9.1 Негізгі ұғымдар және орнықтылық анықтамасы
Нақты жүйенің орнықты күйінде оның параметрлері үнемі өзгеріп отырады, бұл келесі факторларға байланысты:
- реттеуші құрылғылардағы жүктемелердің өзгеруі және осы өзгерістерге реакциясы;
- жүйенің коммутация схемасындағы қалыпты жұмыс өзгерістері;
- жеке генераторларды қосу және өшіру немесе олардың қуатын өзгерту.
Осылайша, жүйенің орнықты күйінде оның режимінің параметрлерінде әрдайым ұсақ ауытқулар болады, соған қарамастан ол орнықты болуы керек.
Статикалық орнықтылық - бұл жүйенің кішкене ауытқудан кейін бастапқы (немесе бастапқыға жақын) режимін қалпына келтіру мүмкіндігі.
Электр жүйесіндегі апаттық режимдердің туындау себептері: қысқа тұйықталу, жүктелген қондырғылардың немесе желілердің апаттық тоқтатылуы және т.б. Ірі ауытқулардың әсерінен режимде күрт өзгерістер орын алады.
Динамикалық орнықтылық - бұл үлкен ауытқудан кейін жүйенің бастапқы (немесе оған жақын) күйіне оралу мүмкіндігі.
Үлкен ауытқудан кейін жүйенің синхронды режимі бұзылып, рұқсат етілген үзілістен кейін қалпына келтірілген кезде, олар жүйенің түпкілікті тұрақтылығын білдіреді.
Жүйенің статикалық орнықтылығының анықтамасына сүйене отырып, жүктемелердің өте аз артуы оның орнықтылығын бұзатын режим бар деп тұжырым жасауға болады. Бұл режим шекті режим деп аталады, ал жүйелік жүктемелер статикалық орнықтылық шарты бойынша максималды немесе шекті жүктемелер деп аталады.
Жүктемелерді шектеуге басқа жағдайлар себеп болуы мүмкін, мысалы, электр жүйесінің элементтерінің (генераторлар, трансформаторлар және т.б.) қызып кетуі. Бұл жағдайда қыздыру шарты бойынша шекті жүктемелер туралы айтылады, сонымен қатар режимнің ең ұзақ жұмыс мерзімін белгілейді.
Буындардағы кернеу деңгейі, тәж (корона) кернеуі және т.б. жүктемелерді шектеуі мүмкін.
Жүйе элементінің өткізу қабілеті деп барлық шектеуші факторларды (қыздыру, орнықтылық, буындардағы кернеу және т.б.) ескере отырып, осы элемент арқылы берілетін ең үлкен қуат аталады.
Өткізу қабілеті туралы түсінік динамикалық орнықтылыққа да қатысты. Бұл жағдайда олар кез-келген нүктеде қысқа тұйықталу, желіні ажырату және т.б. кезінде динамикалық орнықтылық шарты бойынша берілетін қуаттың шегі туралы айтылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
