Анықтама Нөлден өзгеше және векторларының скалярлық көбейтіндісі деп осы векторлардың ұзындықтары мен олардың арасындағы бұрыштың косинусының көбейтіндісіне тең санды айтамыз және былай белгілейміз.
(, ) = cos (1)
(, ) = (, ) ауыстырымдылық қасиеті
2) (, ) < 0, - доғал бұрыш
cos- тың таңбасына байланысты болады
cos = cos120 = -
Егер скалярлық көбейтінді 0-ге тең болса, онда ол векторлардың перпендикуляр болуы қажетті және жеткілікті.
(, )= 0 ⊥
Дәлелдеуі:
⊥ ⇒ ⇒ cos90 = 0 ⇒ (, ) = 0
(, )= 0 ⇒ cos = 0 ⇒ cos = 0 ⇒=90 ⊥
Скалярлық көбейтіндінің координаталық түрі Үш өлшемді ортонормаль базисте және векторлары берілсін:
= + + = ()
= + + = ()
және векторларының скалярлық көбейтіндісі сол векторлардың сәйкес координаталарының көбейтінділерінің қосындысына тең болады.
(, ) = + (2)
Ал екі вектордың арасындағы бұрышты табу үшін (1)-теңдеуден cos-ді анықтаймыз.
Cos = = (3)
1-мысал.
3–2 және +2 векторларының скаляр көбейтіндісін есептеңіз, егер және векторларының арасындағы бұрыш /3-ке тең болса.
Шешуі. Скаляр көбейтіндінің қасиеттерін пайдаланамыз.
2-мысал. (2,-4,4) және =(-3,2,6) векторларының арасындағы бұрышының косинусын есептеңіз.
Шешуі:.
Жауабы: 5/21.