Ежелгі Ќытай жјне Їнді философиясы


Мәдениет мәдениеттанудың объектісі және пәні ретінде



бет2/4
Дата17.12.2022
өлшемі1 Mb.
#57758
1   2   3   4

1. Мәдениет мәдениеттанудың объектісі және пәні ретінде.

  • Мәдениеттану жеке пән ретінде XIX ғасырдың соңында ширегінде қалыптаса бастады.
  • Мәдениеттанумәдениет туралы ғылым, сонымен қатар философиялық ілім, өткені ол философияның басты саласы, мәдениет философиясын қамтиды.
  • Мәдениеттану қоғамда болып жатқан түрлі процестерді (материалдық, әлеуметтік, саяси, адамгершілік, көркемдік т.б.) қамтып, мәдениет дамуының жалпы заңдылықтарын,
  • оның өмір сүруінің принциптерін және бір – біріне этно - әлеуметтік, саяси – моральдық, ғылыми, көркемдік және тарихи сипаттамаларымен, жағдайларымен ерекшеленетін
  • түрлі мәдениет түрлерінің өзара байланыстарын зерттейді.
  • Мәдениеттану пәні әр түрлі қоғамның өмір сүруі барысындағы мәдени өмірді жан жақты қамтып, мәдени құбылыстарға ғылыми тұрғыдан талдау жасайды.
  • Мәдениеттанудың ғылым ретінде қалыптасуына антропология, тарих, психология, педагогика және т.б ғылым салалары зор ықпал етті.
  • Мәдениеттану пәні жергілікті және аймақтық мәдениеттердің сапалық ерекшеліктерін, олардың өзара байланыстары мен мәдениеттің басқа түрлерімен сабақтастығын, 
  • қарым қатынасын зерттей отырып,
  • адамзат қоғамының біртұтас мәдени даму процесінің жалпы заңдылықтарын анықтайды.
  • Көне заманда «культура» деген ұғым «жерді өңдеу» деген мағынаны берген. Кейіннен « мәдениет» жалпылық маңыз алды, адам жасағанның бәрін «мәдениет» деп атады. Мәдениет адам жасаған «екінші табиғат».
  • Уақыт өткен сайын еуропалық тілдерде мәдениет сөзі «білім беру», «даму», «қабілеттілік», «құрметтеу» сияқты мағыналарға ие бола бастады

Мәдениет типологиясы

  • Мәдениет типологиясы (грек тілінен «типос» — пішін, ұлгі, із және «логия» — ілім, сөз деп аударылады) деп қазіргі ғылыми әдебиетте зерттеу объектілерін жалпылама үлгі көмегімен талдау, сұрыптау және жинақтау әдістері мен тәсілдерін айтады.
  • Орыстың белгілі мәдениет тарихын зерттеушісі Н.Я.Данилевскийдің тарихи-мәдени тип іліміне қысқаша тоқталып өтейік. Ол өзінің «Ресей және Еуропа» атты шығармасында тарихта 13 мәдени типтің болғанын атап өтеді.
  • . Освальд Шпенглер - неміс философы, мәдениет философиясының негізін қалаушы. Шпенглер 8 мәдениеттер типін атап көрсетеді, олар: қытайлық, вавилондық, үнділік, антикалық( грек-римдік), арабтық, батыс-еуропалық, майялық.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет