Экономика және қҰҚЫҚ

Инфляция ҚР-дағы әлеуметтік-экономикалық жағдайға әсер ете алмады. Инфляцияның маңызды ерекшелігі оның Қазақстандағы нарықтың деформацияланған күйінде көрінуі болып табылады, яғни бірыңғай ұлттық экономикалық кешен құрылымдарының көпшілігінің нарықтық өзін-өзі басқарудың нысандары мен әдістерін қабылдауға дайынготовстігі тауарлардың, қызметтердің жекелеген түрлеріне баға арақатынасында күтілетін кері нәтижелерге әкелді. Азаматтарға, ұйымдарға және кәсіпорындарға тауарлар қозғалысының жеделдігіне қол жеткізу, жабдықтауды жақсарту, нарықтық әдістермен сұранысты қанағаттандыру үшін коммерциялық қызметке рұқсат беру алыпсатарлықты тудырды, басқарылмайтын қайта бөлу процестеріне әкелді. Бұл үдеріс стихиялық, басқарылмайтын сипатқа ие болды, яғни мемлекеттік органдар тарапынан бақылаудың әлсіреуі, коммерциялық құрылымдардың заңнаманы елемеуі және т. б.

* Инфляцияның саяси және психологиялық факторлары халықтың, шаруашылық жүргізуші субъектілердің мемлекетте қалыптасқан жағдайға қатысты мінез-құлқымен байланысты.

* Саяси тұрақсыздық, халықтың үкіметке деген сенімсіздігі, саяси дағдарыстар, болашақтағы сенімсіздік табиғи жағдайды бұзады

* ақша айналымының жұмыс істеуі ақшадан "қашуға" әкеледі, бұл құнсызданбайтын активтерге, шетел валютасына, алтынға сұранысты күшейтеді.

"Күтілетін" инфляцияның психологиялық жағдайы дүрбелең сұранысты, болашақта пайдалану үшін тауарларды сатып алуды тудырады, бұл тапшылықты және бағаның тиісті өсуін тудырады. Қазақстандағы инфляцияның себептері мен ерекшеліктерін талдау тиісті дефляциялық саясатты, сондай-ақ іске асыру тетігін, яғни инфляцияға қарсы іс-қимыл әдістерін, тәсілдерін, тәсілдерін әзірлеуге, оның пайда болу ошақтарына кешенді және мақсатты әрекет етуге мүмкіндік береді.

Инфляцияны жеңудің келесі шарттарын атап өткен жөн: инфляция деңгейі неғұрлым жоғары болса, онымен күресу соғұрлым қиын болады; инфляцияны төмендетудің барлық жолдары қоғамға қарсы, яғни халықтың басым көпшілігі үшін ауыр. Инфляцияны еңсеру жөніндегі іс-шаралар кешені қоғамның жұмыс істеуінің өндірістік-экономикалық, әлеуметтік, құқықтық, институционалдық салаларының әртүрлі тараптарына әсер етуді қамтиды, дегенмен олардың шешуші бөлігі базалық, өндірістік-экономикалық болып табылады.