2 .1 5 -сур ет. Ішкі (а) және сыртқы (б)

386
12-Тарау. Сезім мушелері
жасушалардың 
негіздері 
кіреді. 
Сырткы тіректік эпителиоциттердін 
тек бір жінішке өсіндісі ғана — фа- 
лангасы — өзінің жіңішке ұшымен 
иірімді мүшенін үстіңгі беткейіне 
дейін жетеді.
Иірімді мүшеде 
ішкі
және 
сыріпқы
бағаналық эпителиоциттер
деп ата- 
латын (
epitheliocyti columnaris internae
et externae)
жасушалар орналаскан. 
Олар бір-біріне сүйір бұрышпен 
түйісіп, дүрыс үшбұрышты канал- 
ды — эндолимфамен толтырылған 
туннельді кұрайды. Туннель спи­
раль 
түрінде 
иірімді 
мүшенін 
ұзына бойына созылған. Бағаналы 
эпителиоциттердін 
негіздері 
бір- 
біріне 
жанаскан 
және 
базальды 
мембранада орналаскан. 
Туннель 
аркылы жүйке талшыктары өтеді.
Жаргакты лабиринттін вестибу- 
лярлық бөлігі (.
labyrinthus vestibularis)
тепе-тендік сактау мүшесінің ре- 
цепторларының орналаскан жері. 
Ол, тар каналдың көмегімен байла- 
нысатын, екі көпіршіктен — эл- 
липтикалык, немесе 
жатыршадан
(
utriculus)
және 
сферикалық
немесе 
дөңгелек, 
қапшықтан 
(sacculus)
тұрады және сүйек каналында өзара 
перпендикулярлы бағыттарда орналаскан үш жартылай иірімді каналдармен 
де байланысты.
Бұл каналдардың жатыршамен бірігетін жерлерде кенейген аймактары — 
ампулалар
болады. Жарғакты лабиринттін жатырша мен капшыктын және 
ампулардын аймактарында сезімтал жасушалар — 
вестибулоциттер
орныккан 
жерлер бар. Бұл жерлерді дактар немесе макулалар деп атайды: жатыршанын 
дағы 
(macula utriculi
) горизонталды жазыктыкта, дөңгелек капшыктын даты 
(macula sacculi) —
тік жазыктыкта орналасады. Ампулаларда бұл аймактар 
айдаршалар немесе кристілер 
(crista ampul laris
) деп аталады. Жарғакты 
лабиринттің вестибулярлык бөлігінің кабырғасы біркабатты жазык эпителий- 
ден түрады, ол жартылай иірімді каналдардың кристілері және макулалары 
аймағында текшелі және призмалык эпителийге айналады.

жүктеу/скачать 74,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: