Экономика және қҰҚЫҚ

Теориялық тұрғыдан инфляцияны несиелік эмиссияны тоқтату арқылы жеңуге болады, бірақ біздің жағдайда өндірісті тоқтату құны ғана. Экономиканың өмірлік маңызды салаларында сыни шамаларға жеткенде немесе белгілі бір әлеуметтік топтардың қысымымен өндірістің құлдырауына әкелетін эмиссияның қысқаруы үкіметті эмиссияны қайта бастауға мәжбүр етеді, содан кейін бағаның кезекті өсуі байқалады. Бұл процесс дәйекті түрде қайталанады: микро деңгейде нарықтық бәсекелестіктің болмауы және нарықтық ортаның дамымауы инфляциялық толқындардың пайда болуына әкеледі. Осындай экономикалық саясатты сақтай отырып, тек Автоматты нарықтық тетіктерді қосу есебінен жағдай шексіз қайталанады және елдің экономикалық әлеуетінің бұзылуына әкеледі. Келесі әдіс, инфляцияға қарсы фискалдық саясат салықтарды ұлғайту, мемлекеттік шығыстарды қысқарту және соның негізінде мемлекеттік бюджет тапшылығын азайту арқылы жүзеге асырылады. Инфляцияға қарсы салық саясаты салық ауыртпалығын, әсіресе жанама салық салуды азайту болып табылады. Жоғары салықтардың тағы бір нұсқасы-олардың өндіріске қысымы, бұл ұсынысты шектейді. Үшінші, айтарлықтай салық ауыртпалығы салық жүйесін қиындататын көптеген салықтардың әрекетімен байланысты, бұл салықтан жалтаруға әкеледі. Сондықтан инфляция кезінде қарапайым және сенімді салық жүйесі қолайлы.

Инфляцияға қарсы саясат деген бұл инфляцияны төмендетуге бағытталған мемлекеттік реттеу құралдарының жиынтығы. XX ғ. 60 жылдарынан бастап бағаны тікелей түрде және жанама түрде реттеу мқсатымен барлық экономикаға ортақ шаралар қолданыла бастады.

Тікелей реттеу табыстар саясаты шеңберінде жүрді. Табыстар саясатын шартпен екі бағытқа бөлуге болады: жалақы мен бағалар өсуінің нысаналарын белгілеу және осыларға тікелей бақылау жүргізу. Осыларды қолдана отырып нақты табыстар мен бағаның өсуін төмендетуге тырысқан жағдайлар болған. Нысаналарға еркін орындалуға тиісті ережелердің жиынтығы жатады. Бақылауға заң актілерінің күші тән болады. Нысаналар ретінде баға мен жалақы ставкалары өсуінің максималдық шегі пайдаланылған. Жалақы ставкаларының өзгерстері әдетте барлық экономикадағы еңбек өнімділігінің өсу қарқындылығымен байланыста болады; бағалардың өзгерістері еңбекақыға жұмсалған шығындардың өзгерістерін өтеу үшін жүргізіледі. Осы бағыттың мәні мынада: жалдамалы жұмыскерлердің табысы реттеледі, ал пайда - жанама түрде баға рқылы реттеледі.