Ежелгі кезең Қазақстанның ерте темір дәуірі тайпалары жайлы жазба деректер тарихнама
жүктеу/скачать 4,62 Mb.
|
Тарих дайындық материалдар
- Бұл бет үшін навигация:
- Шаруаларды Қазақстан аумағына қоныс аудару себептері
- Г. А. Колпаковский
- 30 десятинадан
| Тарихнама: Қарастырылып отырған кезеңдегі Қазақстанның аграрлық тарихының түйінді мәселелері кеңес тарихшылары Б.Сүлейменовтің (XIX ғ. соңғы үштен бірі – ХХ ғ. басы, 1963 ж. Қазақстандағы аграрлық мәселе) және П. Галузоның (1867-1914 ж. ж. Қазақстанның оңтүстігіндегі аграрлық қатынастар А., 1965) еңбектерінде зерттелген. Б.Сүлейменовтің монографиясында автократияның аграрлық саясатының мәні ашылып, қазақ ауылының отырықшы өмір тарихы мен әлеуметтік-шаруашылық құрылымы талданды. Автор ауылда тұрақты тұрғын үйлер мен малға арналған үй-жайлар құрылысының күшеюін атап өтті, 1867-1868 жылдардағы реформа нәтижесінде құрылған әкімшілік ауыл мен шаруашылық ауылы арасындағы айырмашылықты көрсетті, оларды пайдаланудың нысандары мен әдістерін қарады. Ол патриархалды феодалдық қатынастардың өміршеңдігіне байланысты ауылдың кедейлері көбінесе "рулық көмек" түрінде пайдаланылғанын атап өтті»
Еңбектер: Бельбаева А.А. Переселенческая политика царизма в Казахстане в конце XIX – начале XX вв. // Мысль. 2000. № 4. Таштемханова Р.М. Переселенческая деревня и ее взаимосвязи с казахским аулом во второй половине XIX – начале XX вв.: Автореф.к.и.н. Алматы, 1994; Менилбаев Гани Абылаевич. Проблемы взаимовлияния переселенческой деревни и казахского аула (1867-1917 гг. по материалам Сырдарьинской области): Дис... к.и.н.: Алматы, 1995. 176 с. Таштемханова Р.М. Переселенческая деревня и ее взаимосвязи с казахским аулом во второй половине XIX – начале XX вв.: Автореф.к.и.н. Алматы, 1994. 9. Менилбаев Гани Абылаевич. Проблемы взаимовлияния переселенческой деревни и казахского аула (1867-1917 гг. по материалам Сырдарьинской области): Дис... к.и.н.: Алматы, 1995. 176 с Шаруаларды Қазақстан аумағына қоныс аудару себептері: Егер XIX ғасырдың ортасына дейін Қазақстанға көбінесе Ресейден әскери топ пен казактар ғана қоныс аударып келсе, XIX ғасырдың екінші жартысынан бастап жағдай түбегейлі өзгерді. Ресей шаруаларын қазақ даласына бұрын-соңды болып көрмеген кең көлемде жаппай қоныс аудару ісі мемлекеттік тұрғыда қолға алынды. І кезең ХІХ ғасырдың 70-80 жылдар аралығын қамтиды. ІІ кезең ХІХ ғасырдың 90-жылдарынан 1905 жылға дейінгі уақыт аралығын қамтиды. ІІІ кезең 1906 жылдан 1916 жылдар аралығын қамтиды. 1861 жылы Ресейде шаруаларды крепостниктік , яғни крепостное право жойылды. Шаруаларды ішкі Ресейден Қазақстанға қоныс аударту жөнінде алғаш рет бастама көтерушілердің бірі Жетісудың әскери губернаторы Г. А. Колпаковский еді. 1868 жылы оның тікелей басшылығымен «Жетісуға шаруалардың қоныс аударуы туралы уақытша Ережелер» жасалды. Онда қоныс аударушы шаруаларға бірқатар жеңілдіктер мен артықшылықтар беру көзделді. Шаруалардың әрбір ер-азаматына 30 десятинадан жер телімі бөлінді. Қазақтарды атамекенінен күштеп қуып шығуына толық құқық берді. Қоныс аударып келген шаруалар өз алдарына жеке болыстарға бiріктірілді. Алғашқы кезде олар уезд бастығына бағындырылды , кейіннен шаруалар бастығы деген лауазымды қызмет пайда болды. Тартып алынған жерлердің ең жоғары мол шері Қазақстанның солтүстік аймақтарындағы неғұрлым құнарлы жерлер болды. жүктеу/скачать 4,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|