Әдістемесі тұрдалиева Г. Ж. Тұрдалиева бастауыш


Оқу дағдысын  қалыптастыру жолдары



Pdf көрінісі
бет112/148
Дата16.05.2022
өлшемі14,09 Mb.
#34678
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   148
Байланысты:
қазақ тілін оқыту әдіст

.  Оқу дағдысын  қалыптастыру жолдары.
2.  Оқу түрлеріне мәтіндер дайында.
3 .  Оқу түрлеріне түсінік бер.
4.  Мөтінді дүрыс оқуға қалыптастыру жолдарын көрсет.
5.  Оқу нормаларын пайдаланып,  мәтіндік  талдау жаса.
4-тақы ры п .  М әтінді  қаб ы л д атты р у  үш ін
істелетін  жүмыстар
Бастауыш  сыныпта  оқушыларға мәтінді  қабылдаттыру 
үшін істелетін жүмыстардың негізгі мәселелері
Қазіргі заманда оқыту технологияларын меңгерту өте 
күрделі де үзақ үрдіс.
Оқу ағарту ісін қайта қүру жаңаш а ойлау қабілетіміз 
бен  ізденістерімізге  байланысты.  Ахмет  Байтүрсынов: 
"Ең  әуелі  мектепке  керегі  -   білім ді,  педагогика  мен 
өдістемеден  хабардар, оқыта  білетін  м үғалім ”  деген.
66


"Ана тілі"  оқулықтарындағы түрлі тақырынтың мә- 
тіндерді  қабылдату  үшін  көптеген  жүмыстар істеледі. 
Ол -  ж аңа әдістерді іздестіру, оларды дәлелдеу міндеті.
Мәтінді қабылдаттыру үшін істелетін жүмыстар
Алдын  ала  жүргізілген  әңгімеде  мүғалім  оқылатын 
мәтінде  кездесетін  ж аңа  сөздер  мен  қиын  үгымдарды 
түсіндіруді  үмытпаған  жөн.  Әңгіменің  ішіндегі  түсін- 
беген сөздердің  мән-мағынасын біліп  алмайынша, оны
Ж аңа
балаларға
мынадаи жүмыстар жүргізіледі:
1.  Кіріспе.
2.  М үғалімнің  мәтінді  түтас  баяндауы  ж әне  оқып
беруі.
3.  Сөздік жүмысы.
4.  Сүрақтар арқылы  не түсінгенін, қалай түсінгенін
байқау.
5.  Бөлімдер бойынша  оқушыларға дауыстап оқыту.
6.  Іштей оқу.
7.  Қ аж етті  ж ағдайда  оқудың  басқа  түрлерін  іске
Мысалы
оқу.
8.  Түсінгендері бойынша бөлімге ат қою, мазмүндық
сурет салу, мазмүнына сай сурет салу, мақал-мәтел айту.
9. 
Осы әңгімеге үқсас идеялық ойын аша түсетін қо- 
сымша әңгіме не өлең, т.б айту.
Осындай  жүмыс  түрлері  бойына  өз  жүйесін  тауып 
жүргенде ғана  бала  оқу  материалын  толық  түсініп,  өз 
бойына рухани азы қ алады.
Мәтін
Мәтін -  бірнеше сөйлемдерден қүралған белгілі ойды, 
оқиғаны  білдіреді.
Мәтінге  өңгіме,  өлең,  жыр,  ертегі  сияқты  жанрлар 
жатады.
Мөтінді оқушыларға мынадай түрлерімен береді: өңгі-
мелесу, паиымдау, сипаттау.
67


Әңгімелесу арқылы мәтінді бергенде тек мүғалімнщ  
өзі емес оқушылар да қатысып, топта талқыланады.
Ал, сипаттау арқылы  мысгілы бір нәрсенің бейнесін 
немесе табиғат көріністерін сипаттайды. Мысалы: Күзде 
ж апырақтар сарғайып, айнала сары алтынға малынады.
П айымдау  дегенім із  —
  бір  сөзбен  алғанда,  болжау 
дегенді білдіреді.  Мәтін арқылы оқушылардың тіл бай- 
лығы ж етіліп, ой-өрісі дамиды.
Мәтін неше сөйлемнен қүралса да, белгілі бір түйіні 
болады. Соны ажырата білу керек.
Мәтінмен жүмыс
Сабақтың  мақсаты.  Мәтін  түрлерін  аж ы рата білуге 
дағдыландыру, мәтінді әңгімелегенде сөйлемдердің ма- 
ғыналық байланысына қарай ретімен әңгімелеу дағды- 
ларын қал ыптагтыру.
Оқушылардың  сөйлеу,  өңгімелесу дағдысын  жетіл- 
діре отырып, мәнерлеп сөйлеуге баулу. Мысалы: Ақбөкен 
қойға үқсайды.  Бірақ оның басы үлкен,  түмсығы  жал- 
пақтау. Артқы аяқтары  қысқалау, көздері мөп- мөлдір.
а) мөтінге ат қой; 
ә) мөтіннің қай түріне жатады.
Оқушылар  ж ауапты   тақтада  ілулі  түрган  кестеден
көрсетеді.
Өткенді бекіту сүрақтары:
Берілген сызбамен мәтін туралы қорытындылау.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   148




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет