Топология - желідегі жұмыс станцияларының өзара физикалық орналасуы мен байланысуын анықтайтын құрылым. Басқаша айтқанда, желідегі компьютерлерді өзара жалғау әдісі. Топологияның типіне байланысты желідегі жұмыс станцияларының сенімділігі, жарамдылығы, жұмыс өнімділігі анықталады.
Желі топологиясы шиналық, жұлдызшалық, сақиналық, иерархиялық болып бөлінеді.
Шиналық топология барлық компьютерлерді бір ғана орталық кабельмен байланыстырады. Ол кабель магистраль немесе сегмент деп аталады. Бұл ең қарапайым топология болып табылады.
Шиналық топологияда мәлімет магистраль арқылы электр сигналы түрiнде беріледі. Электр сигналы желідегі барлық жұмыс станцияларына жіберілгенімен, сигналды адресі көрсетілген жұмыс станциясы (workstation) ғана қабылдай алады. Демек, нақты уақыт мезетінде тек бір жұмыс станциясы ғана мәлімет қабылдайды. Сондықтан да, желінің жұмыс өнімділігі магистральға қосылған компьютерлер санына тікелей байланысты болады.
Шина топологиясы пассивті топология болып саналады. Себебі, белгілі бір адрестен жіберілген мәліметтерді жұмыс станциясы өз бойынан өткізіп жібергені болмаса, оларды қажетті адреске бағыттау, күшейту жұмыстарын атқармайды.
2. Бағыттауыш алгоритмдері Маршрутты анықтау процесін іске асыру үшін бағыттау алгоритмі қолданылады. Олар бағыттауыш кестесінің жұмысын бақылайды. Кесте мазмұны пайдаланатын алгоритм мазмұнына тәуелді болады.
Бағыттау алгоритмі бірнеше сипаттамалар бойынша жіктеледі:
№6 билет - алгоритмнің жұмыс істеу мақсатына байланысты;
- пайдаланған метрикаға байланысты;
-тиімді маршрутты табу үшін пайдаланған алгоритм типіне байланысты.
Жұмыс істеу мақсатына байланысты алгоритм былай анықталады:
тиімділігі;
қарапайымдылығы;
- жылдамдығы;
- қолайлылығы.
3.FDDI технологиясы. FDDI стандарты (Fiber Distributed Data Interface, мәліметтердің оптоталшықты үлестірілген интерфейсі) –ANSI институтымен ұсынылған болатын, содан кейін ANSI спецификацияларына сәйкес келетін ISO стандартымен қабылданды. Жіберудің жоғарғы жылдамдығына (100 Мбит/с) және оптоталшықты кабельді қабылдауға бағытталған. Бұл кезде кедергіден қорғалған, ақпараттарды жіберудің ең көп құпиялылық артықшылықтары және абоненттердің жақсы гальваникалық шешімі бар. Жіберудің жоғарғы жылдамдығы аз жылдамдықты желілерге қол жетімсіз тапсырмаларды шешуге мүмкіндік береді (уақыттың нақты масштабында кескіндерді жіберу). Оптоталшықты кабель ретрансляциясыз бірнеше километр арақашықтыққа мәліметтерді жіберу проблемасын шешеді, қаланы түгел қамтитын және бұл кезде қателердің ең төменгі деңгейі бар желі көлемдері бойынша көбін жасауға мүмкіндік береді. FDDI стандартының негізіне маркерлі қол жетімділік әдісі алынған болатын. Сақиналық топология. Желіде жан-жаққа таралғаноптоталшықты кабель қолданылады, оның біреуі резервте тұрады
№7 билет
1. Иерархиялық топология (иерархиялық топология) кеңейтілген жұлдыз тәрізді топологияға ұқсас. Тек осындай желіде орталық түйін жоқ. Орнына пайдаланылды магистральдық түйін. Қай филиалдардан басқа түйіндерге жіберіледі. Иерархиялық топологияның екі түрі бар: екілік ағаш - әр түйіннен екі қосылыстар; Және магистральдық ағаш - магистральдық түйінде филиал түйіндері бар, олардың құрамына кіреді, олардың қай арналары жұмыс станцияларына кетеді.
Бұл желінің топологиясы, ол бастапқы желімен бірге жұмыс істейтін иерархияның кемінде үш деңгейіне ие, себебі жұлдыздық топологияда иерархияның екі деңгейі көрсетілген.
Хабқа екі немесе одан да көп құрылғы қосылуы мүмкін. Бұл екі құрылғы негізгі түйіннің балалары деп аталады. Топологияны ағаш тәрізді деп атайды, себебі оның пішіні әр түрлі құрылғының бұтақтары бар ағашқа ұқсайды.
Ағаш топологиясындағы ата-ана мен бала арасындағы қарым-қатынас желіде үлкен көлемдегі ақпаратты табуға және таратуға көмектеседі. Қосымша құрылғыларды веб -парақтар деп те атайды.