95.Окклюзиялы бастырмалар туралы түсінік. Окклюзиялық үстемелер немесе бастырмалар
Окклюзиялық үстемелер тіректі тістерге доғалы протез негізінен түсетін функционалды вертикалды күштердің берілуі үшін кызмет етеді. Вертикалды күштер горизонталды күштерге карағанда басым болғандықтан үстемелерді доғалы протездің негізі қүрылымдық бөлігі деп те есептеуге болады, бірақ көпшілік жағдайда олар кламмерлермен бірге орналасқандықтан, оны тіректі үстап түрушы кламмер қүрамына кіргізеді.Кейде үстемелер кламмерлерден бөлек орналасады. Мүндай жағдайларда үстемелер протездің орнынан айналып кетуіне немесе горизонталды бағытқа жылжытатын күштерге қарсы жүмыс эсер көрсетеді.Үстемелер протездің шырышты қабатқа батуын төмендететін болғандықтан, қызылиек қырларының жаншылуын болдырмайды, осымен қатар тірек тістер мен протездің арасына тагам тұрып қалуына кедергі жасайды. Бір мезгілде үстемелер кламмерлердін иығының вертикалды бағыттағы жылжуын тежеп, осының арқасында кламмерлердің ретенциялық эсері мен протездің түрақтылығын қамтамасыз етедіОкклюзиялык үстемелер антогонист тістердің түйісулеріне кедергі жасамауы керек. Егер үстемелер үшін орын аз болса, онда тірек тіс арнайы дайындықты қажет етеді. Тіректі тісте үстеме үшін орын дайындау оның шайнау жэне апроксималды беттерін егеу жолымен жүргізіледі. Үстеме үшін шайнау бетіндегі тереңдіктер эмаль калындығы аймағында қасықша тэрізді пішінде болу керек, бірақ эмальдың жалаңаштанған бетіне фторлы пастаны немесе фтор- лак немесе реминерализациялаушы ерітінді жағылып жаксылап жылтыратылады.
Осылайша дайындалған тірек тісте окклюзиялык үстеме орналастырады. Үстеменің ені жуықтап алғанда тіс енінің 1/3 тең келуі керек (3 мм дейін).
Шайнау қысымы мүмкіндігінше тістің вертикалды ұзын осі бойынша бағытталуы керек. Бүйір тістерде окклюзиялық бастырманын ұшы тіс ортасына карай қисаюы керек. Қисаю бұрышы 90°-тан аздау.
96.Екі қабатты базисті протездерді дайындаудың клиникалық кезеңдерін атаңыз. Эластикалық базистік материалдар.
Базистін негізін құрайтын қатты, қатты пластмассамен қатар протездік төсек тіндеріне қарайтын серпімді пластмассадан жасалған жұмсақ төсемі бар алынбалы құрылымдарды екі қабатты негізі бар протездер деп атайды. Альвеолярлы өсінділердің үлкен атрофиясы бар жұмсақ жабын протездің бекітілуін жақсартады, ал өткір қырлар, ауырсынулы сүйек шығыңқы жерлері болған кезде бұл жерлерде протез астындағы ауырсынуды басады.
Зертханалық протез әдеттегі техника бойынша балауызды пластикке ауыстыру кезеңіне дейін жасалады, бірақ серпімді төсеніштің қалыңдығын қамтамасыз ете отырып, протез негізін әдеттегіден біршама қалыңдау модельдеу қажет. Балауыз негізін пластикпен ауыстыру сатысында соңғысы бөлек салынады: алдымен қатты пластик қабаты, содан кейін серпімді. Полимерлеу
Клиникалық Дайын протезде қалыңдығы 1,0-1,5 мм пластмасса қабаты алынады; Эластикалық масса иленіп, протезге қойылады; Оны ауыз қуысына енгізеді және жаққа сығып шығарады; Ауыз қуысынан алып тастаңыз, артық мөлшерін алыңыз; Екі қабатты негізі бар протездер жасаудың полимерлеу техникасы. Серпімді төсемді қолдану екі жолмен жүзеге асырылуы мүмкін - тікелей ауыз қуысында және стоматологиялы Эластикалык материалдың сипаттамаларыСерпімді материал сыртқы күш әсерінен еформацияланған кезде, ол деформацияға ішкі қарсылық көрсетеді және сыртқы күш әсер етпесе, бастапқы күйіне оралады.
Белгілі бір дәрежеде қатты материалдардың көпшілігі серпімді мінез-құлық көрсетеді, бірақ бұл серпімді қалпына келтіру шегінде күш пен ілеспе деформацияның мөлшерінің шегі бар.Негіз – алынбалы протездің бөлігі, оған жасанды тістер мен қысқыштар бекітіледі; ол альвеолярлы өсінділердің шырышты қабығына және қатты таңдайға, сондай-ақ қалған табиғи тістерге жанасады. Негізгі материал келесі талаптарға сай болуы керек. 1. Протезді ұзақ пайдалану кезінде деформацияланбай, шайнау қысымына жеткілікті қарсылық (беріктік пен серпімділік) болуы. 2. Ауыз қуысында зиянсыз, гигроскопиялық емес және коррозияға ұшырамайтын болыңыз. 3. Тұрақты түстерге оңай боялған, пішіндеуге және өңдеуге оңай, жасанды тістермен және қысқыштармен байланыстырылады.
Каучук. Резеңке ұзақ уақыт бойы негізгі материал ретінде қолданылған. Резеңке (қау - ағаш, үйретемін - ағуды, жүзуді) - резеңке және резеңке бұйымдарын жасау үшін кеңінен қолданылатын өсімдік тектес серпімді материал. Каучук каучук өсімдіктерінде, олардың сүтті шырынында (латекс) кездеседі және негізінен бразилиялық гевеадан (Индонезия, Малая, т.б.) діңін кесу арқылы алынады. Hevea сүтті шырынында 34-37% табиғи каучук бар. Сүт шырыны экстракциядан кейін оған құмырсқа немесе сірке қышқылын қосып, желатинизацияға (ұйып тұруға) ұшырайды, содан кейін парақтарға оралып, түтінмен толтырылған камераларда ысталған. Табиғи каучук – жоғары молекулалық көмірсутек (С6Н8)11 Меншікті салмағы 0,9. 1839 жылы ағылшын Т.Генкок пен американдық С.Гудьер каучукты вулканизациялау процесін ашты; В.В.Вызов пен Б.А.Догадкин вулканизация теориясын жасады—оның күкіртпен қосылып қатаюы.