42.Оқу-іс әрекеті субьектілерінің психологиялық ерекшеліктері. Оқушының шығармашылық қызығушылығының артуы –оның жеке тұлға ретінде дамуы деп түсінгеніміз жөн. Шығармашылықпен айналыса отырып әр оқушы өз-өзін таниды. Өзіндік ой түйіп, белгілі бір шешімге келеді. Бала өзін қызықтырған дүниемен айналысамын десе, оған «жоқ», «болмайды», «қолыңнан келмейді» деп кесіп жауап беруге болмайды. Оған «еріккенің ермегі» деп қарайтын болсақ, біз баланың болашағына балта шапқанмен бірдей. Олай ететін болсақ, біз қандай бала өсіреміз: сенімін жоғалтқан, энергиясын қайда жұмсарын білмей анда да, мында да ұрынып жүретін немесе басқа ағымдардан қолдау тапқан «бәле бала» ғана.
Баланы жіберген қателіктері үшін ұрыспай, кемсітпей, керісінше қолдау көрсетіп, қатесін болдырмас үшін енді не істеуге болады? Қандай ой түйдің? –деген сияқты жетекші ой салу ғана керек. Бала қиялына ерік беру керек, ол арманға ұласады, кейін ол арман өмірлік мақсат болады. Ол баланың тұлға ретінде қалыптасып, өмір сүруге итермелейді.
Оқушылардың алға ұмтылуы үшін оқуға , өмірді сүюге,мамандық дұрыс таңдауға,емтихан тапсыруда,мақсаттарына айқын жетулеріне педагог мотивация береді. Яғни бұл әдістердің көмегі болмаса, зияны тимейді. Ең бастысы, қойған мақсаттарына жетуіне ,өздеріне деген сенімділік арттырады, үлкен ықпал береді.
Баланың оқуына ықпал ететін мотивтер болады.Олар ішкі және сыртқы дeп бөлінеді.
Сыртқы мотив. Сыртқы мотив баланың ниетінің өзінің талпынуынан туындамайды. Көбіне өзгелерден сескенуінен туындайды.
> жазалау;
> мадақтау;
> сес көрсету және талап ету;
> материалдық пайда табу;
> топка қысым түсіру.
Ішкі мотив. Ішкі мотив баланың өзіндік ықыласы және сан алуан құбылыстардын езіне тән сырларын білуге ұмтылуынан тұрады.
Ішкі мотив оқу тапсырмасын орындамай тұрып, соған ұмтылу ретінде де кездеседі.
> білімге деген қызығушылығы;
> мәдени және кәсіби деңгейді көтеруге деген ұмтылыс;
> зеректік;
> жаңа мәліметті меңгеруге деген қажеттілік.
Оқушаларға әрдайым қолдау білдіріп,ынталандарып отыру міндетті.
Егер оқушымен жақсы қарым-қатынас болмаса оның психологиясына кері әсер етуі мүмкін.
