1-сұрақ. Органикалық қосылыстардың және реакциялардың классификациясы
-сұрақ. Қаныққан көмірсутектер. Номенклатурасы және изомериясы.Алу жолдары мен қолданылуы.Физикалық және химиялық қасиеттері
жүктеу/скачать 16,88 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Алкандардың номенклатурасы.
| 5-сұрақ. Қаныққан көмірсутектер. Номенклатурасы және изомериясы.Алу жолдары мен қолданылуы.Физикалық және химиялық қасиеттері
Көміртек қаңқасының құрылымы негізге алынатын ең жалпы классификацияда қаныққан көмірсутектер екі үлкен топқа бөлінеді: 1. Алифаттық, ашық көміртек тізбегімен сипатталады. 2. Көміртек тізбегі тұйықталған циклдік. Өз кезегінде сол және басқалары көміртек атомдары арасындағы байланыстардың табиғатына қарай қаныққан көмірсутектерге бөлінеді, олар бір байланыспен, яғни сигма сипатталады. Қаныққан көмірсутектерге алкандар мен циклоалкандар жатады. Алкандар Алкандар қаныққан көмірсутектер болып табылады, өйткені оларда көміртек атомдарының валенттіліктері сутегі атомдарымен шегіне дейін қаныққан. Жоғарыда айтылғандай, олардың гомологтық қатарының формуласы СnH2n+2. Ең аз мәнде n = 1, бізде CH4 бар, осылайша, метан алкандардың гомологтық қатарының атасы болып табылады. Көміртек атомдары арасында бір ғана байланыс бар көмірсутектер «қаныққан» деп аталады. Олар қаныққан деп аталады, өйткені әрбір көміртегі атомы мүмкіндігінше көп сутегі атомдарымен байланысқан. Басқаша айтқанда, көміртегі атомдарында сутегі тым көп. Атауынан көрініп тұрғандай, қаныққан көмірсутектер - барлық көміртек атомдары төрт басқа атоммен байланысқан көмірсутектер. Бұл органикалық қосылыстарда бірнеше көміртек-көміртек байланыстары жоқ дегенді білдіреді, бұл «қаныққан» деген сөз. Изомерия. Алкандардың изомериясы. Изомерия – заттардың сапалық және сандық құрамы бірдей, бірақ қасиеттері әртүрлі болатын құбылыс. 1. Құрылымдық изомерия (көміртек қаңқасының изомериясы) 2. Айналмалы изомерия (конформациялық изомерия) Алкан изомериясының мүмкін болатын түрлері: КӨМІРТЕК қаңқасының изомериясы Алкан молекуласындағы көміртек атомдарының саны артқан сайын изомерлер саны тез өседі. Төменгі белгі осындай атомдардың санын белгілесін. Сонда бізде: С6 - 5 изомерлер; С7 - 9 изомерлер; С8 - 18 изомерлер. Алкандардың номенклатурасы. Органикалық химияда қосылыстарды атаудың бірнеше номенклатуралары бар: тарихи немесе тривиальды; рационалды; Тарихи номенклатура ерте заманда органикалық қосылыстарға кездейсоқ атаулар берілген кезде пайда болды. Көбінесе бұл атаулар заттардың шығу тегін көрсетеді. Мысалы, құмырсқа, сірке, қымыздық, янтарь, алма, шарап қышқылдары, ағаш спирті және т.б.Бұл номенклатура құрылымдық изомерлерді атау мүмкін емес және қосылыстың құрылымын көрсетпейді. Рационалды номенклатура ең қарапайым қосылыстардың (гомологтық қатардың алғашқы мүшелері) атауларына негізделген. Басқа қосылыстар сутегі атомдары органикалық қалдықтармен немесе радикалдармен ауыстырылатын қарапайым қосылыстардың туындылары ретінде қарастырылады. Сонымен, рационалды номенклатура бойынша барлық қаныққан көмірсутектер метанның туындылары, қаныққан спирттер – ең қарапайым метил спиртінің туындылары ретінде немесе карбинол және т.б. -CH3 радикалы метил, ең қарапайым спирт – карбинол немесе метил деп аталады. СН3– ОН құрылымдық формуласы бар спирт. Егер карбинолдағы бір сутегі атомын -CH3 радикалымен алмастырсақ, метилкарбинол CH3–CH2OH (этил немесе шарап, спирт) аламыз. Диметилкарбинол карбинолдағы екі сутегі атомын метил радикалымен алмастырса алынады: жүктеу/скачать 16,88 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|