1. Жұлын. Жұлын құрылысының сегменттік принциптері. Жұлынның нейрондары

Он екі елі ішекке келіп түсiсiмен асқа 3 түрлі сөл ұйкы безінің, он екі елі ішектiң шырыны және өт әсер етеді. Бұлардың ішінде ең күрделісі ұйқы безінің сөлі: оның құрамында органикалық коректік заттарды ыдырататын ферменттер бар. Өтте ас қорытатын ферменттер жок, бірак күрделі коректік заттарды гидролиздеу үшін өт кажет. Онсыз ұйкы безі ферменттері әсер ете алмайды, етсе де өте әлсіз болады, әсіресе май ыдырамай, майдың ішектен лимфаға өтуi токтап қалады. Сондыктан өт ас корыту сөлдері катарына жаткызылған. Он екі елі ішектiн шырышты қабығында бруннер бездері бар, олар өз сөлін шығарып отырады. Он екі елі ішек сөлі сәл сілтілі (pH - 7,2-8,0), құрамында пепсин ферменті бар. Ондагы пепсин химуска сінген карын сөлі пепсинiмен бірлесіп, ішекте біраз уакыт белоктарды ыдыратуы мүмкін. Реакциясы сiлтiлi ұйкы безі сөлі мен мол мөлшерде өт келiп құйылысымен пепсиндердiн әсері токтайды.

Аскорытуда он екі елі ішек сөлінін айтарлықтай мәні жок, бірак наукастанған жағдайда, әсіресе карын салiнде тұз кышкылы көбейіп кетсе, пепсиндердін әсері күшейіп, ұйкы безі ферменттерін ыдыратуы, мұнын салдарынан ішекте ас корытылуы нашарлап кетуі мумкін.

Он екі елі ішек сөлінің бөлiнуi кезеген жуйке әсерiнен күшейе түседі, бұл сөл шығуын кан аркылы әсер ететін заттар секретин мен глюкогон де күшейтеді.