1. Ландшафттану пәнінің ғылым ретінде қалыптасуы және оның басқа ғылым салаларымен байланысы


Ландшафттанудың тегіне қарай, ішкі сыртқы күштердің әсер ету деңгейіне қарай бөлшектенуі



бет14/33
Дата24.04.2023
өлшемі72,41 Kb.
#86205
түріҚұрамы
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   33
23. Ландшафттанудың тегіне қарай, ішкі сыртқы күштердің әсер ету деңгейіне қарай бөлшектенуі. Ландшафтық географияда 2 негізгі жіктеу қолданылады:
1-ші-бұл табиғи геожүйелердің иерархиялық таксономиясы, олардың кеңістіктік-уақыттық масштабына сәйкес-фациядан ландшафтқа дейін және одан әрі ландшафт қабығына дейін. Оның логикалық негізі-бөлік пен бүтіннің қатынасы.
2 – ші типологиялық, онда әр табиғи геожүйе жеке және сонымен бірге белгілі бір типологиялық қосындының элементі болады. Жеке ерекше және жалпы, типологиялық қатынасты диалектикалық түсіну Осы жіктеудің негізі болып табылады.
Ландшафттардың жіктелуі-олардың маңызды қасиеттерін көрсететін қатаң анықталған белгілерге сәйкес көптеген жеке ландшафттарды сыныптарға, түрлерге, ұрпақтарға және түрлерге топтастыру және топтастыру бойынша логикалық операция. Ландшафттардың таксономиясы-оларды жіктеудің нәтижесі. Аймақтың нақты ландшафттарының типологиялық тұрғыдан біріктірілген жүйесі. Сондықтан, егер жіктеу ғылыми тәсіл болса, типологиялық іс – әрекеттер бағдарламасы болса, онда таксономия оларды белгілі бір аймақтың жеке ландшафттарына қолданудың нәтижесі болып табылады. Таксономия аумақтың ландшафтық құрылымының ғылыми моделінің рөлін атқарады.
Ландшафттарды жіктеуде 4 принцип немесе негізгі тәсіл бар.
тарихи.
генетикалық.
құрылымдық.
позициялық (аймақтық).
Ландшафтық жіктеу келесі схема бойынша жүзеге асырылады. Басында жіктеу белгілері таңдалады, содан кейін ландшафтогенезі мен ландшафт құрылымындағы олардың салыстырмалы рөлі анықталады. Жіктеу-бұл белгілердің сараланған жиынтығы. Бұл геожүйелерді нақтылайтын жоғарыдан төменге қарай типологиялық таксалардың көп сатылы иерархиясы.
24. Ландшафттың зоналық, азоналық, секторлық жүйелері
Зоналық және азоналық ландшафттар қатаң анықталған құрылымдар емес, өйткені олардың арасында нақты шекаралар жоқ. Жер бетіндегі Ландшафттардың мозаикасы көбінесе жүйелеу мен сипаттаудың белгілі бір логикалық схемаларына берілмейді.
Ландшафтық зоналылық-бұл экватордан полюстерге дейінгі физикалық-географиялық процестердің, компоненттер мен кешендердің (геожүйелердің) ғаламдық табиғи өзгерісі.
Ландшафтық аймақтардың азоналдылығы-бұл эндогендік процестердің көріністерімен байланысты ландшафт компоненттері мен кешендерінің өзгеруі. Азоналды эндогендік жер бедері, яғни жанартаулар мен тектоникалық таулардың орналасуы, құрлықтар мен мұхиттардың құрылымы


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   33




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет