С татикалық және үздіксіз культуралардың өсу заңдылықтары
• Культиверлеудің мерзімді әдісі кезінде
микроорганизмдер популяциясы өсудің 7
сатысынан (фазаларынан) өтеді:
• 1. Лагфаза
• 2. Өсудің үдеу фазасы.
• 3. Экспоненциалды (логарифмді) өсу фазасы.
• 4. Өсудің бәсеңдеу фазасы.
• 5. Стационарлық фаза.
• 6. Өлудің үдеу фазасы.
• 7. Өлу фазасы.
I- Лагфаза. Бұл мерзімде культура жаңа қоректік ортаға бейімделеді.
Ферментті жүйелер жандандырылады,нуклеин қышқылдарының
мөлшері өседі, жасуша ақуыз бен басқа байланыстарды интенсивті синтездеуге
дайындалады. Жасушалар көбеймейді (көбею жылдамдығы нөлге тең). Тірі
жасушалар концентрациясы тұрақты.Бұл фазаның ұзақтылығы микроорганизм физиологиясына және қоректік орта құрамына байланысты.
Микрорганизмнің өсу фазалары
II- Өсудің үдеу фазасы. Бұл фаза
жасушалар бөлінуі басталуымен, жалпы
массасының өсуімен және культура өсуі
жылдамдығының тұрақты өсуімен
сипатталады. Бұл фаза әдетте ұзаққа
созылмайды.
• III- Экспоненциалды (логарифмді) өсу
фазасы. Бұл мерзімде микроорганизмдер
тұрақты максималды жылдамдықпен көбейеді.
Сонымен қатар жасуша санының логарифмы
уақытқа сызықтық түрде тәуелді болады. Бұл
фазаның соңына таман катаболиттік және
анаболиттік процестерінің салдарынан орта
азайып, микроорганизмдердің метаболизм
өнімдері жиналады. Кеңістік тапшылығы да
пайда болады, өйткені жасушалар бір біріне
бөгет жасайды.
IV - Өсудің бәсеңдеу фазасы. Бұл
мерзімде өсу жылдамдығы төмендейді,
жасушалардың шағын бөлігі өледі. Өсу
жылдамдығы өлу жылдамдығынан көп.
• V - Стационарлық фаза. Тірі жасушалардың
саны максимумға жетеді. Өсу жылдамдығы өлу
жылдамдығына тең, сол себептен тірі
жасушалар концентрациясы бірқалыпты
болады.
• VI - Өлудің үдеу фазасы. Өлген жасуша
мөлшері (өлу жылдамдығы) жаңадан пайда
болған жасушалар мөлшерінен асып кетеді
• VII - Өлу фазасы. Тірі жасушалар массасы
айтарлықтай кемиді, өйткені ортада қоректік
заттар жоқ, ал жасушалардың қор заттары
таусылады.
VII
Бактериялардың көбеюі
I
• Көбеюдің тежелу фазасы. Мұны лагфаза деп те
атайды. Бұл фазада бактериялардың көбеюі
байқалмайды олар мұнда жаңа қоректік ортаға
бейімделіп жатады. Бұл фаза 1 – 2 сағатқа созылады
Фазаның аяқ шенінде клеткалар көбейе бастайды.
Қоректік ортаға олардың әсері күшейе түседі
Достарыңызбен бөлісу: |