Ежелгі дәуір әдебиеті бес кезеңнен тұрады
СӘБИТ МҰҚАНОВ (1900-1973)
жүктеу/скачать 0,49 Mb.
|
| СӘБИТ МҰҚАНОВ (1900-1973)
"С. Мұқанов - қазақ халқының тірі тарихы" (Сәйфи Құдаш) "Қазақ әдебиетінің аға жазушысы Сәбиттің аты - қазақ оқушысының мол қауымына өте даңқты, анық қымбат аттың бәрі. " (М. Әуезов) "Жазушы С. Мұқановтың қаламынан туған еңбектер өз алдына бір энциклопедия. " (F. Мүсірепов) Туған жері: Солтүстік Қазақстан облысы, Жамбыл ауданы, Жаманшұбар жер. Алғашқы өлеңі: "Көңілім" (1917). Алғашқы прозасы: "Адасқандар" (1928). Романдары: "Адасқандар" ("Мөлдір махаббат" 1959), "Батагоз" (1938, алганны аты "Жұмбақ жалау"), "Менің мектептерім" (1941, 1950; "Өмір мектебі", 1950 "Есею жылдары" (1964), "Сырдария" (1950), "Теміртас", "Есіл", "Аққан жұлдыз романдары; "Балуан Шолақ" повесі, т.б., Поэмалары: "Сұлушаш"(1928), "Ақ аю", т.б; Драмасы: "Ариадна жібі" (1944), "Шоқан Уәлиханов"Қашқар қызы", Зерттеу еңбегі: "Жарқын жұлдыздар" (1964), "Халық мұрасы" (1974), т. б. • С. Мұқановтың өмір сүрген жылдары: (1900-1973 ж.ж.) • С. Мұқановтың туған жері: (Солтүстік Қазақстан облысы, Преснов ауданы) С. Мұқанов кім екендігін табыңыз: (Драматург, ақын, жазушы, ғалым) • С. Мұқанов алғаш рет қай тілде хат таныған? (Арабша) • С. Мұқанов мұғалімдік оқуды қай қалада оқыған? (Омбы) • С. Мұқанов жұмысшы факультетін (рабфак) бітірген қала: (Орынбор) • Мәскеудегі Қызыл профессура институтында оқыған қаламгер: (С. Мұқанов) Сәбит Мұқанов қай жердегі жоғарғы оқу орнын бітірген? (Мәскеу, Қызыл профессура институты, 1935 жылы) • "Фирдоусидің "Шахнамасын" тәржіма бойынша жатқа айтып, "жыршы бала" атанған Сәбит бірте-бірте сауат ашады. " Бұл пікірдің авторы: (Т. Әлімқұлов) • Ш. Уәлиханов мұраларын айрықша зерттеген адам: (С. Мұқанов) • Сәбит Мұқанов қай газетте редактор болып қызмет атқарған? ("Қазақ әдебиеті") • С. Мұқановтың 1943-1951 ж. аралығында қызмет атқарған жері: (Жазушылар Одағының төрағасы) *** С. Мұқановқа ауыл ішінде берілген атақ(тар): (*«Өлеңші бала») • *** С. Мұқановтың қазақ әйелі туралы жазған шығармасы: (*«Балбөпе») *** С. Мұқановтың туындылары: (*" Адасқандар", "Ботагоз"; *"Балуан Шолақ", "Сырдария"; *"Октябрь өткелдері", "Сұлушаш") • С. Мұқановтың 1917 жылы жазылған алғашқы өлеңі: ("Көңілім") • С. Мұқановтың 1920 жылдың бас кезінде жазғ "Бұл бостандық бізге оңай келмеді, Ешкім бізге сыйлап оны бермеді, " - деген өлең жолдары С. Мұқановтың қай өлеңінен? ("Бостандық") С. Мұқановтың "Қазан төңкерісі шын мәнінде еркіндік әкелді" деген өлеңі: ("Бостандық") С. Мұқановтың лирикалық өлеңдерінің негізгі кейіпкері: (Қарапайым, еңбекші халық өкілі) С. Мұқановтың 20-жылдары жазған өлеңдерінің тақырыптары: (Қазақ кедейінің халі) *** С. Мұқановтың 20-30-жылдардағы жазылған өлеңдері: (*«Гүл бағындай Отаным»; *«Майға сәлем!»; *«Шоқпыттың шаруасы») "…Еңбекшілер, ендігі күн сенікі, Жасайды кедей, гүлденсін, кедей, жасасын!" Бұл үзінді алынған С. Мұқановтың өлеңі: ("Кедей баласы") • Бейімбеттің "Мырқымбайын" үлгі етіп, топтама өлең жазған жазушы: (С. Мұқанов) С. Мұқановтың қазақ ауылы кедейлерінің типтік бейнесін танытқан өлеңі: ("Шоқпыттың шаруасы") • "Шоқпыттың шаруасы" өлеңінің авторы: (С. Мұқанов) "Батырақ", "Балқаш", "Егістік", "Майға сәлем" өлеңдерінің авторы: (С. Мұқанов) С. Мұқановтың патриоттық тақырыптағы өлеңі: ("Майға сәлем", 1933 ж.) • Азат еңбекке бастайтын күнді уағыздайтын С. Мұқановтың өлеңі: ("Майға сәлем") • С. Мұқановтың патриоттық тақырыптағы өлеңі: ("Майға сәлем") • С. Мұқановтың поэзиядағы жаңалығы деп танылған өлең: ("Майға сәлем") • "Сен жас жігіт боп келген сайын, Жер жібек, барқыт киіп, жасыл желек, Бүркенеді үйеңкі, терек, қайың!" - деген үзінді алынған С. Мұқановтың өлеңі: ("Майға сәлем"") • С. Мұқановтың қаламына тән поэмалары: ("Сұлушаш", "Батырак") Кешегі жалшының Кеңес үкіметі тұсында теңдікке қолы жеткені туралы С. Мұқановтың жазған дастаны: ("Батырақ") • С. Мұқановтың 1928 жылы халыққа кең тараған шығармасы: ("Сұлушаш") С. Мұқановтың "Сұлушаш" поэмасы жазылған жыл: (19)8 ж.) * С. Мұқановтың 1928 жылы жазылған "Сұлушаш" шығармасы: (Драмалық оқиғаға құрылған поэма) • С. Мұқановтың "роман" деп аталатын поэмасы: ("Сұлушаш") Құлдан туған батыр жігіт пен атақты байдың сұлу қызы арасында болған махаббатты жырлаған поэма: ("Сұлушаш") * С. Мұқановтың "Сұлушаш" поэмасына арқау болған: (Махаббат туралы 1 халық аңызы) "Сұлушаш"поэмасында тереңірек суреттелген негізгі мәселе: (Адамдардың бас бостандығының жоқтығы) С. Мұқановтың "Сұлушаш" поэмасының кіріспе тарауы: ("Кілт") С. Мұқановтың «Сұлушаш» поэмасындағы Алтайдың мінген аты: (Тортебел) С. Мұқановтың «Сұлушаш» поэмасындағы "артық туған" батырларға лайық деп баға берген кейіпкері: (Алтай) • С. Мұқановтың "Сұлушапа" поэмасының басты кейіпкері: (Алтай) *** «Күн-күн санап толқыды туған айдай, Қап-қара көз, қыр мұрын, қасқа маңдай…» Қай кейіпкердің портреті? (*С. Мұқанов «Сұлушаш», Алтайдың) • "Бір доғал, жасынан бір бетті болды, Кекшіл қасқыр секілді кекті болды, Сөз ұстағыш, қажырлы, сертті болды…" Бұл С.Мұқановтың қай поэмасы, қай кейіпкеріне жасалған мінездеу? ("Сұлушаш" поэмасы, Алтайды мінездеу) "Жарымды біреуге қалай қидым?? Сум жүрек, тілегіңе жете алмасаң, Қол жетпес сұлу күнді қалай сүйдің?" - деген қай кейіпкердің сөзі? ("Сұлушаш" поэмасындағы Алтайдың) • "Сұлушаштағы" Алтайдың басты қасиеті: (Қайсарлық) "Сұлушаштың" кейіпкерлері: (Алтай, Тілеуберді) • Алтай, Қайсар С. Мұқановтың қай поэмасының кейіпкерлері? ("Сұлушаш") • "Сұлушаш" поэмасындағы Алтай мен Сұлушаштың адал досы: (Қайсар) *** С. Мұқановтың "Сұлушаш" поэмасының кейіпкерлері: (*Ермек (Алтайдың інісі); "Сұлушаш; *Алтай) * *** С. Мұқановтың «Сұлушаш» поэмасының кейіпкерлері: (*Қайсар; *Алтай; *Тілеуберді) • *** "Сұлушаш" поэмасындағы Сұлушаш бейнесі лиро-эпостық жырлардағы қай кейіпкерлердің жалғасы іспеттес екенін анықтаңыз: (*Баянның; *Назым; *Ақжүністің) - P. S. соңғы екеуі эпостың жыр кейіпкерлері) • С. Мұқановтың "Сұлушаш" поэмасындағы кейіпкерлердің бірі: (Тұтқыш) "Мойыны иірілген аққу сынды, Тамағы торғындай боп тартты күнді. торо ми Қан-қызыл, жұқа ерін, оймақ ауыз, Қиылып құмырсқадай белі үзілді, " - деген портрет: (Сұлуыаштың портреті) • Он алтыға келгенде қыздың жасы, Төгіліп тізесіне түсті шашы. Қаламмен жалғыз сызық тартқандай боп, Қиылды қап-қара боп қыздың қасы. Қыздың портеті берілген поэманың авторы: (С. Мұқанов "Сұлушаш") "Сұлушаш" поэмасындағы: "Сен қайда өлсең, мен сонда бірге өлем, Бұл есіңнен шықпасын - мұны бір де!" - деген жолдар арналған: (Қайсарға) С. Мұқановтың поэзиялық шығармалары: ("Сұлушаш", "Ақ аю!") "Сайран", "Сергелдең", "Күй" атты тараулар кездесетін С. Мұқановтың шығармасы: ("Сұлушаш") *** С. Мұқановтың «Сұлушаш» поэмасына тән қатар(лар): ***Жолбарыстан қорыққан Сұлушаш секіріп өледі, ал Алтай болса, қуғыншылардан құтылу үшін өзін-өзі өлтіреді; ***Екеуінің қосылуына мүмкіндік жоғын білген екі жас елден қашып кетіп, тау ішін паналайды; Байдың қызы Сұлушаш пен кедейдің жігіті Алтайдың арасындағы махаббат көрсетіледі) "Тыңдағы толқындар", "Аққан жұлдыз" романдарының авторы: (С. Мұқанов) • С. Мұқановтың қаламына тән роман: ("Теміртас") С. Мұқановтың "Өмір мектебі" романында суреттелетін, 6 жасар кезінен есінде сақталған азамат, өзі кедей болса да, Сәбиттің үй ішіне көмегін тигізген саятшының есімі: (Ораз) • С. Мұқановтың аңшылық жайлы әңгімесі: ("Саятшы Ораз") С. Мұқановтың "Саятшы Ораз" деген үзінді әңгімесі қай кітабынан алынған? ("Өмір мектебі") • С. Мұқановтың "Өмір мектебінен" алынған үзінді "Саятшы Оразда" көрсеткендей, қандай құстарды қандай мезгілде аң-құсқа салатыны: (Қыста құсбегілер бүркіт, жазда қаршыға мен тұйғын салады) • "Өмір мектебінің" екінші романынан алынған "Есіл бойында" үзіндісінде суреттелетін оқиға: (Әсем табиғат, жастық сезім, ғажап ән туралы айтылады) • Шүректің Мұратбегіне ғашықтық жыр арнаған Ұлпа қыз туралы жазылған С. Мұқановтың шығармасы: ("Өмір мектебі") С. Мұқановтың "Есіл бойында" ("Өмір мектебі") шығармасындағы әрі сұлу, әрі ақын, әрі сазгер Ұлпа қыз ғашық болатын жігіт: (Мұратбек) С. Мұқановтың кейіпкері ("Өмір мектебінен") "Ұлпа қыздың әні" делінетін өлеңнің аты: ("Есіл тасып барады") С. Мұқановтың "Есіл бойында" шығармасындағы сүйгеніне арнап ән шығарған қыз: (Ұлпа) ""Есіл бойында" шығармасындағы әнші жігіт: (Мырзатай) С. Мұқановтың "Өмір мектебі" романында суреттелетін өзен: (Есіл) С. Мұқановтың "Өмір мектебі", "Менің мектептерім" романдарының жанрлық ерекшеліктері: (Өмірбаяндық роман) Автобиографиялық шығарма: ("Өмір мектебі") " "Мұқановтың "Өмір мектебі" романы: (Трилогиялық роман) Мұқановтың "Өмір мектебі" романының жалғасы: ("Есею жылдары") "Мұқановтың проза саласындағы алғашқы үлкен еңбегі: ("Адасқандар") С. Мұқановтың махаббат тарихына арналған шығармасы: ("Адасқандар", кейінгі атауы "Мөлдір махаббат") • 1931 жылы С. Мұқановтың жарық көрген романы: (" Адасқандар", 1928 ж. жазылған) • С. Мұқановтың "Мөлдір махаббат" романының бастапқы аты: ("Адасқандар") • С. Мұқановтың "Адасқандар" романы өңделіп, толықтырылғаннан кейін шыққан аты: ("Мөлдір махаббат", 1959 ж.) • С. Мұқановтың "Адасқандар" романындағы басты кейіпкерлер: (Бүркіт, Бәтес) • С. Мұқановтың "Сырдария" романы қашан жарық көрген? (1949 ж.) • С. Мұқановтың соғыстан кейінгі дәуірді қамтитын туындысы: ("Сырдарья") • С. Мұқановтың күріш егу, жер суландыру, канал қазу туралы жазған романы: ("Сырдарья") • С. Мұқановтың "Сырдария" романында әңгіме болатын шаруашылық түрі: (Канал қазып, күріш егу мәселесі) • Байжан, Айбарша, Дәулет- С. Мұқановтың қай шығармасының кейіпкерлері? ("Сырдария") • С. Мұқановтың әйгілі романы: ("Ботагөз", алғашқы атауы - "Жұмбақ жалау", 1938 ж.) • С. Мұқановтың прозалық шығармасы: («Жұмбақ жалау»» • "Ботагөз" романына арқау болған оқиғалар: (1916-17 ж. тарихи жағдай) • С. Мұқановтың қай шығармасында Романовтар әулетінің 300 жылдығын салтанатпен атап өту туралы суреттелген? ("Ботагөз") • "Ботагөз" романындағы кейіпкерлердің сөйлеу тілінің ерекшелігі: (Қарапайым сөйлеу тілі арнасы сақталған. ) • С. Мұқановтың "Ботагөз" романы композициялық құрылымы жағынан неше тарауға бөлінеді? (Үш) • Сәбит Мұқановтың "Ботагөз" романы: l-бөлімі "Тұңғиықта" суреттелетін оқиға: ХХ ғасырдың бас кезіндегі қазақ қауымы; 2-бөлімі "Таң атарда" суреттелетін оқиға: қазақ ауылындағы бай мен кедей арасындағы наразылықтың үдей түсуі, әсіресе 1916 жыл оқиғасына байланысты, патшаның маусым жарлығы салдарынан ұлт-азаттық қозғалысының тууы сөз болады; 3-бөлімі: "Күн күлімдегенде" суреттелетін оқиға: Қазан төңкерісі, азамат соғысы баяндалады. • "Ботагөз" романындағы Ботагөзге тән қасиеттер: (Әділдікті сүйеді, білімге ұмтылғыш, батыл) "Кедей қызы, дер шағында оқуға түскен. Тұлғасында, мінезінде кісі боларлық белгілер бар. Олай болса, түбінде бұдан әлеуметтік адам шығуында сөз жоқ, " деген сөздер арналған кейіпкер: (Ботагоз) • Темірбек, Бүркітбай, Асан деген кейіпкерлері бар С. Мұқановтың шығармасы: ("Ботагөз") Кенжебек, Темірбек, Бүркітбай - қай романның кейіпкерлері? ("Ботагөз") Итбай қай шығарманың кейіпкері? ("Ботагөз") *** "Ботагөз" романының кейіпкерлері: (*Амантай; *Кулаков; +Темірбек) • Амантай кейіпкерге тән сипат: (Батыл, ержүрек) • Асқар, Амантай - С. Мұқановтың қай романының кейіпкерлері? ("Ботагөз") Табанына қадалған шөкір маңдайыма қадалсын де мына мен", - дейтін кейіпкер: (Амантай) • "Ботагөз" романындағы Асқардың Итбаймен Петербургке бару себебі: (Романовтар тұқымының таққа отыруының 300 жылдығына) С. Мұқановтың "Ботагөз" романындағы Асқар кім? (Ботагөздің жары) • "Ботагөз" романының соңында Ботагөздің атқан таңды қарсы алған жері: (Шалқар көлінің ортасындағы діңгек таста) • Бас кейіпкері азаттық таңын көл ортасындағы діңгек таста қарсы алатын С. Мұқановтың шығармасы: («Ботагөз») С. Мұқановтың өнер иесіне арналған туындысы: ("Балуан Шолақ") • С. Мұқановтың "Балуан Шолақ" (1944 ж.) туындысынаа Нұрмағамбетке Балуан Шолақ деген атауды қойған: (Халық) Балуан Шолақтың шын аты: (Нұрмағамбет) • С. Мұқановтың "Балуан Шолақ" туындысында бала Нұрмағамбетке әкесінің тайды сыйлау себебі: (Сүндетке отыру құрметіне) • С. Мұқановтың "Балуан Шолақ" туындысында бала Нұрмағамбеттің алғашқы ерлігі байқалған: (Асау тайды үйретуінен) *** С.Мұқановтың прозалық туындылары: (*«Алыптың адымдары»; «Қызыл жар»; *«Саяхаттар») • Шоқан жөнінде тұңғыш көркем шығарма жазған жазушы: (С. Мұқанов) С. Мұқановтың Ш. Уәлиханов туралы жазған романы: ("Аққан жұлдыз") **** С. Мұқановтың тарихи тұлға өміріне арналған шығармалары: (*«Аққан җұлдыз»; *«Балуан Шолақ») **** С. Мұқановтың «Аққан жұлдыз» романының кейіпкер(лер)і: (*Шоқан; "Айжан; *Нарқыз) "С. Мұқановтың "Аққан жұлдыз" романында сомдалатын тарихи тұлға: (Ш. Уәлиханов) С. Мұқановтың "Аққан жұлдыз" романы неше кітаптан тұрады? (2 кітаптан) С. Мұқановтың драматургия саласындағы құнды еңбегі: ("Шоқан Уалиханов" пьесасы) "Ш. Уәлиханов" пьесасының авторы: (С. Мұқанов) "Ш. Уәлиханов" пьесасы сахнаға қойылған жыл: (1154 ж.) "Драматургия - қазақ әдебиетіндегі негізінен М. Әуезов тудырған жанр, " - деп айтқан: (С. Мұқанов) С. Мұқановтың қазақ халқының мәдениеті, өнері, тілі жайлы жазған тарихи- этнографиялық зерттеу еңбегі: ("Халық мұрасы", 1974 ж.) • С. Мұқановтың очеркі: ("Алтын аймақ") «Сәбит аға жас ұлттық әдебиетіміздің негізін салушы аға буын өкілі еді. Біз Мұхтар Әуезов, Садриддин Айни, ҒафурГұламнан қалай үйренсек, одан да солай үйрендік"… Пікір несі: (Ш.Айтматов) жүктеу/скачать 0,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|