I санаттағы электр қабылдағыштар – электрмен жабдықтауды үзу: адам өміріне қауіп төндіруі, халық шаруашылығына елеулі зиян келтіруі мүмкін электр қабылдағыштар; қымбат тұратын негізгі жабдықтың зақымдануы, жаппай ақаулы өнімдер, күрделі технологиялық процестің бұзылуы, коммуналдық шаруашылықтың ерекше маңызды элементтерінің жұмыс істеуінің бұзылуы.
ІІ санаттағы электр қабылдағыштар– электрмен жабдықтаудың үзілуі өнімнің жаппай жеткіліксіз болуына, жұмысшылардың, механизмдердің және өнеркәсіптік көліктердің жаппай тұрып қалуына, қала және ауыл тұрғындарының едәуір бөлігінің қалыпты қызметінің бұзылуына әкеп соғатын электр қабылдағыштар;
III санаттағы электр қабылдағыштар- I және II санаттар анықтамаларына сәйкес келмейтін барлық басқа электр қабылдағыштар. ІІІ санаттағы электр қабылдағыштары үшін электрмен жабдықтау жүйесінің зақымдалған элементін жөндеу немесе ауыстыру үшін қажетті электрмен жабдықтау үзілістері 1 тәуліктен аспайтын жағдайда электрмен жабдықтау бір қуат көзінен жүзеге асырылуы мүмкін.
Қазіргі уақытта ауыл шаруашылығы тұтынушыларын электрмен жабдықтау, әдетте, орталықтандырылған – мемлекеттік энергетикалық жүйелерден жүзеге асырылады. Орталықтандырылған электрмен жабдықтаудың әдеттегі схемасы келесідей: электр жүйесінің жоғары вольтты желісінен (2.6-сурет, а) төмендететін қосалқы станциялар арқылы 35-10-6 кВ тарату желілері беріледі, оларға тұтынушы қосалқы станциялары беріледі. 35/0,4 қосылған; 10/0,4; 6/04 кВ, елді мекендерде немесе мал фермаларының жанында орналасқан. 20 кВ тарату желілері мен 20/0,4 кВ тұтынушы қосалқы станциялары барған сайын қолданылуда.
Кейде 380/220 В төмен вольтты желілер арқылы тұтынушыларға электр энергиясы жеткізілетін жалғыз электр станциялары бар (сурет 2.6, б).
Республиканың кейбір аймақтарында электр энергиясы 10 кВ кернеудегі жергілікті электр жүйелеріне қосылған аудандар мен ауданаралық су электр станциялары мен жылу электр станцияларынан жеткізіледі (2.6, в-сурет).
Дизельдік немесе карбюраторлы іштен жанатын қозғалтқыштары бар жылжымалы электр станцияларының энергияны қашықтан астық тазарту токтары мен қырқу станциялары қамтамасыз етеді. Олар сондай-ақ негізгі көзден электр қуаты үзілген жағдайда резервтік көшірме ретінде пайдаланылады.
Барлық типтегі электр станцияларында кернеуі 0,4-тен 21 кВ-қа дейін және жиілігі 50 Гц-ке дейінгі синхронды үш фазалы айнымалы ток генераторлары орнатылады. Ұзақ қашықтыққа беру кезінде электр қуатын жоғалтуды азайту үшін генератордың кернеуін стандарттыға дейін арттырады: 3, 6, 10, 20, 35, 116, 154, 220, 330, 500 және 750 кВ.
Электр энергиясын тұтыну орындарында желінің жоғары кернеуі 380, 220, 127, 36 және 12 В дейін төмендейді. Тұрақты токтың стандартты кернеулері; 440, 220, 110, 24 және 12 В.
Электр энергиясы бар тұтынушыларды электрмен жабдықтаудың негізгі схемалары:
a - энергетикалық жүйелерден; б - шағын ауылдық электр станцияларынан;
в - параллель жұмыс істейтін ауылдық электр станцияларынан