Әлеуметтік- экономикалық бағыттың "Математика" пәні бойынша техникалық және кәсіптік білімнің үлгілік оқу бағдарламасы


Әлеуметтік- экономикалық бағыттың "Биология" пәні бойынша техникалық және кәсіптік білімнің үлгілік оқу бағдарламасы



бет23/28
Дата30.09.2024
өлшемі1,09 Mb.
#146216
түріБағдарламасы
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28
Байланысты:
6. Әлеуметтік-экономикалық (1)

Әлеуметтік- экономикалық бағыттың "Биология" пәні бойынша техникалық және кәсіптік білімнің үлгілік оқу бағдарламасы
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Техникалық- технологиялық бағыттың "Биология" пәні бойынша техникалық және кәсіптік білімнің үлгілік оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 "Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізімінде № 8170 тіркелген) және "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу- ағарту Министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізімінде № 29031 тіркелген) бұйрықтарына сәйкес әзірленді.
2. "Биология" пәнін оқытудың мақсаты білім алушылардың қазіргі заманғы биологиялық білімі мен дағдыларын дамыту; оны ұйымдастырудың әртүрлі деңгейлеріндегі өмірдің мәнін, дамуы мен көрінісін түсіну; өмірдің маңыздылығын ең жоғары құндылық ретінде түсінетін жан-жақты дамыған тұлғаны дайындау болып табылады.
3. Бағдарламаны іске асыру мынадай міндеттерді шешуді көздейді:
1) адамның табиғаттағы рөлін оның даму заңдылықтарын түсіну негізінде айқындайтын маңызды биологиялық білім мен іскерлікті кеңейту;
2) табиғаттың дамуы мен жұмыс істеу заңдарын жаңа білім алу, оларды одан әрі кеңейту және тереңдету үшін негіз және құрал ретінде қолдану;
3) білім жүйесін және ғылыми дүниетаным негіздерін меңгеру процесінде шығармашылық дербестік пен сыни ойлауды, зерттеу дағдыларын қалыптастыру;
4) этикалық мәселелермен және қоғамның әлеуметтік өміріне және еңбек қызметіне жеке қатысумен байланысты дербес шешімдер қабылдауға дайын бола отырып, қоршаған шындықты еркін бағдарлауға мүмкіндік беретін бастамашыл тұлғаның сапасын дамыту;
5) білім алушыларда білім беруді жалғастыру және өзін-өзі тәрбиелеу үшін қажетті зияткерлік дағдыларды дамыту.
4. Оқу пәнінің мазмұны 4 бөлімнен тұрады:
1 бөлім.Тірі организмдердің әртүрлілігі, құрылымы және қызметі;
2 бөлім.Көбею, тұқым қуалаушылық, өзгергіштік, эволюциялық даму;
3 бөлім. Организмдер және қоршаған орта.
4 бөлім. Қолданбалы интеграцияланған ғылымдар.
5 бөлім. "Тірі организмдердің әртүрлілігі, құрылымы және қызметі" бөлімі келесі бөлімдерді қамтиды:
1) тірі организмдердің әртүрлілігі;
2) тамақтану;
3) заттардың тасымалы;
4) тыныс алу;
5) бөлу;
6) қозғалыс;
7) үйлестіру және реттеу.
6 бөлім. "Көбею, тұқым қуалаушылық, өзгергіштік, эволюциялық даму" бөлімі келесі бөлімдерді қамтиды:
1) көбею;
2) жасушалық цикл;
3) өсу және даму;
4) тұқым қуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары;
5) селекция негіздері;
6) эволюциялық даму.
7. Организмдер және қоршаған орта бөлімі келесі бөлімдерді қамтиды:
1) биосфера, экожүйе, популяция;
2) экология және адамның қоршаған ортаға әсері.
8 бөлім. Қолданбалы интеграцияланған ғылымдар бөлімі келесі бөлімдерді қамтиды:
1) молекулалық биология және биохимия;
2) жасуша биологиясы;
3) биотехнология;
4) биомедицина және биоинформатика.
5. Оқу бағдарламаларын әзірлеу кезінде білім беру ұйымының мүмкіндігі бар:
1) оқытудың әртүрлі технологияларын, оқу процесін ұйымдастырудың нысандарын, әдістерін және бақылау түрлерін таңдау;
2) оқу уақыты сағаттарының жалпы көлемін бөлімдер мен тақырыптарға бөлуге (пәнді оқуға бөлінген сағат көлемінен);
3) нақты дәлелдер мен фактілерге негізделген пәннің бөлімдері мен тақырыптарының реттілігін өзгерту;
4) жұмыс берушілердің талаптары және бөлімдер мен тақырыптар тізбесін тереңдету және кеңейту мақсатында өңірлік компонентті енгізу және бөлімдер, бөлімшелер мен тақырыптарды дайындық бағыты бойынша элементтерді енгізуге байланысты тақырыптардағы сағат көлемі мен пәннің мазмұнын 25% - дан аспайтындай өзгерту.
6. Оқу жүктемесінің көлемі даярлықтың бағыттары мен біліктілігіне байланысты 72-96 сағатты (3-4 кредит) құрайды.
7. Оқу пәнін іске асыру кезінде дәптерлер мен жазбаша жұмыстарды тексеру көзделеді
2-тарау. Бағдарламаның құрылымы мен мазмұны

Бөлім, бөлімше және тақырып атаулары

Сағаттар саны

Барлығы

Сабақтар

Теориялық

Практикалық

1 бөлім. "Қолданбалы және интеграцияланған ғылымдар".







1.1. Молекулалық биология және биохимия.

+

+

+

Тақырып 1.1.1. Судың Жердегі тіршілік үшін маңызы.







Тақырып 1.1.2. Көмірсулардың жіктелуі. Химиялық құрылым.







Тақырып 1.1.3. Липидтердің құрылымдық компоненттері. Майлардың қасиеттері мен функциялары.







Тақырып 1.1.4. Ақуыздардың құрамы мен қызметі бойынша жіктелуі.
№ 1 зертханалық жұмыс. "Әр түрлі жағдайлардың (температура, РН) ақуыз құрылымына әсері".







Тақырып 1.1.5. Биологиялық объектілердегі ақуыздардың мөлшері. Жануарлардың тамақтануында ақуыздардың рөлі.
№ 2 Зертханалық жұмыс. "Биологиялық объектілердегі ақуыздардың құрамын анықтау".







Тақырып 1.1.6. Дезоксирибонуклеин қышқылы молекуласының құрылымы.







Тақырып 1.1.7. Рибонуклеин қышқылы молекулаларының құрылымы мен қызметі.







Тақырып 1.1.8. Дезоксирибонуклеин қышқылы мен рибонуклеин қышқылы молекулаларының құрылымындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтар.







Тақырып 1.1.9. Антиген мен антидене арасындағы өзара әрекеттесу механизмі.







Тақырып 1.1.10. Генетикалық кодтың қасиеттері: үштік, деградация, әмбебаптық, сәйкессіздік.







Тақырып 1.1.11. Көгілдір биоэкономика. Су ресурстарын тиімді пайдалану жолдары. Жер бетіндегі су көздерін ажыратыңыз, оларды пайдалану және үнемдеу жолдарын анықтаңыз.







1.2 Жасуша биологиясы.

+

+

+

Тақырып 1.2.1. Жасушадағы органоидтардың құрылымы мен функцияларының ерекшеліктері.
Жасушаның негізгі компоненттері.







Тақырып 1.2.2. Жасуша мембранасының құрылымы, қасиеттері мен функциялары арасындағы байланыс.







1.3. Тірі организмдердің әртүрлілігі, құрылымы және қызметі. Тамақтану

+

+

+

Тақырып 1.3.1. Хлоропласттың құрылымдық компоненттері және олардың қызметі. Фотосинтез пигменттері. №3 Зертханалық жұмыс "әртүрлі өсімдіктер жасушаларындағы фотосинтез пигменттерінің мазмұнын зерттеу"







Тақырып 1.3.2. Фотосинтездің жарық және қараңғы фазалары







Тақырып 1.3.3. Фотосинтез жылдамдығына әсер ететін факторлар. Фотосинтездің шектеуші факторлары







1.4. Заттарды тасымалдау

+

+

+

Тақырып 1.4.1. Диффузия жылдамдығына бетінің көлеміне қатынасының әсері. Эритроциттер жасушаларының бетінің көлеміне қатынасының мәні.







Тақырып 1.4.2. Пассивті тасымалдау механизмі: мембраналық арналар арқылы қарапайым диффузия, жеңілдетілген диффузия.







1.5. Тыныс алу

+

+

+

Тақырып 1.5.1. Аденозинтрифосфор қышқылының құрылымы мен қызметі







Тақырып 1.5.2. Аденозинтрифосфор қышқылының синтезі: глюкозаның аэробты және анаэробты ыдырау кезеңдері







Тақырып 1.5.3. Метаболизм түрлері. Энергия алмасу кезеңдері







Тақырып 1.5.4. Митохондриялардың құрылымдық компоненттері және олардың қызметі. Митохондрия құрылымы мен жасушалық тыныс алу процестерінің байланысы







1.6. Бөлу

+

+

+

Тақырып 1.6.1. Су алмасуын реттеу. Мақсатты органдар. Әрекет әсері. Гипофункция. Гиперфункция







Тақырып 1.6.2. Адам ағзасындағы қан мен басқа сұйықтықтарды жасанды тазарту. Диализ принципі. Диализ әдістері: перитонеальді, гемодиализ







Тақырып 1.6.3. Созылмалы бүйрек жеткіліксіздігі. Бүйрек трансплантациясы және диализ. Артықшылықтары мен кемшіліктері







2 бөлім. Көбею, тұқым қуалаушылық, өзгергіштік, эволюциялық даму.

+

+

+

Өсімдіктер мен жануарлардағы Гаметогенез. Гаметалар. Гаметогенез кезеңдері. Өсімдіктердегі Спорогенез және гаметогенез







Қатерлі ісіктердің пайда болуы.







Қатерлі ісікке дейінгі жағдайлардың пайда болуына ықпал ететін факторлар







Қартаю. Қартаю процесі туралы теориялар

+

+

+

2.4 тұқым қуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары







Тақырып 2.4.1 Модификациялық өзгергіштік. Белгілердің өзгергіштігінің вариациялық қатарлары. "Модификациялық өзгергіштікті зерттеу, Вариациялық қатар мен қисық сызықты құру"модельдеу







Тақырып 2.4.2 Белгілердің тұқым қуалауының цитологиялық негіздері. Дигибридті крест кезінде хромосомалардың тәуелсіз таралуы. Жынысқа байланысты мұрагерлік. Мәселелерді шешу







Тақырып 2.4.3 Өздігінен және индукцияланған мутациялар. Гендік, хромосомалық, геномдық, мутациялар. "Модельдеу адамның хромосомалық жиынтығының кариограммасын құру. Геномдық мутацияларды зерттеу"







Тақырып 2.4.4 "Адам геномы" әлемдік жобасы. Адамның геномдық дезоксирибонуклеин қышқылының реттілігі. Жоба аясында жүргізілген зерттеулердің биологиялық маңызы







2.6 Эволюциялық даму

+

+

+

Тақырып 2.6.1 Тұқым қуалайтын өзгергіштік пен эволюция арасындағы байланыс. Тұқым қуалайтын өзгергіштік эволюцияның негізі болып табылады. Комбинативті өзгергіштік, мутациялар. Табиғи сұрыптау. Өмір үшін күрес. Гендік Дрейф. Популяция толқындары







Тақырып 2.6.2 Эволюцияның дәлелі. Салыстырмалы-анатомиялық, молекулалық-генетикалық, эмбриологиялық, палеонтологиялық, биогеографиялық, биохимиялық дәлелдер







Тақырып 2.6.3 Түрлену механизмдері. Спецификацияның оқшаулау механизмдері. Спецификациядағы репродуктивті оқшаулаудың рөлі. Полиплоидия және будандастыру







2.5 Селекция негіздері.

+

+

+

Тақырып 2.6.4 Өнімділікті арттыруға арналған заманауи ауылшаруашылық технологиялары. Жоғары өнімді ауыл шаруашылығының жаңа балама жолдары







1. Тірі организмдердің алуан түрлілігі

+

+

+

1.1 Тірі организмдердің әртүрлілігі







1.7 Үйлестіру және реттеу

+

+

+

Тақырып 1.7.1 Орталық жүйке жүйесінің құрылымы. Мидың құрылымы мен қызметі. Жұлынның құрылымы мен қызметі







Тақырып 1.7.2 Механорецепторлардың түрлері. Пачини денелерінің мысалында тітіркендіргіштердің өзгеруіне механорецепторлардың реакциясы







Тақырып 1.7.3 Биологиядағы басқару жүйелері. Биологиядағы "басқару жүйесі" ұғымы. Көмірқышқыл газы/глюкоза температурасын / деңгейін реттеу мысалындағы кері байланыс принципі







Тақырып 1.7.4 Инсулин мен эстроген мысалында гормондардың мақсатты жасушаларға әсер ету механизмі







Тақырып 1.7.5 Өсу заттары. Өсу заттарының өсімдікке әсер ету механизмі. Ауксин мен гиббереллиннің әсері.







1.6 Қозғалыс

+

+

+

Тақырып 1.6.1 Жолақты бұлшықет тінінің құрылымы. Миофибрилланың құрылымы (саркомерлер, актин, миозин және тағыда басқа). Бұлшықет талшығының жиырылу механизмі







Тақырып 1.6.1 Жылдам және баяу бұлшықет талшықтарының құрылымы, орналасуы және жалпы қасиеттері







4.4 "Биомедицина және биоинформатика"

+

+

+

Тақырып 4.4.1 Биомеханиканы робототехникада қолдану. Инженерлік Биомеханика (экзоскелетондар, робототехника және тағыда басқа). Медициналық Биомеханика (протездеу және тағыда басқа)







Тақырып 4.4.2 Жүрек автоматикасы механизмі. Жүректегі қозу жылдамдығы. Жүрек бұлшықетінің жиырылуы. Электрокардиография, оның диагностикалық маңызы







Тақырып 4.4.3 Электромагниттік және дыбыстық толқындардың адам ағзасына әсер ету ерекшеліктері







Тақырып 4.4.4 "Биоинформатика" Ұғымы. Зерттеуде биоинформатика құралдарын қолдану







Тақырып 4.4.5 Экстракорпоральды ұрықтандыру әдісі және оның маңызы. Экстракорпоральды ұрықтандырудың этикалық аспектілері







Тақырып 4.4.6 Моноклоналды антиденелердің маңызы. Моноклоналды антиденелер өндірісі. Моноклоналды антиденелермен ауруларды диагностикалау және емдеу







4.3 Биотехнология

+

+

+

Тақырып 4.3.1 Өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында, медицинада, тұрмыста микроорганизмдерді пайдаланудың оң және теріс жақтары. Гендік инженерияның маңызы.







Тақырып 4.3.2 Полимеразды тізбекті реакцияны (ПТР) қолдану. Полимеразды тізбекті реакцияның сот сараптамасындағы, әке болуды анықтаудағы, медициналық диагностикадағы, жекелендірілген медицинадағы, генді клондаудағы, дезоксирибонуклеин қышқылының реттілігіндегі, мутагенездегі маңызы







Тақырып 4.3.2 Пайдаланудың оң және теріс жақтары генетикалық түрлендірілген организмдерді қолданудың этикалық мәселелерін талқылау. Қолданудың этикалық мәселелері генетикалық түрлендірілген организмдерді қолданудың этикалық мәселелерін талқылау







Тақырып 4.3.3 Грам позитивті және грам теріс бактериялардың құрылымдық ерекшеліктері







Тақырып 4.3.4 "Рекомбинантты дезоксирибонуклеин қышқылы" ұғымы. Рекомбинантты дезоксирибонуклеин қышқылдарын алу әдістері. Рекомбинантты дезоксирибонуклеин қышқылдарын қолдану. "Клондау" ұғымы







Тақырып 4.3.5 Организмдерді клондау әдістері







Ферменттерді медицинада, химияда және өнеркәсіпте қолдану







3. Организмдер және қоршаған орта

+

+

+

Тақырып 3.1 Биосфера, экожүйе, популяция







Тақырып 3.2 Биоәртүрлілік пен экожүйенің тұрақтылығы арасындағы байланыс. Түрлердің биоалуантүрлілігі. Харди-Вайнбергтің генетикалық тепе-теңдік заңы. Өсімдіктер мен жануарлардың сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлерін сақтау







Тақырып 3.3 Жергілікті экожүйе организмдерінің көптігі мен таралуын анықтауда әртүрлі статистикалық әдістерді қолдану. Жергілікті экожүйенің биоәртүрлілігін анықтаудағы кездейсоқ іріктеудің мәні.

+

+

+

3.2 Экология және адамның қоршаған ортаға әсері







Тақырып 3.2.1 Жаһандық жылыну: себептері, салдары,шешімдері. Модельдеу: "климаттың ғаламдық жылынуын компьютерлік модельдеу"







Тақырып 3.2.2 Қазақстан Республикасының экологиялық проблемалары және оларды шешу жолдары







3-тарау. Оқыту нәтижелері және бағалау критерийлері

Бөлім атауы

Бөлімше атауы

Оқыту нәтижелері

Бағалау критерийлері

Қолданбалы және интеграцияланған ғылымдар

Молекулалық биология және биохимия
Жасуша биологиясы

1) Бейорганикалық және органикалық заттардың өмір үшін маңызы мен қызметін бағалау;
2 майлардың қызметін сипаттау;
3) органикалық заттарды анықтау бойынша эксперименттер жүргізу.
1) мембрананың жартылай өткізгіштігін зерттеу.
2) прокариот пен эукариот жасушаларын салыстыру.

1) Судың жердегі тіршілік үшін іргелі маңыздылығын өз аймағының мысалында түсіндіреді;
2) көмірсуларды құрылымы, құрамы және қызметі бойынша жіктейді;
3) майлардың химиялық құрылымы мен функцияларын анықтайды;
4) ақуыздарды құрылымы мен қызметін бойынша жіктейді;
5) белоктардың құрылымына әртүрлі жағдайлардың әсерін анықтайды;
6) биологиялық объектілердегі ақуыздардың құрамын анықтау;
7) дезоксирибонуклеин қышқылының репликация процесін сипаттайды;
8) рибонуклеин қышқылы мен дезоксирибонуклеин қышқылы молекулаларының құрылымын салыстырады;
9) адам өміріндегі судың маңыздылығын, оны тиімді пайдалану тәсілдерін біледі
1) электронды микроскоппен көрінетін жасуша органоидтарының құрылымы мен қызметінің ерекшеліктерін түсіндіреді.

Тірі ағзалардың әртүрлілігі, құрылымы және қызметі

Тамақтану

1)фотосинтез процестерінің ерекшеліктерін және хлоропласт функцияларын талдау;
2) ферменттердің белсенділігіне әртүрлі факторлардың әсерін анықтау;
3) фотосинтезге әртүрлі факторлардың әсерін анықтау.

1) хлоропласттың құрылымы мен қызметі арасындағы байланысты орнатады;
2) Фотосинтездің Жарық фазасында жүретін процестерді түсіндіреді; Фотосинтездің қараңғы фазасында жүретін процестер;
3) Фотосинтездің шектеуші факторларын зерттейді және түсіндіреді.

Тірі ағзалардың әртүрлілігі, құрылымы және қызметі

Заттарды тасымалдау

1) заттарды тасымалдаудың әртүрлі түрлерін жүйелеу;
2) 2)заттарды тасымалдаудың әртүрлі түрлерінің механизмін түсіндіру.

1) пассивті және белсенді тасымалдау механизмдерін салыстырады;
пассивті тасымалдау механизмі; өсімдіктердегі заттардың транслокация механизмі; заттарды тасымалдаудың симпластикалық, апопластикалық, вакуолярлық жолдарының мән
2) жасуша мембранасы арқылы заттарды тасымалдаудың әртүрлі түрлерінің механизмін салыстырады;
3) мембраналық потенциалды сақтаудағы белсенді тасымалдаудың рөлін анықтайды.

Тірі ағзалардың әртүрлілігі, құрылымы және қызметі

Тыныс алу

1) Аденозинтрифосфаттың (АТФ) мәнін түсіндіріңіз;
2) жасушалық тыныс алу механизмін талдау.

1) аденозинтрифосфаттың (АТФ) құрылымы мен функцияларын; метаболизм түрлерін; энергия алмасу кезеңдерін; Кребс циклін сипаттайды;
2) аэробты және анаэробты тыныс алудағы АТФ синтезін салыстырады;
3) митохондрия құрылымы мен жасушалық тыныс алу процестерінің өзара байланысын орнатады.

Тірі ағзалардың әртүрлілігі, құрылымы және қызметі

Бөліну

1) Адамның қанын тазарту процесінде бүйрек қызметін талдау;
2) бүйрек функциясының бұзылу себептерін түсіндіру.

1) зәрді сүзу және қалыптастыру механизмін түсіндіреді;
2) антидиуретикалық гормонның (ADH) ағзадағы су деңгейін реттеудегі рөлін түсіндіреді;
3) диализ механизмін түсіндіреді;
4) бүйрек трансплантациясы мен диализдің артықшылықтары мен кемшіліктерін атайды

Көбею, тұқым қуалаушылық, өзгергіштік, эволюциялық даму

Жасушалық цикл. Өсу және көбею

1) Тірі организмдердің көбеюі мен дамуындағы жасушалық циклдің маңыздылығын анықтау;
2) онкологиялық аурулардың алдын алу шараларын түсіндіру.

1) Дайын микропрепараттардың көмегімен митоз фазаларын зерттейді;
2) өсімдіктер мен жануарларда гаметалардың пайда болу ерекшеліктерін түсіндіреді,
сперматогенез мен оогенез арасындағы айырмашылықтар;
3) адамдардағы гаметогенез схемасын талдайды;
4) жасушалардың бақыланбайтын бөлінуімен онкологиялық ісіктердің пайда болуын түсіндіреді;
5) қартаю процесін түсіндіреді.

Көбею, тұқым қуалаушылық, өзгергіштік, эволюциялық даму

Өсу және даму

1) Медицинада бағаналы жасушаларының практикалық қолданылуын түсіндіріңіз

1)бағаналы жасушаларының пайда болу процесін түсіндіреді;
2)бағаналы жасушаларының практикалық қолданылуын түсіндіреді.

Көбею, тұқым қуалаушылық, өзгергіштік, эволюциялық даму

Тұқым қуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары

1) Міндеттерді шешу арқылы тұқым қуалаушылықтың негізгі заңдылықтарын түсіндіру;
2) эпистаздың, комплементарлықтың, полимерияның өсімдіктер мен жануарлардың жаңа сорттарын өсірудегі маңыздылығын түсіндіру;
3) Қазақстанның ядролық сынақтарының физикалық мутагендер санын ұлғайтудағы салдарын талдау.

1) модификациялық өзгергіштік заңдылықтарын зерттейді;
2) дигибридті қиылысудың цитологиялық негіздерін, жынысқа байланысты белгілерді тұқымқуалаушылықты және есептерді шешуде көп аллелизмді қолданады;
3) аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуін салыстырады;
4) "Адам геномы" жобасының маңыздылығын талқылайды.

Тірі ағзалардың әртүрлілігі, құрылымы мен қызметі және эволюциялық дамуы

Эволюциялық даму.
Селекция негіздері.
Тірі ағзалардың алуан түрлілігі.

1) Эволюция теориясының негізгі ережелерін түсіндіру;
2) эволюция механизмін түсіндіру;
3) түрленудің тәсілдері мен тетіктерін білу;
4) антропогенез кезеңдерін зерттеу.

1) тұқым қуалайтын өзгергіштік пен эволюция арасындағы байланысты түсіндіреді;
2) эволюция процесіне әсер ететін факторларды талдайды;
3) климаттың ықтимал жаһандық жылынуының салдарын болжайды;
4) спецификация әдістерін атайды; антропогенез кезеңдері;
5) түрленудің негізгі тетіктерін жіктейді.

Тірі организмдердің әртүрлілігі, құрылымы және қызметі

Үйлестіру және реттеу

1) Үйлестіру және реттеу механизмін түсіндіру;
2) биологиядағы басқару жүйелерін түсіндіру.

1)биологиядағы басқару жүйелерін сипаттау;
2) гормондардың әсер ету механизмін түсіндіреді;
3) механорецепторлардың (Пачини денелерінің) тітіркендіргіштерге реакциясын сипаттайды; биологиядағы басқару жүйелері.

Тірі организмдердің әртүрлілігі, құрылымы және қызметі

Қозғалыс

1) Микрографта жолақты бұлшықет тінінің ультрақұрылымын түсіндіру;
2) бұлшықет функцияларын салыстыру.

1) жолақты бұлшықеттердің ультрақұрылымын түсіндіреді;
2) жылжымалы жіп теориясы арқылы бұлшықеттің жиырылу механизмін түсіндіреді;
3) жылдам және баяу бұлшықет талшықтарын ажыратады;
4) жылдам және баяу бұлшықет талшықтарының құрылымын, орналасуын және жалпы қасиеттерін байланыстырады.

Прикладные и интегрированные науки

Биомедицина и
биоинформатика

1) Понимать интеграцию биологии, физики, механики и информатики.

1) робототехникада биомеханиканың қолданылуын ашады;
2) электрокардиограмманы қолдану арқылы жүректің жұмыс істеу механизмін түсіндіреді;
3) электромагниттік және дыбыстық толқындардың адам ағзасына әсерін түсіндіреді; генетиканың гендер тізбегіне әсер етпейтін гендерді реттеу механизмдерін зерттеудегі маңызы;

1) биоинформатиканың рөлі мен әдістерін сипаттау.

1) экстракорпоральды ұрықтандыру (ЭКҰ) әдісінің маңыздылығын түсіндіреді; ауруларды диагностикалау мен емдеуде моноклоналды антиденелерді қолдану.

Қолданбалы және интеграцияланған ғылымдар

Биотехнология

1) адам өміріндегі биотехнологияның рөлі мен маңыздылығын бағалау.

1) артықшылықтары мен кемшіліктерін атайды биотехнологияда қолданылатын тірі организмдер; генетикалық түрлендірілген организмдерді (ГМО) қолданудың этикалық мәселелері; медицинада, химияда және өнеркәсіпте ферменттерді қолдану мүмкіндігі;
2) таксономиядағы, Медицинадағы және криминалистикадағы полимеразды тізбекті реакцияның маңыздылығын сипаттайды;
3) гендік-инженерлік манипуляциялардың кезеңдерін; рекомбинантты дезоксирибонуклеин қышқылын алу тәсілдерін; организмдерді клондау тәсілдерін түсіндіреді.

1) Микроорганизмдерді анықтау бойынша экспериментті жоспарлау, нәтижелерді сипаттау және қорытындыларды тұжырымдау.

1) микробиологиялық зерттеулердің кезеңдерін сипаттайды және түсіндіреді; өсімдіктердің микроклоналды көбею әдістері;
2) грам-позитивті және грам теріс бактериялар.

Организмдер және қоршаған орта

Биосфера, экожүйе, популяция

1) Экологиялық міндеттер мен экологиялық жағдайларды шешу.

1) биоәртүрлілік пен экожүйенің тұрақтылығы арасындағы байланысты орнатады;
2) статистикалық талдау әдістерін пайдалана отырып, өз өңірінің экожүйелерін далалық жағдайларда зерттейді.

1) Жергілікті экожүйенің биоалуантүрлілігі бойынша презентациялар жасайды.

Организмдер және қоршаған орта

Экология және адамның қоршаған ортаға әсері

1) Адамның қоршаған ортаға әсерін талдау;
2) БЭК елдеріндегі биоэкономиканың негізгі бағыттарын түсіндіру.

1) жаһандық климаттың жылынуының салдарын болжайды;
2) Қазақстанның экологиялық проблемаларын шешу жолдарының мысалдарын келтіреді;
3) БЭК елдеріндегі биоэкономиканың негізгі бағыттарын түсіндіреді.


Қазақстан Республикасы
Оқу-ағарту министрінің
2023 жылғы 6 қаңтардағы
№ 1 бұйрығына
34- қосымша






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет