-8 Бөлім
Жасушалықцикл. Көбею
бет 13/21 Дата 03.11.2023 өлшемі 5,48 Mb. #122002
Байланысты:
Отырар1 Бұл бет үшін навигация:«Салыстырукестесі»әдісі «Сәйкестендірутесті»әдісі А -2, В-6,С-1,Д-5,Е-8,Н-7,К-4,М-3 «Сәйкестігінанықта»әдісі «Сәйкестігінкөрсет»әдісі С)1-Б,2-Е,3-Г, 4-Д,5-В,6-А В ) 1-С,2-Е, 3-Д,4-А,5-В 7-8 Бөлім
Жасушалы қцикл. Көбею
1.Шаршығажасушаныңбөлінукезеңдерініңатынтауыпжаз.
2.Суреттіталдап,митоздыңфазаларынжаз.
1-профаза; 2-метафаза; 3-анафаза; 4-телефаза:
3.Суреттіталдап,шаршығамейоздыңфазаларынжазыңдар.
«Кестетолтыру»әдісі
4.Митозүдерісінхронологиялықретпенорналастырыңыз
Профаза
Метафаза
Анафаза
Телефаза
3,11,7,8
1,4
5,10
13,9,2
Хромосомаларжасушаныңэкваторындабірсызықтажиналады.
Цитоплазманың бөлінуі цитокинез
3. Хромосомалардың қатты шиыршықталуы4. Хроматидалардың жасушаның полюстеріне бөлінуі
5. Бөліну ұршығы жіпшелерінің түзілуі
6. Хромосомалардыңтарқатылуы
7. Центриольдердің жасушаның полюсіне тартылуы
8. Ядроқабығыныңеруі
9. Ядро қабықшасыныңтүзілуі
10. Хроматидалардың хромосомаларға айналуы11. Ядрошықтың жойылуы
12 .Бөлінуұршығыныңмикротүтікшелерцентромераларынабекінуі
13. Ядрошықтыңтүзілуі
«Салыстырукестесі»әдісі
5. Митозбенмейоздысалыстырып,кестегенқажеттіақпараттыжазыңдар.
Үдерістер
Қандайжасушағатән
Бөліну ж/ефазасаны
Бастапқыжасушаларменсалыстырғанда жасжасушалардағыхромосома
жиынтығы
Кроссинговерж/еконьюгация
Биологиялық рөлі
Жасжасушалардағы хромосомажиынтығы
Митоз
Дене (сомалықгаплоидты
гаметофиттегігаметалар)
1
бөліну,4фаза
Бастапқыжасушалардағысияқты
Жоқ
Көпасушалыағзалардыңөсу ж/ереенерациянегізі,
жыныссызкөбеюнегізі
Диплоидты
Мейоз
Жынысгаплоидтыжасушаларересек ағзаныңдиплоидтыжасушаларының
гаметалары
2
бөліну,8фаза
Бастапқыжасушаларғақарағандаекіесеаз
Бар
Жыныстыкөбеюнегізі(гаметаДНҚ сыныңқосылуыесебінен
өзгергіштіктіңартуы)
Гаплоидты
9-10 Бөлім
Тұқымқуалаушылықпенөзгергіштікзаңдылықтары.
1.Берілгентерминдердіңанықтамасынкестегежазыңдар.
Терминдер
Анықтамалар
Генетика
Тұқымқуалаушылықпенөзгергіштіктуралығылым.
Ген
Ағзаныңбелгілеріменқасиеттерінежауапберетін
ДНҚ молекуласыныңбелгілібірбөлігі
Геном
Біртүргежататынағзалардыңгаплоидтық
жиынтығындаорналасқангендердіңжиынтығы
Генотип
Ата–енелеріненкелгентұқымқуалайтынбелгілердіңжиынтығы
Аллель
Гомологтықхромосомалардыңгомологиялық
үлескісіндеорналасқангенніңәртүрлікүйі.Мысалы:А-генніңдоминаттыкүйі,а-генніңрецессивтікүйі.
Гомозигота
Гомологтіхромосомалардыңдәлсоллокусындаекі
бірдейаллельдерібаргендер.
Гетерозигота
Гомологтіхромосомаларындақандайдабіргеннің
әртүрліаллельдерібарағзалар
«Сәйкестендірутесті»әдісі
2.Берілгенұғымдардыанықтамасыменсәйкестендіріңдер.
Ұғымдар
Анықтамасы,сипаттамасы
А.Тұқымқуалаушылық
1.Организмніңөзата-аналарынангаметалар
арқылықабылдағангендерініңжиынтығы
В.Өзгергіштік
2.Организмдердіңөзбелгілеріменқасиетін
ұрпақтарынаберуқасиеті
С.Генотип
3.Тұқымқуалаушылықпенөзгергіштікті
зерттейтінғылым
Д.Фенотип
4.Гомологтікхромосомадағыаллельдігендер
әртүрлі
Е.Аллельдігендер
5.Организмніңішкіжәнесыртқыбелгілерінің
жиынтығы
Н.Гомозигота
6.Организмніңжаңабелгілергеиеболуқасиеті
К.Гетерозигота
7.Гомологтікхромосомадағыаллельдігендер
біркелкі
М.Генетика
8. Гомологтікхромосомалардыңбірдейүлескілеріндеорналасып,нақтыбірбелгіні
анқтайтынжұпгендер
А -2, В-6,С-1,Д-5,Е-8,Н-7,К-4,М-3:
«Кестетолтыру»әдісі
3.Берілгенанықтамаларғасәйкесгенетикалықсимволдарменбелгілердікестегежазыңдар.
Генетикалық
символдарменбелгілер
Анықтамасы
Р
Будандастыруғаалынғаната-аналықдаралар
Г
Гаметалар
F,F 1, F 2
Алынғанұрпақ,жанынақойылатыниндексұрпақтың реттіксанын көрсетеді
Х
Будандастырубелгісі
Аталықдараныңжыныстықбелгісі
Аналықдараныңжыныстықбелгісі
А
Доминанттыген
а
Рецессивтіген
АА
Доминанттыгомозигота
аа
Рецессивтігомозигота
Аа
Гетерозигота
«Бұрыс»,«Дұрыс»ойыны
4.Әржолдағы"дұрыс"және"бұрыс" жауаптарыныңбірінайналдырасыз
Организмдердіңөзбелгілеріменқасиетінұрпақтарынаберу
қасиетітұқымқуалаушылықдепаталады
Б/Д
Генетика-тұқымқуалаушылықпенөзгергіштіктізерттейтін
ғылым
Б/Д
Бірденжарыққашығатынбелгірецессивтідепаталады
Б /Д
Организмдердітекбіржұпбелгібойыншабудандастыру
дигибридтібудандастырудепаталады
Б /Д
ГибридологиялықәдістіеңалғашГ.Мендельқолданды
Б/Д
Г.МендельдіңІІІзаңыұрпақбуданыныңбіркелкілігізаңыдеп
аталады
Б /Д
Фенотипдегеніміз-организмніңішкіжәнесыртқыбелгілерінің
жиынтығы
Б/Д
Өзгергіштік-организмніңжаңабелгілергеиеболуқасиеті
Б/Д
5.Босшаршығатиістігаметаларды,генотипіменфенотипін жазыңдар.
6.Босшаршығатиістібелгілердіжаз.
«Сәйкестігінанықта»әдісі
Тұжырымдарменбелгілердіңсәйкестігінанықтаңдар.
А.Гомозиготалыата-аналықдаралардыңгенотиптері
7)ААВВ, аавв
В.Біріншіұрпақтағыбіркелкібудандар(моно-ж/е
дигибридтібудандастыру)
8)АА,аа
С.Екіншіұрпақтағыгенотипбойынша1:2:1
арақатынастыажыраужүреді
9)Аа,АаВв
Д.Дигибридтібудандастырудағыгомозиготалыата-аналық даралардыңгенотипі
10) 9:3:3:1
Е.Дигибридтібудандастырудың F 2 -дегіфенотиптік ажырауарақатынасы
11) 3:1
Н .Моногибридті будандастырудың F 2 -дегі фенотиптік ажырауарақатынасы
12) Аа:2А
а:аа
А-2,В-3,С-6,Д-1,Е-4,Н-5
Босшаршығатүзілуімүмкінболатынгаметалардыжазыңдар.
«Сәйкестігінкөрсет»әдісі
3.Адамгенетикасыж/еонызерттеуәдістеріарасындағыбайланыстыанықтаңдар.
7.Генеологиялықәдіс
А.Адамбаласындажиікездесетінқұбылыс
егізтуу
8.Цитогенетикалықәдіс
Б.Шежіреліккартақұруарқылызерттеу
9.Онтогенетикалықәдіс
В.ДНҚ-ныңқұрамынзерттеу
10.Популяциялықәдіс
Г.Адамонтогензінетұқымқуалайтын
өзгерістіңбар–жоғыныңанықталуы
11.Биохимиялықәдіс
Д .Тұқымқуалайтынауруларға себепболатынгендердіңтаралужиілігінзерттеу
12.Егіздікәдіс
Е.Адамкариотпінецитологиялықанализ
жасау
А)1-Б, 2-Е,3-Г,4-Д,5-В,6-А:
В)1-Б,2-Е,3-Г,4-Д,5-В, 6-А:
С)1-Б,2-Е,3-Г, 4-Д,5-В,6-А:
Д)1-Б,2-Е,3-Г, 4-Д,5-В, 6-А:
«Сәйкестігінанықта»әдісі
4.Тұқымқуалайтынауруларменолардыңбелгілеріарасындағысәйкестіктіанықтаңдар
Ауруаты
Белгілері
1.Гемофилия
А.түндекөрмеу
2.Дальтонизм
В.галактозаныигереалмау
3.Рахит
С.қанныңұйымауы
4.Гемералопатия
Д.сүйектіңқисаюы
5.Галактоземия
Е.түстіажырата алмау
А)1-А,2-Е, 3-Д, 4-А,5-С:
В ) 1-С,2-Е, 3-Д,4-А,5-В:
С )1-С,2-А, 3-Д,4-А,5-Е:
Д )1-А, 2-Е, 3-С,4-А,5-В
«Сәйкестігінтап»әдісі
5.Берілгенаурутүрлеріментиптеріарасындағыбайланыстыанықтап,торкөзгесәйкесәріптердіжазыңдар.
А. ХромосомалықВ. Моногендік С.Мультифакторлық(полигендік)
Шерешевский–
Тернер
Агаммаглобулем
ия
Клайнфельтер
синдромы
Подагра
Арахнодактилия
Қантдиабеті
Даунауруы
Гипертония
А
В
А
С
В
С
А
С
«Сәйкестігінтап»әдісі
6.Ұғымдарменсипаттамалалардыңсәйкестігінанықтаңдар.
А.Биотехнология
А-6
1.Туысемесдаралардыбудандастыру
В.Аутбридинг
В-1
2.АмерикағалымыК.Шелленгізгенұғым
С.Инбридинг
С-5
3.Тиімсізкөріністер
Д.Гетерозис
Д-2
4.Ұрпақалуғаболатынжекедараларды
бөліпалу
Е.Полиплоидия
Е-7
5.Жақынтуыстыққатынасыбар
өсімдіктердібудандастыру
Н.Жеке сұрыптау
Н-4
6.Өнер,шеберлік,ғылымдегенмағынаныберетін ұғым
К.Депрессия
К-3
7.Хромосомасаныныңгаплоидты
жиынтыққаеселеніпартуы
7.Аталық және аналық жыныс жасушасының құрылысын бос шаршығажазыңдар.
11 – 13 Бөлім.
Эволюциялық даму. Селекция негіздері
1.Эволюцияныңбағыттарыменмысалдарыарасындағысәйкестікті анықтаңыз
Ароморфоз
Идеоадаптация
Дегенерация
А
Тірідейтуу
Паразиттердіңсезу
мүшелерініңжоғалуы
Жануарлардағы
бүркенішрең
В
Жылықандылық
Жануарлардағыбүркенішрең
Паразиттердіңсезумүшелерінің
жоғалуы
С
Паразиттердіңсезу
мүшелерініңжоғалуы
Жылықандылық
Жануарлардағы
бүркенішрең
Д
Жануарлардағыбүркенішрең
Тірідейтуу
Паразиттердіңсезумүшелерінің
жоғалуы
Достарыңызбен бөлісу: