Әдістемелік нұСҚаулық магистрлік диссертацияны (жобаны) орындауғА, ресімдеуге және қОРҒАУҒА Қойылатын талаптар
жүктеу/скачать 490,17 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Параграф 9. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
| Параграф 8. Қорытынды
87. Магистрлік диссертацияның (жобаның) қорытынды бөлімінде (Қорытынды) жүргізілген зерттеудің негізгі қорытындыларына қысқаша шолу жасалуы тиіс. Сонымен бірге олар жұмыста алынған ең маңызды ғылыми және практикалық нәтижелерді баяндайды. Қорытындылардың бірінші тармағында мәселенің жай-күйі қысқаша бағаланады. Әрі қарай, қорытындылар кіріспеде қойылған барлық тапсырмаларға жауаптарды қамтуы керек. Мұның бәрі кіріспеде айтылған мақсаттарға қол жеткізілгенін дәлелдеуге мүмкіндік береді. Жеке маңызды нәтижелерге баса назар аудару керек, олардың дұрыстығын негіздеу керек, оларды қолдануға қатысты ұсыныстар беру керек. Параграф 9. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 88. Қорытындыдан кейін магистрант магистрлік диссертациямен (жобамен) жұмыс барысында пайдаланылған дереккөздердің тізімі келтіріледі. Тізім мәтінде көрсетілген тәртіппен жасалады. 89. Магистрлік диссертация (жоба) тақырыбы бойынша жарияланған әдебиеттермен танысу идеяны әзірлеуден басталады, яғни бұрын айтылғандай, магистрлік диссертацияның (жобаның) тақырыбы мен жұмыс жоспарында өз көрінісін табатын болжамды ғылыми зерттеу идеясы. Бұл таңдалған тақырып бойынша әдеби дереккөздерді мақсатты түрде іздеуге және басқа ғалымдардың баспа еңбектеріндегі материалды тереңірек түсінуге мүмкіндік береді, өйткені мәселенің негізгі сұрақтары әрдайым дерлік бұрынғы зерттеулерде жатыр. 90. Әрі қарай, іздеу тәртібін ойластырып, тақырып бойынша әдеби дереккөздердің картотекасын (тізімін) жасауға кірісу керек. Жақсы құрастырылған картотека (тізім), тіпті дереккөздердің тақырыптарына шолу жасағанда да, тақырыпты тұтастай қамтуға мүмкіндік береді. Оның негізінде зерттеудің басында мақсаттарды нақтылауға болады. 91. Мазмұны магистрлік диссертация (жоба) тақырыбымен байланысты дереккөздердің барлық түрлері қаралуға тиіс. Оларға әртүрлі отандық және шетелдік басылымдарда жарияланған материалдар, жарияланбайтын құжаттар (ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар туралы есептер, диссертациялар, депонирленген қолжазбалар, шетелдік іссапарлар туралы мамандардың есептері, шетелдік фирмалардың материалдары), ресми материалдар жатады. 92. Тақырыпты зерттеу күйін ақпараттық басылымдармен танысудан бастаған жөн, олардың мақсаты жарияланымдардың өздері туралы да, олардың мазмұнының маңызды жақтары туралы да жедел ақпарат болып табылады. Ақпараттық басылымдар қарапайым библиографиялық басылымдардан айырмашылығы, тек баспа жұмыстары туралы ақпаратпен ғана емес, сонымен бірге олардағы тұтқындардың идеялары мен фактілерімен де жұмыс істейді. 93. Жарияланымның жеделдігінен басқа, олар хабарланған ақпараттың жаңалығымен, дереккөздердің толық қамтылуымен және құжаттарды тез жүйелеуге және іздеуге мүмкіндік беретін анықтамалық аппараттың болуымен ерекшеленеді. 94. Ғылыми жарияланымдарды зерттеуді кезеңдер бойынша жүргізген жөн: 1) Туындымен тұтастай оның мазмұны бойынша жалпы танысу; 2) Барлық мазмұнды жылдам қарау; 3) Материалдың реттілігі ретімен оқу; 4) Шығарманың қандай да бір бөлігін іріктеп оқу; 5) Қызығушылық тудыратын материалдардың үзінді көшірмесі; 6) Болашақ магистрлік диссертация (жоба) мәтінінің үзіндісі ретінде жазылғанды сыни бағалау, оны редакциялау және «әрлеу» жазбасы. 95. Әдебиеттерді зерттеу кезінде тек материалды алуға ұмтылудың қажеті жоқ. Сонымен қатар, табылған ақпаратты талдау керек. Бұл процесс тақырып бойынша бүкіл жұмыс барысында жасалуы керек, содан кейін басқа адамдардың жұмыстарымен танысу кезінде пайда болған өз ойлары жаңа білім алуға негіз болады. 96. Таңдалған тақырып бойынша әдебиеттерді зерттеу кезінде ондағы барлық ақпарат қолданылмайды, тек магистрлік диссертация (жоба) тақырыбына тікелей қатысы бар ақпарат қолданылады, сондықтан ол ең құнды және пайдалы. Осылайша, оқуды бағалау критерийі оны диссертацияда (жобада) практикалық қолдану мүмкіндігі болып табылады. 97. Әдеби дереккөздерді зерттей отырып, болашақта оларды пайдалану оңай болуы үшін үзінді көшірмелердің дизайнын мұқият қадағалау керек. Кез-келген жеке мәселе немесе бөлім бойынша жұмыс жасай отырып, оның жалпы мәселелермен байланысын үнемі көріп отыру керек, ал кең мәселені дамыта отырып, оны бөліктерге бөле білу керек, олардың әрқайсысы толығырақ ойластырылған. 98. Алынған мәліметтердің бір бөлігі пайдасыз болуы мүмкін: олар өте сирек қолданылады. Сондықтан оларды мұқият таңдау және бағалау қажет. Ғылыми шығармашылық негізгі және қосымша ақпаратты таңдауға, оны жалпылауға және талдауға және қорытындылауға ыңғайлы түрде ұсынуға байланысты өрескел жұмыстың маңызды бөлігін қамтиды. 99. Сіз кез-келген фактілерді емес, тек ғылыми фактілерді жинауыңыз керек. «Ғылыми факт» ұғымы күнделікті өмірде қолданылатын «факт» ұғымына қарағанда әлдеқайда кең және көп қырлы. Ғылыми фактілер туралы айтқанда, олар заттар мен процестердің объективті қасиеттерін көрсететін ғылыми білімнің негізін құрайтын элементтер ретінде түсініледі. Ғылыми фактілер негізінде құбылыстардың заңдылықтары анықталады, теориялар құрылады және заңдар шығарылады. 100. Магистрлік диссертацияны (жобаны) жазу кезінде магистрант дәйексөз келтірілген әдебиеттерге немесе жұмыс зерттеуге арналған идея, тұжырымдар, міндеттер, сұрақтар алынған әдебиеттерге сілтеме жасауы керек. Егер олар монографиялардан, шолу мақалаларынан, басқа да көптеген беттерден алынған мәліметтерді, материалдарды қолданса, онда сілтемеде сілтеме жасалған дереккөзден бет нөмірлерін, иллюстрацияларды, кестелерді, формулаларды дәл көрсету керек. 101. Өз дәлелдеріңізді беделді дереккөзге сілтемелермен растау немесе сол немесе басқа баспа туындысын сыни талдау үшін дәйексөздер келтіруіңіз керек. Ғылыми этикет дәйексөз келтірілген мәтінді дәл қалпына келтіруді қажет етеді, өйткені берілген дәйексөзді қысқарту автордың мазмұнын бұрмалауы мүмкін. 102. Жалпы дәйексөз талаптары: 1) Дәйексөз мәтіні тырнақшалармен басталып, аяқталады және автордың жазу ерекшеліктерін сақтай отырып, дереккөзде ұсынылған грамматикалық түрде келтіріледі. Басқа авторлар ұсынған ғылыми жолдар жалпы дау тудырғандарды қоспағанда, тырнақшалармен ерекшеленбейді; 2) Дәйексөз авторлық мәтінді ерікті түрде қысқартпай және автордың ойларын бұрмаламай толық болуы керек. Дәйексөз кезінде сөздерді, сөйлемдерді, абзацтарды өткізіп жіберуге авторлық мәтінді бұрмаламай жол беріледі және үш нүктемен белгіленеді, олар дәйексөздің кез келген жерінде (басында, ішінде, соңында) қойылады. Егер жоғалған мәтіннің алдында немесе артында бөлу белгісі болса, онда ол сақталмайды; 3) Әрбір дәйексөз міндетті түрде дереккөзге сілтеме жасайды; 4) Мәтінді едәуір үнемдеуге мүмкіндік беретін жанама дәйексөз (басқа авторлардың ойларын өз сөздерімен қайталау, баяндау) кезінде автордың ойларын ұсынуда өте дәл болу керек, оның нәтижелерін бағалауға қатысты дұрыс болу керек және дереккөзге тиісті сілтемелер беру керек; 5) Егер келтірілген мәтіннен жекелеген сөздерге немесе ойларға деген көзқарасты анықтау қажет болса, оларды жақшаға салғаннан кейін леп белгісі немесе сұрақ белгісі қойылады; 6) Жұмыстың авторы дәйексөз келтіре отырып, ондағы кейбір сөздерді бөліп көрсетсе, онда арнайы ескерту жасалады, яғни таңдауды түсіндіретін мәтіннен кейін нүкте қойылады, содан кейін сызықша қойылады және автордың инициалдары көрсетіледі, ал ескертудің барлық мәтіні жақшаға орналастырылады. Мұндай ескертулердің нұсқалары, мысалы: (курсив біздің. - М.Х.), (менімен бекітілген. - М.Х.), (менің бөлінуім. - М.Х.). 103. Тізімге енгізілген әрбір әдеби дереккөзде магистрлік диссертацияның (жобаның) қолжазбасында көрініс болуы тиіс. Егер магистрант қандай да бір қарызға алынған фактілерге сілтеме жасаса немесе басқа авторлардың еңбектеріне сілтеме жасаса, онда ол сілтеме сілтемесінде келтірілген материалдардың қайдан алынғанын көрсетуі керек. Библиографиялық тізімге магистрлік диссертация (жоба) мәтінінде сілтемелері жоқ және іс жүзінде пайдаланылмаған жұмыстарды енгізуге болмайды. Бұл тізімге энциклопедияларды, анықтамалықтарды, көркем емес кітаптарды, газеттерді қосу ұсынылмайды. Егер мұндай басылымдарды пайдалану қажет болса, онда оларды магистрлік диссертация (жоба) мәтініндегі сілтемелерге келтіру керек. жүктеу/скачать 490,17 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|