Элективтік пәндер каталогы мамандық атауы
Оқытушы: Жантасова З. 26.3 Пән атауы
жүктеу/скачать 254,72 Kb. Pdf көрінісі
|
Оқытушы: Жантасова З. 26.3 Пән атауы: Тілдің тарихи дамуы (2 кредит, 90 сағат) Оқытудың мақсаты: «Тіл тарихи дамуы» курсының басты мақсаты – тілдің шығуы туралы ғылымның негізімен таныстырады. Тілдің тарихи дамуы туралы бұл курста тіл теориясын атап айтқанда тілдің ішкі құрылымы және оның ойлаумен, қоғаммен, қоғам дамуының тарихымен, тілдің функциональдық және құрылымдық баламалармен байланысы және т.б. мәселелер қарастырылады.
теориясы. Бұл теория бойынша aлғашқы адамдар сөздердi өзара келiсе отырып шарттасьп жасaған. Осыдан келiп тiл пайда болған дейдi. Тiл туралы келicу, шарттасу үшiн, ол адамдардың бұрыннан тiлi болуы керек қой. Олай болса, бұл теория да ешбiр дәлелсiз. Біртұтас тіл теориясы. 'Тілдің даму кезеңдері.
Жазба тілдер. Әдеби тілдік норма. Әдеби тіл және ұлттық мәдениет. Тілдердің өзара қарым- қатынасы. Субстрат, суперстрат, интерстрат кұбылыстары. Кең таралған тілдер. Дүние жүзі тілдері, олардың жіктелуі. Халықаралық жасанды тілдер. Машина тілі және оның қолданылуын қамтиды.
Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы, Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы, Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы.
тәсілдеу, мәтін түрлерімен таныстыру, мәтін бойынша сұрақ қоя білуге үйрету. «Тіл - әдебиеттің бірінші элементі». Саз өнерінің өнердің басқа түрлерінен ерекшелігі. Көркем әдебиет тілі - әдеби тілдің ең жоғары сападағы түрі екендігі. Әдебиет тілінің зерттелу тарихы, зерттеушілердің көркемөнер поэтикасы туралы. Көркем тіл теориясының отандық ғылымдағы негіздері және тілдік талдаудың методологиялық принциптері. Көркем әдебиет тіліндегі грамматикалық тұлғалардың стилистикалық- синтаксистік қызметін білу.
мен әдістері бар. Ол көркем шығарма тілін зерттеу саласындағы жинақталған ілім-тәжірибеге негізделеді.
талдай білуі. Ақын-жазушылардың шығармаларын талдап әдіс тәсілдерін меңгеру. Пререквизит: Тіл біліміне кіріспе. Постреквизит: Жоқ Оқытушы: Исақұлова М. 27.2 Пән атауы: Мәтін синтаксисі (3 кредит, 135 сағат) Оқытудың мақсаты: Мәтін түзудегі жалпы принциптер. Мәтін талдаудың тәсілдері мен анықтамалары. Көркем мәтіннің қатысымдық ұйымдасуы. Көркем мәтіндердің типологиясы. Поэтикалық, прозалық, драмалық мәтіндерді үйрету.
Көркем шығарамның мәтін ретіндегі ерекшелігі. Көркем мәтіннің қатысымдық ұйымдасуы. Көркемдік уақыт пен кеңістік. Поэтикалық мәтін. Көркем проза мәтіні. Драмалық мәтіннің құрылымдық ерекшелігі. Күтілетін нәтижелер: Студенттердің көркем шығармаға қызығушылығын арттырып,дұрыс талдай білуі. Ақын-жазушылардың шығармаларын талдап әдіс тәсілдерін меңгеру. Пререквизит: Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы, Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы, Қазіргі қазақ тілінің синтаксисі Постреквизит: Практика Оқытушы: Тұрсыманова Ф. 27.3 Пән атауы:Қазақ тілін жаңа технология бойынша оқыту (3 кредит, 135 сағат) Оқытудың мақсаты: Оқытудың жаңа технологиялары туралы түсінік беру және қолданудың кезеңдерін бөліп қарастыру.Жаңа педагогикалық технология,ойын технологиясы,проблемалы оқыту технологиясы,сын тұрғысынан ойлау технологиясы, деңгейлік саралау технологиясы, жекелеп оқыту технологиясы,дамыта оқыту технологиясы т.б. әдіс-тәсілдерді меңгерту. Қысқаша мазмұны: Оқытуда жаңа технологиялардың түрлері мен типтеріне талдау жасау. Қазақ, орыс, ағылшын, тілдерінің грамматикалық құрылысындағы ерекшеліктерді ескере отырып методиканың барлық түрін ыңғайластыра отырып пайдалана білуге үйретудің жолдарын қарастыру. Күтілетін нәтижелер: Жаңа технологияларды жан-жақты меңгерту шығармашылық тұлға қалыптастырудың бірден бір жолы.Дәстүрлі өтіліп жүрген дәрістер мен жаңашыл тәсілдермен өтілетін дәрістердің айырмашылығы мен жетістіктерін,кемшін түсіп жатқан тұстарын бағамдау.
жету жолын, эволюциясын, тарихи – салыстырмалы әдіс негізінде түсіндіру. Тарихи граммтика курсы сөздердің грамматикалық класстарға жіктелу тарихын, жеке граммтикалық категориялардың қалыптасу эволюциясын, дыбыстар жүйесінде болған тарихи өзгерістерді, олардың тілдік, лексикалық қорына, граммтикалық құрылымына әсері тәрізді мәселелерді тесереді.
және солардың негізінде қалыптасқан оқу пәні тілдің барлық салаларының (дыбыс, фонемалар жүйесі мен морфологиялық құрылымын, синтаксисі мен лексикасын) қалыптасуы мен даму, өзгеру жолдары мен бағыттарын зерттеп түсіндіреді. Сөйтіп «салыстырмалы грамматика» дейтін атпен тек грамматика емес, тарихи лексика мен тарихи фонетика да еске алынады. Тарихи грамматика пәнінің негізгі мақсаты – тілдің барлық салаларының да даму заңдылықтары мен өзгеру бағдарларын айқындау болып табылады.
құрамдары мен материалдарын жүйелі және сауатты түрде пайдалану білу. Пререквизит: Жоқ. Постреквизит: : Жоқ. Оқытушы: : Исақұлова М. 28.2 Пән атауы: Қазақ-орыс тілдерінің салыстырмалы грамматикасы (2 кредит, 90 сағат)
Оқытудың мақсаты: Қазақ, орыс тілдерінің грамматикалық құрылысындағы ерекшеліктер мен заңдылықтарымен таныстыру. Қазақ тілі мен орыс тілінің салыстырмалы грамматикасын ғылыми оқулықтардан ізденіп оқу.Пәннің оқу құралында қазақ тілі мен орыс тілінің грамматикасы салыстырмалы түрде беріліп, кестелер мен сызбалар арқылы салыстырмалы грамматиканың теориялық және практикалық негіздерін зерттеу.
негізгі қағидаларымен және зерттеу әдістерімен танысу. Күтілетін нәтижелер: Қазақ, орыс тілдерінің грамматикалық құрылысында салыстырмалы грамматиканың тарихы және басқа ғылым салаларымен байланысты екендігін анықтау. Пререквизит: Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы, Постреквизит: Көркем тексті лингвистикалық талдау Оқытушы: Керимбаев Е. 28.3. Пән атауы: Тілдің қоғамдық мәні (2 кредит, 90 сағат) Оқытудың мақсаты: «Тіл қоғамдық мәні» курсының басты мақсаты – студенттерді тілдің қоғамдағы мәні туралы негізімен таныстырады. Тілдің қоғамдағы мәні туралы кіріспесі тілдің теориясын, оның ішкі құрылымын ойлаумен, қоғаммен, қоғам дамуының тарихымен, тілдің құрылымдық баламалармен байланысын қарастырады. Қысқаша мазмұны: Аталған курста тілдің қоғамдық терминдермен танысып, оларды ғылыми тұрғыдан пайдалануға үйренуі қажет. Тілдің табиғаты, қоғамдық мәні, пайда болуы, бір- бірімен байланысы, арақатынастары тұрғысында студенттердің өзіндік ойы мен тұжырымдары болуы қажет. Күтілетін нәтижелер: Тілдің қоғамдық мәні, тіл және ойлау, тіл және сөйлеу, тілдің табиғаты, тілдің қоғамдық қызметі, тіл және ойлау, тілдің таңбалық сипаты. Тіл мен қоғамның арасындағы байланыс. Тіл мен ойлау өзара байланысты екендігін түсіндіру.
Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы, Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы, Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы.
қоғамдағы мәні туралы негізімен таныстырады. Тілдің қоғамдағы мәні туралы кіріспесі тілдің теориясын, оның ішкі құрылымын ойлаумен, қоғаммен, қоғам дамуының тарихымен, тілдің құрылымдық баламалармен байланысын қарастырады. Қысқаша мазмұны: Аталған курста тілдің қоғамдық терминдермен танысып, оларды ғылыми тұрғыдан пайдалануға үйренуі қажет. Тілдің табиғаты, қоғамдық мәні, пайда болуы, бір- бірімен байланысы, арақатынастары тұрғысында студенттердің өзіндік ойы мен тұжырымдары болуы қажет. Күтілетін нәтижелер: Тілдің қоғамдық мәні, тіл және ойлау, тіл және сөйлеу, тілдің табиғаты, тілдің қоғамдық қызметі, тіл және ойлау, тілдің таңбалық сипаты. Тіл мен қоғамның арасындағы байланыс. Тіл мен ойлау өзара байланысты екендігін түсіндіру.
Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы, Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы, Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы.
ғылымның негізімен таныстырады. Тілдің тарихи дамуы туралы бұл курста тіл теориясын атап айтқанда тілдің ішкі құрылымы және оның ойлаумен, қоғаммен, қоғам дамуының тарихымен, тілдің функциональдық және құрылымдық баламалармен байланысы және т.б. мәселелер қарастырылады.
Қысқаша мазмұны: Тiлдiң шығyы туралы теориялардың тағы бiрі – қоғамдық шарттасу теориясы. Бұл теория бойынша aлғашқы адамдар сөздердi өзара келiсе отырып шарттасьп жасaған. Осыдан келiп тiл пайда болған дейдi. Тiл туралы келicу, шарттасу үшiн, ол адамдардың бұрыннан тiлi болуы керек қой. Олай болса, бұл теория да ешбiр дәлелсiз. Біртұтас тіл теориясы. 'Тілдің даму кезеңдері.
Жазба тілдер. Әдеби тілдік норма. Әдеби тіл және ұлттық мәдениет. Тілдердің өзара қарым- қатынасы. Субстрат, суперстрат, интерстрат кұбылыстары. Кең таралған тілдер. Дүние жүзі тілдері, олардың жіктелуі. Халықаралық жасанды тілдер. Машина тілі және оның қолданылуын қамтиды.
Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы, Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы, Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы.
жетілуі, байып – толысуы секілді түйінді мәселелерді жан – жақты таныстыру, өлең жүйесінің өзіндік, ішкі өзгешелік – заңдылықтарын таныту негізгі мақсаттардың біріне саналады.
поэзиясындағы тіл кестесі мен өлең құрылысы жайлы мәселелерді жүйелі түрде оқыту. Күтілетін нәтижелер: Бағдарлама сөз өнері, оның ішінде қазақ өлеңінің құрылысын талдау мен монографиялық еңбектер ауқымында оқытуды көздейді. Күтілетін нәтижелер: Өлең өлшемдерінің жасалу жүйесі, дыбыс үндестігі мен ырғағына тән ерекшеліктерді белгілейтін шарттар мен заңдылықтар. Өлең-жырдың күнделікті айтылатын жай сөз, қара сөздерден басты айырмасы олар мөлшерлі жеке жолдарға, яғни тармақтарға бөлінеді. Өлең тармағының құрылыс жүйесі әр халықтың поэзиясында өзінше қалыптасқан. Дүниежүзілік әдебиетте орын тепкен өлең құрылымымен танысу.
сөздікпен жұмыс – жеке сала. Қазақ тілінің сөзжасам жүйесі екшеліп, толығып қалыптасқан, жүйелі құбылыс. Сөздің грамматикалық, лексикалық мағынасы, жалпы және жеке грамматикалық мағыналарымен құрылысымен таныстыру. Қысқаша мазмұны: Сөздікпен жұмыс тіл білімінің жеке саласы ретінде танылуы – оның өзіндік зерттеу нысанының болуы. Бұрын сөзжасам саласы морфологияның құрамында сөз табына қатысты танылып келді. Қазақ тіл білімінде сөзжасам – жеке сала. Қазақ тілінің сөзжасам жүйесі ұзақ замандардан бері екшеліп, толығып қалыптасқан, өзіндік заңдылықтары жетілген жүйелі құбылыс. Сөздің грамматикалық мағынасы мен лексикалық мағынасы. Жалпы және жеке грамматикалық мағыналар. өз құрылысы. Күтілетін нәтижелер: Қазақ тілі пәнінің барлық талдау түрлерін меңгеру. Пререквизит: Қазіргі қазақ тілінің сөзжасамын меңгеру үшін қазақ тіл білімінен алғашқы теориялық ұғымдарды меңгеру керек және терминдерді есте сақтау дағдысы болуы керек. Постреквизит: Студенттердің сөздік қоры, теориялық білімдері байытылып, қазіргі қазақ тілінен талдаудың барлық түрлерін еркін меңгеру керек.Болашақ тіл мамандары қазақ тілінің қыр- сырын меңгеріп, әдеби тілде мәдениетті сөйлей білу керек.
оқыту.
Қысқаша мазмұны: Аударма ғылымының теориясы мен практикасы. Әдеби аударма ғылымы және тарихы. Әдеби аударма түрлері және өзіне тән ерекшеліктері. Жанр және аударма. Әдеби аударма бірліктері. Ұлттық – мәдени ерекшелік және әдеби аударма.
ерекшеліктеріне мән беру. Пререквизит: Әдебиеттануға кіріспе Постреквизит: Әдеби шығармашылық Оқытушы: Бахадырова С. 30.3 Пән атауы: Сөзжасамның даму жолдары (3 кредит, 135 сағат) Оқытудың мақсаты: Қазақ тілінің сөзжасам жүйесі жеке пән ретінде оқытылды. «Қазіргі қазақ тілінің сөзжасам жүйесі»атты монографияны қолданылды. Мұнымен қоса сөзжасам мәселесінің жеке тақырыптарынан шыққан еңбектер мен А.Ысқақовтың «Қазіргі қазақ тілі. Морфология» атты оқулығындағы, С.Исаевтің «Қазақ тілінің грамматикалық көрсеткіштері» аты еңбегіндегі сөзжасам туралы мәліметті қолдану.
орындарының оқу жоспарына қазақ тілінің сөзжасам жүйесі жеке пән ретінде оқытылады. Бұл пән Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің қазіргі қазақ тілі кафедрасының ұсынысы бойынша 1990 жылы қазақ тілінің сөзжасамы пән ретінде кіріп, 1992 жылы оның профессор Н.Оралбаева құрастырған бағдарламасы тұңғыш рет баспадан шыққан еді. Содан бері бұл пән осы бағдарлама негізінде оқытылып келеді. Оқулық болмағандықтан, университеттер А.Байтұрсынұлы атындағы тіл білімі институты 1989 жылы баспадан шығарған «Қазіргі қазақ тілінің сөзжасам жүйесі»атты монографияны қолданып келді. Мұнымен қоса сөзжасам мәселесінің жеке тақырыптарынан шыққан еңбектер мен А.Ысқақовтың «Қазіргі қазақ тілі. Морфология» атты оқулығындағы, С.Исаевтің «Қазақ тілінің грамматикалық көрсеткіштері» аты еңбегіндегі сөзжасам туралы мәлімет те қолданылды
теориялық ұғымдарды меңгеру керек және терминдерді есте сақтау дағдысы болуы керек. Постреквизит: Сөзжасамның даму жолдарын жетік меңгеруі тиіс. Студенттердің сөздік қоры, теориялық білімдері байытылып, қазіргі қазақ тілінен талдаудың барлық түрлерін еркін меңгеру керек.
оқыту.Аударма теориясы туралы түсінік. Аударма теориясы мен практикасын оқыту.Аударма ісінің қыр-сырлары мен техникасын меңгерту. Аударманың өзіндік ерекшеліктері мен жұмыс жасауда кездесетін қиындықтарды шешудің методикасын үйрету. Қысқаша мазмұны: Аударма ғылымының теориясы мен практикасы. Әдеби аударма ғылымы және тарихы. Әдеби аударма түрлері және өзіне тән ерекшеліктері. Жанр және аударма. Әдеби аударма бірліктері. Ұлттық – мәдени ерекшелік және әдеби аударма. : Аударма ғылымының теориясы мен практикасы. Әдеби аударма ғылымы және тарихы. Әдеби аударма түрлері және өзіне тән ерекшеліктері. Жанр және аударма. Әдеби аударма бірліктері. Ұлттық – мәдени ерекшелік және әдеби аударма. Күтілетін нәтижелер: Аударма теориясы арқылы тіл байлығын дамытып, тілдің тілдік ерекшеліктеріне мән беру Аударма теориясы арқылы тіл байлығын дамытып, тілдің тілдік ерекшеліктеріне мән беру.Өзге тілдерден, керісінше ана тілінен аударылатын мәтіндердің ерекшеліктерін дұрыс айыра білу,сапалы аударма жасай білудің техникасын меңгеру. Пререквизит: Әдебиеттануға кіріспе Постреквизит: Әдеби шығармашылық Оқытушы: Бахадырова С. 31.2 Пән атауы: Әдеби аударма негіздері (3 кредит, 135 сағат) Оқытудың мақсаты: Әдеби аударма түрлері және өзіне тән ерекшеліктер, жанрды, аударма бірліктерін оқыту. Әдеби аударма түрлері және өзіне тән ерекшеліктері, жанры, аударма бірліктерін оқыту. Қазақ аудармасының тарихы тереңде жатқандығы, оның тарихи өркендеу сатысын белгілі жүйемен зерттеп, ғылыми-әдеби жағынан бір ізге, бір арнаға түсіру қажеттілігін анықтау.Аударма теориясының зерттелуі жиырмасыншы жылдардан қолға алынды. Сондықтан қазақ тайпалары мен халқының әдебиетіндегі бізге жеткен шығармалардың қайсысы төл тума, қайсысы аударма екенінің ара жігі әлі де анықталмағандығын зерттеу.
ғылымы және тарихы. : Әдеби аударма ғылымының теориясы мен практикасы. Әдеби аударма ғылымы және тарихы. Қазақ сахарасында ислам дінінің уағыздарымен қоса, араб, үнді әдебиетінің үлгілері таралғаны мәлім болса, сол шығармалардың, аудармалардың аудармашысы кім екендігі беймағлұм.Аударманың тарихын сөз еткенде оның өзі әрбір ұлттың әдебиет пен мәдениеттің құрамдас бөлігі болғандықтан, ізін де, дәстүрін де, даму дәрежесінің қандай сатыда болған да сол ұлттың әдебиеті мен мәдениетінің тарихынан деректер келтіру.
ғылымилығы жайында айтылған. Әдеби аударма негіздері пәнінде аударманывң тарихы және ғылымилығы жайында айтылған ғылыми негіздемелерді білу.
туралы ғылымның негізімен таныстырады. Тіл туралы ғылымның алғашқы кіріспесі болып табылатын бұл курста тіл теориясын атап айтқанда тілдің ішкі құрылымы және оның ойлаумен, қоғаммен, қоғам дамуының тарихымен, тілдің функциональдық және құрылымдық баламалармен байланысы және т.б. мәселелер қарастырылады.
мәселелер. Тіл білімінің (лингвистиканың) салалары: лексикология, фонетика, грамматика (морфология және синтаксис).Тіл білімін зерттеуші ғалымдар.
синтаксисі. Оқытушы: Нұрлыбаев Н. 32.1 Пән атауы: Салыстырмалы грамматика(3 кредит, 135 сағат) Оқытудың мақсаты: Бүгінгі тілдің фонетикалық, граммтикалық құрылымының осы күйге жету жолын, эволюциясын, тарихи – салыстырмалы әдіс негізінде түсіндіру. Тарихи граммтика курсы сөздердің грамматикалық класстарға жіктелу тарихын, жеке граммтикалық категориялардың қалыптасу эволюциясын, дыбыстар жүйесінде болған тарихи өзгерістерді, олардың тілдік, лексикалық қорына, граммтикалық құрылымына әсері тәрізді мәселелерді тесереді.
жүктеу/скачать 254,72 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|