Екінші том маса астана, 2022 ахмет байтұрсынұЛЫ

ﺙ, х- ﺡ, з-ﺫ, з- ﺾ, ф-ف, һ-ھ

жүктеу/скачать 6,35 Mb.

Pdf көрінісі

бет	18/67
Дата	03.10.2024
өлшемі	6,35 Mb.
	#146744

1 ... 14 15 16 17 18 19 20 21 ... 67

Байланысты:
А.Байтұсынов Маса жинақ

«چ» (ч), «ﮊ» (ж), «پ» (п)

ﺙ,
х-
ﺡ, з-ﺫ, з- ﺾ, ф-ف, һ-ھ
дыбыстар
арабта бар, қазақта жоқ; و
(о), ﻯ (ы),
ﻳە
(э), پ (п)
дыбыс-
тар болмаса, бұл дыбыстарға тура келетін хәріфтері
де болмасқа керек. Сіз қалай ойлайсыз? Араб әліфба-
сында тура келетін хәріфі жоқ дыбыстарымызды тіпті
жоқ қылу керек пе? Негізінен ойлаңызшы: тіл хәріф
үшін шығарған нәрсе ме? Болмаса хәріф тіл үшін
шығарған нәрсе ме? Әлбетте, хәріф тіл үшін шығарған
нәрсе. Олай болса хәріфі жоқ деп, тілдегі дыбысты
жоғалту емес, ол дыбысқа жоқ хәріфті іздеп табарға
керек. Ол жалғыз бізде емес, өзге жұртта да болған,
хәріфке бола тілді бұзбайды, тілге бола хәріфті бұзып
өзгертеді. Өзіңіздің көрсеткен хәріфтеріңіздің ішін-
дегі
«چ» (ч), «ﮊ» (ж), «پ» (п)
осындай түсін бұзумен
табылған хәріфтер емес пе?
Бұл ойыңыздың негізгі хатасы. Негізгі хата болған
соң, әрмен қарай басқасы да хата бола береді. Қазақ
дыбысының бәрі де жарты дауысты дейсіз. Оны да
қазақ сөзін алып, дыбысын қарамай, араб хәріфтеріне
қарап айтасыз. Мысалы: «баран» деген қазақта да,
руста да сөз бар (бар); «бор» деген қазақта да, руста да
сөз бар (бор), осындағы «а», «о» дыбыстарын рустар
жарты дауысты дыбыстар демейді. Олардың «о», «а»
дыбыстарынан біздің «о», «а» дыбыстарымыздың
һеш кемдігі болмаса, біз қалай жарты дауысты дейміз?
Бұл дыбыстарды жарты десек, қандай дыбысты бүтін

193
деп айтармыз? Қазақ тілінде тіпті «о» дыбысы жоқ
дейсіз:
«
Бор – бор», боз – боз, жол – жол, ол – ол»
мұнан басқа да ішінде «о» келетін сөздер толып жатыр,
бұларды қазақ сөзі емес дейсіз бе? Біз бұларды қазақ
сөзі дейміз, һәм олардың ішіндегі дыбыстардың бәрі де
қазақ тілінде бар дейміз. «Ы» дыбысы жоқ дейсіз.

жүктеу/скачать 6,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 14 15 16 17 18 19 20 21 ... 67