Әлиакбарова айгерім тілесбекқызы
жүктеу/скачать 4,95 Mb. Pdf көрінісі
|
Диссертация Әлиакбарова АТ
| Дулат, Жалайыр, Жағалбайлы, Наймантай;
- топонимдерден жасалған есімдер: Балхаш, Атлант, Еділ, Есіл, Жайық, Назарет, Тұран; - тау атауларынан жасалған есімдер: Арафат, Саян, Оқжетпес; - жабайы аң, құс атауларынан жасалған есімдер: Барыс, Бүркіт, Елік, Сұңқар. Әйел антропонимиясы. Нәрестенің физиологиялық ерекшелігін сипаттайтын сипаттау мәнді әйел есімдері (дескриптивтер): - бет-әлпетіне, дене мүшелеріне байланысты қойылатын есімдер: шаш – Сұлушаш, Алтыншаш, Қарашаш, Маржаншаш, Мыңшаш; маңдай – Ақмаңдай; көз – Айқаракөз, Айнамкөз, Асылкөз, Аякөз, Қаракөз, Ботакөз; қас – Қаламқас, Кермеқас; білек – Ақбілек; жүрек – Айжүрек. - сәбидің денесіндегі қал немесе мең болуына орай қойылған әйел есімдері: Қалбибі, Қалдыгүл, Қалдықыз, Қалжан, Қалымжан, Меңдігүл, Меңтай; - нәрестенің денесінің түсіне байланысты берілген есімдер: Ақбикеш, Ақбөпе, Ақжан. Туған күні мен айына (немесе сол айдағы оқиға) қатысты есімдер: - апта күндеріне қатысты есімдерге жұма (ар. джумга – жиын, жалпы қауым жиналатын күн) [136, 75 б.] сөзінен жасалған әйел есімдері: Жұмабике, Жұмагүл, Жұмағайша; Әдиа ир. одина – аптаның бесінші күні, жұма куні туылған балаға қойылатын есім, синонимі Атина [136, 142 б.] есімдері жатады. - ай атауларына байланысты қойылған әйел есімдері: Гүлнаурыз, Наурызгүл, Наурызым, Маусымжан, Сәуіржамал; 51 - құрбан айт мерекесі қарсаңында дүниеге келген сәбиге: Айтгүл (Айткүл), Мейрамгүл сынды есімдер қойылған. Сәбидің отбасында нешінші бала екенін білдіретін есімдер: - отбасында екінші балаға берілетін Сәния (ар., тәж.) есімі – сан жағынан үйдегі екінші туған бала [136, 168 б.] дегенді білдіреді; - отбасындағы кіші балаға қойылған әйел есімдері: Айкенже, Ақкенже, Кенже, Кенжегүл; Бала дүниеге келген кездегі ата-анасының эмоциясын, тілегінің қабыл болғанын, қуаныш сезімін сипаттайтын әйел есімдері: Дәметкен, Дәмегүл, Дәмелі, Қуаныш, Сағыныш, Шаттық. Тілек мәнді есімдер (дезидеративтер): - нәрестеге бақыт тілеумен байланысты есімдер: Бақжан, Бақыт, Бақытгүл, Бақытжан, Гүлбақыт; - қыз баланың сұлу, көрікті, ажарлы, нәзік болуын тілеумен байланысты есімдер: Ажар, Айсұлу, Ақкербез, Әдемі, Әсем, Әсемжан, Әсемгүл, Көркем, Сұлу; - мата атауынан қойылған есімдер: Барқыт, Жібек, Мақпал, Масаты; - нәресте өскенде ақылды болсын деген тілекпен Әлима (ар. ғалима – оқымысты ғалым әйел [136, 143 б.]), Дана, Данагүл, Парасат секілді есімдер қойылған; - сәбидің молшылықта, баршылықта өмір сүруін, ырысты болуын тілеумен байланысты есімдер: Береке, Несібелі, Ырзагүл; - ата-ананың өздеріне деген тілек-ниетін білдіретін, яғни келесі сәбидің ұл болуын қалауға қатысты есімдер: Жаңыл, Қыздықой, Ұлай, Ұлайым, Ұлбала, Ұлбану, Ұлбосын, Ұлбөбек (Ұлбөпе), Ұлғанша, Ұлдай, Ұлдана, Ұлданай, Ұлдар, жүктеу/скачать 4,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|