Әдістемелік кеңес отырысының № 2022 жылғы шешімімен бекітілген

-8 Бөлім Жасушалықцикл. Көбею

жүктеу/скачать 5,48 Mb.

бет	13/21
Дата	03.11.2023
өлшемі	5,48 Mb.
	#122002

1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 ... 21

7-8 Бөлім
Жасушалықцикл. Көбею
1.Шаршығажасушаныңбөлінукезеңдерініңатынтауыпжаз.

2.Суреттіталдап,митоздыңфазаларынжаз.

1-профаза; 2-метафаза; 3-анафаза; 4-телефаза:
3.Суреттіталдап,шаршығамейоздыңфазаларынжазыңдар.

«Кестетолтыру»әдісі
4.Митозүдерісінхронологиялықретпенорналастырыңыз

Профаза	Метафаза	Анафаза	Телефаза
3,11,7,8	1,4	5,10	13,9,2

Хромосомаларжасушаныңэкваторындабірсызықтажиналады.
Цитоплазманың бөлінуі цитокинез

3.Хромосомалардың қатты шиыршықталуы4.Хроматидалардың жасушаның полюстеріне бөлінуі
5.Бөліну ұршығы жіпшелерінің түзілуі
6.Хромосомалардыңтарқатылуы
7.Центриольдердің жасушаның полюсіне тартылуы
8.Ядроқабығыныңеруі
9.Ядро қабықшасыныңтүзілуі
10.Хроматидалардың хромосомаларға айналуы11.Ядрошықтың жойылуы
12.Бөлінуұршығыныңмикротүтікшелерцентромераларынабекінуі
13.Ядрошықтыңтүзілуі

«Салыстырукестесі»әдісі

5. Митозбенмейоздысалыстырып,кестегенқажеттіақпараттыжазыңдар.

Үдерістер	Қандайжасушағатән	Бөліну ж/ефазасаны	Бастапқыжасушаларменсалыстырғанда жасжасушалардағыхромосома жиынтығы	Кроссинговерж/еконьюгация	Биологиялық рөлі	Жасжасушалардағы хромосомажиынтығы
Митоз	Дене (сомалықгаплоидты гаметофиттегігаметалар)	1 бөліну,4фаза	Бастапқыжасушалардағысияқты	Жоқ	Көпасушалыағзалардыңөсу ж/ереенерациянегізі, жыныссызкөбеюнегізі	Диплоидты
Мейоз	Жынысгаплоидтыжасушаларересек ағзаныңдиплоидтыжасушаларының гаметалары	2 бөліну,8фаза	Бастапқыжасушаларғақарағандаекіесеаз	Бар	Жыныстыкөбеюнегізі(гаметаДНҚ сыныңқосылуыесебінен өзгергіштіктіңартуы)	Гаплоидты

9-10 Бөлім

Тұқымқуалаушылықпенөзгергіштікзаңдылықтары.
1.Берілгентерминдердіңанықтамасынкестегежазыңдар.

Терминдер	Анықтамалар
Генетика	Тұқымқуалаушылықпенөзгергіштіктуралығылым.
Ген	Ағзаныңбелгілеріменқасиеттерінежауапберетін ДНҚ молекуласыныңбелгілібірбөлігі
Геном	Біртүргежататынағзалардыңгаплоидтық жиынтығындаорналасқангендердіңжиынтығы
Генотип	Ата–енелеріненкелгентұқымқуалайтынбелгілердіңжиынтығы
Аллель	Гомологтықхромосомалардыңгомологиялық үлескісіндеорналасқангенніңәртүрлікүйі.Мысалы:А-генніңдоминаттыкүйі,а-генніңрецессивтікүйі.
Гомозигота	Гомологтіхромосомалардыңдәлсоллокусындаекі бірдейаллельдерібаргендер.
Гетерозигота	Гомологтіхромосомаларындақандайдабіргеннің әртүрліаллельдерібарағзалар

«Сәйкестендірутесті»әдісі

2.Берілгенұғымдардыанықтамасыменсәйкестендіріңдер.

Ұғымдар	Анықтамасы,сипаттамасы
А.Тұқымқуалаушылық	1.Организмніңөзата-аналарынангаметалар арқылықабылдағангендерініңжиынтығы
В.Өзгергіштік	2.Организмдердіңөзбелгілеріменқасиетін ұрпақтарынаберуқасиеті
С.Генотип	3.Тұқымқуалаушылықпенөзгергіштікті зерттейтінғылым
Д.Фенотип	4.Гомологтікхромосомадағыаллельдігендер әртүрлі
Е.Аллельдігендер	5.Организмніңішкіжәнесыртқыбелгілерінің жиынтығы
Н.Гомозигота	6.Организмніңжаңабелгілергеиеболуқасиеті
К.Гетерозигота	7.Гомологтікхромосомадағыаллельдігендер біркелкі
М.Генетика	8. Гомологтікхромосомалардыңбірдейүлескілеріндеорналасып,нақтыбірбелгіні анқтайтынжұпгендер

А -2, В-6,С-1,Д-5,Е-8,Н-7,К-4,М-3:

«Кестетолтыру»әдісі
3.Берілгенанықтамаларғасәйкесгенетикалықсимволдарменбелгілердікестегежазыңдар.

Генетикалық символдарменбелгілер	Анықтамасы
Р	Будандастыруғаалынғаната-аналықдаралар
Г	Гаметалар
^F,F1,^F2	Алынғанұрпақ,жанынақойылатыниндексұрпақтың реттіксанын көрсетеді
Х	Будандастырубелгісі
	Аталықдараныңжыныстықбелгісі
	Аналықдараныңжыныстықбелгісі
А	Доминанттыген
а	Рецессивтіген
АА	Доминанттыгомозигота
аа	Рецессивтігомозигота
Аа	Гетерозигота

«Бұрыс»,«Дұрыс»ойыны

4.Әржолдағы"дұрыс"және"бұрыс" жауаптарыныңбірінайналдырасыз

Организмдердіңөзбелгілеріменқасиетінұрпақтарынаберу қасиетітұқымқуалаушылықдепаталады	Б/Д
Генетика-тұқымқуалаушылықпенөзгергіштіктізерттейтін ғылым	Б/Д
Бірденжарыққашығатынбелгірецессивтідепаталады	Б/Д
Организмдердітекбіржұпбелгібойыншабудандастыру дигибридтібудандастырудепаталады	Б/Д
ГибридологиялықәдістіеңалғашГ.Мендельқолданды	Б/Д
Г.МендельдіңІІІзаңыұрпақбуданыныңбіркелкілігізаңыдеп аталады	Б/Д
Фенотипдегеніміз-организмніңішкіжәнесыртқыбелгілерінің жиынтығы	Б/Д
Өзгергіштік-организмніңжаңабелгілергеиеболуқасиеті	Б/Д

5.Босшаршығатиістігаметаларды,генотипіменфенотипін жазыңдар.


	Аа		Аа		Аа		Аа

6.Босшаршығатиістібелгілердіжаз.

«Сәйкестігінанықта»әдісі

Тұжырымдарменбелгілердіңсәйкестігінанықтаңдар.

А.Гомозиготалыата-аналықдаралардыңгенотиптері	7)ААВВ, аавв
В.Біріншіұрпақтағыбіркелкібудандар(моно-ж/е дигибридтібудандастыру)	8)АА,аа
С.Екіншіұрпақтағыгенотипбойынша1:2:1 арақатынастыажыраужүреді	9)Аа,АаВв
Д.Дигибридтібудандастырудағыгомозиготалыата-аналық даралардыңгенотипі	10) 9:3:3:1
^{Е.Дигибридтібудандастырудың}^F2^{-дегіфенотиптік}ажырауарақатынасы	11) 3:1
^{Н .Моногибридті будандастырудың}^F2 ^{-дегі фенотиптік}ажырауарақатынасы	12) Аа:2А а:аа

А-2,В-3,С-6,Д-1,Е-4,Н-5

Босшаршығатүзілуімүмкінболатынгаметалардыжазыңдар.

«Сәйкестігінкөрсет»әдісі

3.Адамгенетикасыж/еонызерттеуәдістеріарасындағыбайланыстыанықтаңдар.

7.Генеологиялықәдіс	А.Адамбаласындажиікездесетінқұбылыс егізтуу
8.Цитогенетикалықәдіс	Б.Шежіреліккартақұруарқылызерттеу
9.Онтогенетикалықәдіс	В.ДНҚ-ныңқұрамынзерттеу
10.Популяциялықәдіс	Г.Адамонтогензінетұқымқуалайтын өзгерістіңбар–жоғыныңанықталуы
11.Биохимиялықәдіс	Д .Тұқымқуалайтынауруларға себепболатынгендердіңтаралужиілігінзерттеу
12.Егіздікәдіс	Е.Адамкариотпінецитологиялықанализ жасау

А)1-Б, 2-Е,3-Г,4-Д,5-В,6-А:

В)1-Б,2-Е,3-Г,4-Д,5-В, 6-А:

С)1-Б,2-Е,3-Г, 4-Д,5-В,6-А:

Д)1-Б,2-Е,3-Г, 4-Д,5-В, 6-А:

«Сәйкестігінанықта»әдісі

4.Тұқымқуалайтынауруларменолардыңбелгілеріарасындағысәйкестіктіанықтаңдар

Ауруаты	Белгілері
1.Гемофилия	А.түндекөрмеу
2.Дальтонизм	В.галактозаныигереалмау
3.Рахит	С.қанныңұйымауы
4.Гемералопатия	Д.сүйектіңқисаюы
5.Галактоземия	Е.түстіажырата алмау

А)1-А,2-Е, 3-Д, 4-А,5-С:

В ) 1-С,2-Е, 3-Д,4-А,5-В:

С )1-С,2-А, 3-Д,4-А,5-Е:
Д )1-А, 2-Е, 3-С,4-А,5-В

«Сәйкестігінтап»әдісі

5.Берілгенаурутүрлеріментиптеріарасындағыбайланыстыанықтап,торкөзгесәйкесәріптердіжазыңдар.
А. ХромосомалықВ. Моногендік С.Мультифакторлық(полигендік)

Шерешевский– Тернер	Агаммаглобулем ия	Клайнфельтер синдромы	Подагра	Арахнодактилия	Қантдиабеті	Даунауруы	Гипертония
А	В	А	С	В	С	А	С

«Сәйкестігінтап»әдісі

6.Ұғымдарменсипаттамалалардыңсәйкестігінанықтаңдар.

А.Биотехнология	А-6	1.Туысемесдаралардыбудандастыру
В.Аутбридинг	В-1	2.АмерикағалымыК.Шелленгізгенұғым
С.Инбридинг	С-5	3.Тиімсізкөріністер
Д.Гетерозис	Д-2	4.Ұрпақалуғаболатынжекедараларды бөліпалу
Е.Полиплоидия	Е-7	5.Жақынтуыстыққатынасыбар өсімдіктердібудандастыру
Н.Жеке сұрыптау	Н-4	6.Өнер,шеберлік,ғылымдегенмағынаныберетін ұғым
К.Депрессия	К-3	7.Хромосомасаныныңгаплоидты жиынтыққаеселеніпартуы

7.Аталық және аналық жыныс жасушасының құрылысын бос шаршығажазыңдар.
11 – 13 Бөлім.
Эволюциялық даму. Селекция негіздері
1.Эволюцияныңбағыттарыменмысалдарыарасындағысәйкестікті анықтаңыз

	Ароморфоз	Идеоадаптация	Дегенерация
А	Тірідейтуу	Паразиттердіңсезу мүшелерініңжоғалуы	Жануарлардағы бүркенішрең
В	Жылықандылық	Жануарлардағыбүркенішрең	Паразиттердіңсезумүшелерінің жоғалуы
С	Паразиттердіңсезу мүшелерініңжоғалуы	Жылықандылық	Жануарлардағы бүркенішрең
Д	Жануарлардағыбүркенішрең	Тірідейтуу	Паразиттердіңсезумүшелерінің жоғалуы

жүктеу/скачать 5,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 ... 21