “дəмді”, 
                                            
Бірден-ақ бас салды. 
                                           
Етке бас игенде, 
                                          
Тұмсығы тигенде,  
  
Қақпанға қабылды, 
  “
Нəсіптен” қағылды. 
  
Қақпанда “мықтылық”, 
  
Қапты да тұтты нық: 
  
Сіресіп,батырдың, 
  
Сілесін қатырды… 
   
Көріңдер түлкіні, 
   
Көңілді,күлкілі. 
   
Алып ол жас етті, 
   
Алаңсыз ас етті. 
    
Қулығын паш етті. 
    
Тойды да,қу кетті. 
     
Аңшы кеп қасқырды 
     
Аямай састырды. 

     
Ер ісін біледі: 
     
Терісін іреді. 
 
     
Бақ қой дос ілкіден,- 
     
Сақ бол тек түлкіден. 
     
ЖАЙРА МЕН ТҮЛКІ 
 
Жемек болып жайраны 
Түлкі қулық ойлады: 
-
Дос болайық!-деді де, 
Езеуреді деміге. 
Ебі келсе жайраның 
Шығармақ ол ойранын,- 
Садағынан қорықты, 
Амал таппай, торықты. 
Айласы мол түлкіні 
Аштық жеңіп бір күні, 
Жайра болып құлқыны, 
Жан ұшыра ұмтылды. 
Жайраны ашу биледі, 
Садағымен түйреді, 
Сөйтіп «достық» күйреді... 
Жатыр түлкі қансырап, 
Келер жан жоқ хал сүрап.  
 
Ақ ниетін қосқан ба? 
Арам қумен дос болма. 
 
 
САҚҚҰЛАҚТЫҢ ЕСІРУІ 
 
Төгін жеп бозаның 
Саққұлақ «қозады»: 
Уытқа қызып, 
Уытты бұзық 
Көрінгенді қауып алды: 
Көрді де мұны иесі, 
Тар қапасқа жауып алды: 
-
Ей, сайтан,бұл қалай? 
-
Бұл солай! 
Өзің уытты көп бересің 
Оған мас болсам, 

Неге жек көресің?! 
Бəрі де уыттың кесірі: 
Қызып алған соң есірдім! 
 
Ит иттігін істейді: 
Тойып алса, 
Тағы да тістейді. 
 
 
МАҚТАУЛЫ ЕСЕК 
 
Білді де есек есепті: 
Үйіңде оның кеш өтті. 
Есіре малдар мақтады 
Елеусіз жүрген есекті. 
 
-
Қажырлы қайран есекең, 
Қадірді білер дос екен. 
Аямас бізден ас-дəмін, 
Ақылы мұның «бес» екен. 
 
Ат қойып оған қыруар, 
Айтылды мақтау: “сыры” бар. 
Қоңданып алған есектің, 
Қоймашы болар түрі бар. 
 
Мəнсапты сатып алғаның - 
Арыңды отқа салғаның. 
 
ҚАРҒАНЫҢ СƏНІ 
 
Қадірлі жарандар, 
Қарғаға қараңдар: 

Бұл – алған сыйлығым!,- 
Деп,тауыс  құйрығын 
Сəн етіп,жабынып, 
Сəндікке салынып, 
Өзгеше «киінді» – 
Өзіне сүйінді… 
Шолып құс базарын, 
Құстардың назарын 
Аудармақ болып жүр: 
Көңілі толып жүр. 

Көріп бұл “құс” түрін – 
Көріксіз ұсқынын: 
-
 
Жарасым, талғам жоқ! 
-
 
Сенде сəн қалған жоқ! 
                                          
Деп,күлді достары: 
                                          
Сəндену – бос қады.. 
 
                                           
Болмаса жарасым, 
                                           
Күлкіге қаласың.. 
 
 
 
КӨК  СИЫРДЫҢ  КӨЗ  ЖАСЫ 
 
Көк сиыр
 
Тəңір-ау,бұл не деген заман болды? 
Саңырау Қапан ием надан болды: 
 
Азырақ сүтім қайтып,сиреп еді, 
Азынап,”соямын!” деп,сүйреледі. 
 
Соймашы,жанұяңда құтың едім… 
Ойлашы,  бұзауласам,сүтім тегін. 
 
Менен сен безбегенің жақсы болар: 
Мен өлсем,бала-шағаң ақсыз қалар… 
 
Қапан
Көк сиыр көп жылама,еңіреме! 
Көк тиын ақшам жоқта мөңіреме! 
 
Соямын! Жіліктеймін! Ақша қылам! 
Соямын! Менде болмас басқа “план!” 
 
Көк сиыр көздің жасын бұлап кетті, 
Көп сийыр өстіп зарлап,жылап кетті: 
 
Азайтып аламанда малдың сүтін, 

Ғажайып” нарық елдің алды құтын. 
 

Үнем” деп,малын сатқан “шайлық” табар,- 
Үнемдеп,мал өсірген байлық табар. 

                                             
КӨЗ  БЕН  АҚЫЛ 
 
Көз азайтып назарын, 
Көрмепті өмір ажарын. 
Ақыл сезіп «қырсықты», 
Ақыл айтып, ұрсыпты: 
-
 
Көркемдіктің қызығын 
Көруші едің күнұзын, 
Көзім неден бұзылдың? 
-
 
Менің ісім – адал-ды, 
Меңгеремін адамды. 
Көкетайға жол қайда, 
Көріп берсем болмай ма?.. 
Ақыл сабыр сақтады. 
Айтар сөзін саптады: 
-
 
Жасты,көркем,жаңаны. 
Жақсы нашар,жаманды 
Ажырата білмесең, 
Ардақтысың кімге сен? 
Көз ақылға көніпті: 
Көркемдікті көріпті. 
Ақыл оған сеніпті, 
Əділ баға беріпті. 
Көркін өмір,уақыттың 
Көріп,сезу – бақытың. 
                
             
    
БАС ПЕН  ҚОЛ 
 
Бас қолға бисінді, 
Сөзі де қисынды: 
-
 
Қол, мен іс бермесем, 
Мол жеміс термес ең!... 
Өз дерін қол айтты, 
Сөздерін молайтты: 
-
 
Ой,басшы басым-ау, 
Ойлашы, досым-ау!.. 
Абайлап қарағын: 
Аузыңа тамағың 
Мен берсем тиеді. 
Меңгерсем жүйені, 
Сүйсінтер əр ісім: 

Бисінбе ар үшін. 
Екі пес езбенің 
Екпіндес сөздерін 
Нұрлы ақыл азайтты – 
Бір нақыл сөз айтты: 
-
 
Тірлікке бұйрық жоқ,- 
Бірлікте билік жоқ. 
                   
ҚАРЫН  МЕН  КӨЗ 
 
Білместен оң-терісті. 
Көз бен қарын керісті. 
Көз қарынға тесіліп: 
-
Өстің неге есіріп? 
Иеміздің аяғын  
Көрсетпеуге таядың... 
Жоқ қой ешбір жарасым... 
Тым қампиып барасың. 
-
 
Өсу деген жаман ба? 
Өскен ием аманда 
Біліп «жеудің» айласын, 
Көріп жүрмін пайдасын.... 
-
 
Өршеленбе,досым-ай! 
Өсе берсең осылай, 
Өтесің ғой қабынып,- 
Кетесің ғой жарылып... 
Қарын құлақ аспады: 
Қарпып «жеуін» бастады. 
Қайтқаны сол - қарымы: 
Қарс айрылып жарылды. 
 
Білмеген ез шамасын, 
Көрер өмір «шарасын». 
                                         
 
СҰҚ ҚОЛ МЕН  ЖҰДЫРЫҚ 
 
Сұмақайдың сұқ қолы 
Сұғанақ та, тік болды. 
Алып қолдан билікті, 
Беріп теріс бұйрықты, 
Бейберекет килікті: 
-
 
Ау, саусақтар, іспеңдер, 

Айтқанымды істеңдер! 
Ұрыс-керіс,сөзі – сор, 
Қырыс,теріс..өзі – зор. 
Инабатты білмеді: 
«
Виноватты» тілдеді. 
Мылтық болып сөзі енді, 
Мың адамға кезенді. 
Көріп мұны жұдырық  
Көбелерін жымырып: 

Шошаңдама,тек!-деді, 
Шошып сұқ қол кектенді. 
Тас жұдырық сесінен 
Танып қалды есінен. 
Қысып сұқ қол «құйрығын», 
Қырсық сөзін,»бұйрығын» 
Аз айтатын боп алды: 
Асқындауын тоғарды. 
 
Сан пəлеге сұқ болған, 
Сақ бол сұмқай сұқ қолдан. 
 
                      
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Қ Ы С Қ А   М Ы С А Л Д А Р 
 
 
ШЫБЫННЫҢ ЫЗЫҢЫ 
 
-
Ау, балам, біл! 
Арғы тегіміз-піл»- 
Деп, шыбын ызыңдады, 
«
Баласы» құңжыңдады. 
 
Өзінің тегін жасырған 
Əділдік күтпе тасырдан. 
 
 
ҚАСҚЫР МЕН ТҮЛКІ 
 
Қу түлкі пайдаланып сөз арасын, 
Айтпақ болды тура сөз-өзара сын,- 
Қарап еді қасқырдың қабағына, 
Сөз тығылды түкеңнің тамағына. 
 
Пайдасы үшін сындаған 
«
Түлкібұлаң » сын - жаман. 
 
 
ЖЫЛАННЫҢ МҰҢЫ 
 
-
Маған ешкім жоламай, 
Қашқақтайды бұл қалай? 
Қарамайды пысқырып!- 
Деді жылан ысқырып. 
 
Тілі жаман пестен ел 
Ділі жат деп сескенер. 
 
 
ТОТЫ СҰЛУ 
 
Тоты сəндеп таранды, 
Жан-жағына қаранды: 
-
Менен сұлу құс бар  ма! 
Мойындар мұны дұшпан да! 
 

Мақтанба, «сұлу» жұртыңа, 
Сұлулық тек сыртыңда! 
 
 
ТЕНТЕК ТЕКЕ 
 
Қошқармен де сүзісті, 
Достармен де сүзісті. 
Қоқиланды, қағынды,- 
Қос мүйізі қағылды. 
 
Тентек мінез-сор-қайғы: 
Соқтығады,- сорлайды. 
 
 
ҚОҚИ-ҚОРАЗ 
 
-
Бокс өнерін 
Жақсы көремін,- 
Деп қораз шоқысқан, 
Таяқ жеп жүр оқыстан. 
 
Кесір керіс өнер ме? 
Кеуде қағынп, елерме! 
 
 
ҚҰЛҚЫН МЕН АР 
 
Құлқын пара жеді де,жайпап алды: 
Шырқын бұзып,өмірді шайқап алды. 
Əділетін ар-қазы айт десе де, 
Əбілет тым мүдіріп,айта алады. 
 
Бұл ғұмырды күтпесең, мүң артасың. 
Құлқыныңды күйттесең,құн тартасың. 
 
 
КЕТА МЕН ЖАЙЫН 
 
-
Ұрпақ үшін өмірге көнесің де, 
Уылдырық шашқан соң өлесін,- деп, 
Жайын кенет кетаны кекеп еді,- 
Ол: «Өмірден армансыз өтем!»-деді. 

 
Өрен үні-өмірдің жалғас əні, 
Өр өмірің ұрпақпен жалғасады. 
 
ШАРАПАТ ПЕН ПЕНДЕЛІК 
 
Еңбегінен көріп табыс,марапат, 
Ел көгінен көрініпті шарапат. 
Жалыныпты «қамқор бол» деп пенделік, 
Жағыныпты оны күнге теңгеріп. 
 
Сөз нəшімді зерделікпен түсін де, 
Өз басыңды пенделікке түсірме. 
 
 
 
ТЕКЕ  МЕН  СЕРКЕ  
 
«
Тентек су» ішкен текешің 
Таныды кенет «көкесін»: 
Қақтығып серке –селтеңге, 
Қанатып алды шекесін. 
 
Мас кімнен сөгіс алмайды? 
«
Маскүнем» өзін жалмайды.. 
 
 
     
СЕКВОЙЯ 
  
Секвойя –биік, дара ағаш: 
-
Өртенсін мейлі бар ағаш, 
Жанбаймын өртке өзім!-деп, 
Сөз айтты дөкір, əрі оғаш. 
 
Арам ой  шырқын жойған нас- 
Дара дөй:жұртын ойламас. 
 
 
ТОҚШЫЛЫҚ ПЕН ЖОҚШЫЛЫҚ 
 
Тоқшылық тойып мақтанды: 
Тоқсынып барын ақтарды,- 
Жоқшылық:-Бөспе сен!-деді,- 
Тоқшылық,тегің-мен!-деді. 

 
Жынданар қарны тойғанда, 
Мұндарда сана,ой бар ма? 
 
      
ҮКІ –СЫНШЫ 
 
Сұңқар бастық:-Құс сұлтаны 
Айтыңдаршы, қай құс?-деді. 
Үкі тұрып:-Құстың нəні- 
Менің досым байғұс!-деді. 
 
Езді мақтар мұндар «зор» қып: 
Əділетсіз сын да - қорлық. 
 
 
ДАРЫН МЕН КҮНШІЛДІК 
 
Дарынды күншілдік жоя алмай, 
Сарылды қастығын қоя алмай. 
Шыншылдық шырқырап тірессе, 
Күншілдік жеңілді күресте. 
 
Дарын мен шыншылдық жеңеді: 
Ары –мең күншілдік өледі. 
 
 
    
ҚОЗЫ МЕН КҮШІК 
 
Қозыны күшік «момын» деді. 
«
Өзіңнің жаман тоның» деді 
Ыза боп қозы сүзді қатты, 
«
Достығын» күшік үзді, қапты. 
 
Қырсықты сөзден досың кетер, 
Қылмысты істен басың кетер.  
 
    
ТЫШҚАННЫҢ ЕҢБЕГІ 
 
Шиқылдады тышқан «дəн тасыдым».-деп, 
Қиқылдады мақтанып, тасыды көп: 
«
Табыс» деді қоймадан ұрлағанды, 
«
Табыс тегі-еңбек қой, асылы!»-деп. 
 

Адам жеңбек еңбекте, бірлік –шын күш, 
Адал еңбек –мол бақыт, ұрлық-қылмыс. 
 
 
       
БЕК ПЕН КЕК 
 
Мол ісінде Кектен қастық көп көрді, 
Сол үшін де Бек күресіп,  кектенді. 
Жау Кек оған жала жапты, қастасты, 
Дау көп...Бірақ жеңе алмады өктемді. 
 
Кедергі көп бұл өмірде тірескен,- 
Жеңеді оны ер төзімімен күрескен. 
 
       
КҮЛКІ МЕН БАҚЫТ 
 
Мың құлпырды күн жебеп,  бақыт гүлдеп, 
Күлкі тұрды мен сенен артықпын деп. 
Мінезіне күлкінің бақыт көнді, 
«
Мен өзіңе, күлкіжан, тартыппын!»-деп. 
 
Күлкі жоқта бұл өмір мұң артады: 
Шын бақыттың күлкімен құны артады.   
 
        
ШЫҢ ТАС 
 
Деді де шың тас «Биікпін!» 
Деміге көкке бөсті енді,- 
Тұрсада оған «тиіп күн», 
Баурында гүлдер өспеді. 
 
«
Дəрежем елден асты» деп, 
Саясыз болар тас жүрек. 
 
ҚЫЗҒАНЫШ ПЕН ІЗГІЛІК 
 
Күншілдіктен «сыздап іш»,  
Күйіп-пісті қызғаныш. 
Əділ,өктем ізгілік  
Əділеттен үзді үміт. 
 
Қызғаныш кесір келтірер: 
Ізгілік парқын кетірер. 

 
 
НƏПСІ МЕН ҚҰЛҚЫН 
 
Нəпсі мен құлқын достасты,- 
Біле ме олар дос, қасты? 
Сəт күткен құлқын жеу үшін 
Пəктікпен мəңгі қоштасты. 
 
Құлқымен өсу- ерге сын,- 
Құлқын мен нəпсің жеңбесін. 
 
  
ТАСБАҚАНЫҢ МАНСАБЫ 
 
Билікке дара сайланып, 
Биікке қарай жармасқан 
Тасбақа басы айналып, 
Құлдырап кетті жар тастан. 
 
Қолыңнан келмес мансапқа 
Құмар боп, мəңгіп, жан сатпа. 
 
СЕЗІМ МЕН ТӨЗІМ 
 
Сезім от боп лаулады, 
Төзім берік аманда: 
Ақыл-шектен аумады, 
Батыл,өктем адам да. 
 
Сезім-ойдың тізгіні, 
Төзім-ақыл,ізгі үлгі. 
 
НАМЫС ПЕН ЕНЖАРЛЫҚ 
 
-
Сен  жарлық етпе, кергі!-деп, 
Енжарлық жатты кергіп тек. 
Тез үндеп намыс бір істі, 
Тезірек іске кірісті. 
 
Данышпан,іскер əр адам 
Намыстан қуат,нəр алған. 
 

ДОСТЫҚ ПЕН СЕНІМ 
 
«
Берікпін!» деді шын достық, 
Сеніп кім айтса, үн қостық,- 
Егілген достық гүлдері 
Сеніммен ғана гүлдеді. 
 
Астықтың нарқы өніммен , 
Достықтың парқы сеніммен. 
 
 
         
ҚОС ДҰШПАН 
 
Жігер-күшін адамның арақ алды, 
Жүрек ішін темекі аралады. 
Паң иесін жасытып, əлсіретіп, 
Жан-жүйесін қос дұшпан жаралады. 
 
Алақтама, тыңда,дос,мəнді кеңес. 
Арақ-тамақ,темекі-сəндік емес. 
 
 
      
УАҚЫТ ПЕН БАҚЫТ 
 
Уақыт-кенен,іс дағдырын шешіпті; 
-
Бақыт менен жаралған!-деп,көшіпті. 
-
Бақыт деген еңбек, білім,бірлікте,- 
Депті адам,-бос мақтанып,дүрлікпе. 
 
Уақыт демер,өтер тірлік дөңбекпен,- 
Бақыт келер қиындықпен,еңбекпен. 
 
ТЕХНИКА  ЖЫЛАП ТҰР 
 
-
Мені бұзып кетті!- деп, 
Еңіреді трактор; 

Кер түбіме жетті!- деп, 
Машинада да жылап тұр. 
 
Білмеген жан ұстауды- 
Техниканың дұшпаны. 
 
 

КІТАПТЫҢ МАҚТАНЫШЫ 
 

Ақыл мен ойды терем көп, 
Адамға білім берем!- деп, 
Том кітап елге мақтанды,- 
Топасқа сөзі «жақпады». 
 
Кітапсыз оқу болмайды, 
Оқусыз білім толмайды. 
 
         
ҮЙДІҢ МҰҢЫ 
 
Қабырға тұр : «Сылағым оңбады!» - деп, 
Еден мұңлы: «Маған сыр қонбады!» - деп. 
Төбеден су еденге сорғалайды:.. 
Салғырт, жебір салған үй-сор да қайғы. 
 
Құрылыстың сапасы, құны қолда: 
Оны мұжып, құлқынның құлы болма. 
 
 
 
АЙ МЕН КҮН 
 
Күннен алып жарығын,- 
«
Қараңғы да жарықпын!»- 
Деп,ай тұрды мақтанып,- 
Үндемеді жарық күн. 
 
Ер-ісімен елге күн: 
Бұлдамайды еңбегін. 
 
 
ҚАРЫН МЕН ҚАНАҒАТ 
 
-
Тоймадым!-деді қарыны,- 
-
Тойдың ғой!-деді қанағат... 
Тарс етіп қарын жарылды, 
Тарады елге «жаманат». 
 
Əр заттың шегі,қалпы бар: 
Қалыптан асқан қан жылар. 
 

АРА МЕН ӨРМЕКШІ 
 
Ара тынбай бал жинады: 
Адал табыс- бар жинағы. 
Өрмекшінің өнімді ісі,- 
Ау тоқыды өлім үшін. 
 
Ез жебірдің айласы көп,- 
«
Еңбегінің» пайдасы жоқ. 
 
 

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет