Асқорыту жүйесі биохимия асқорыту туралы түсінік



Pdf көрінісі
бет10/22
Дата12.05.2023
өлшемі1,2 Mb.
#92704
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   22
ҰШҚЫШ МАЙ ҚЫШҚЫЛДАРЫ- олардың пайда болу себебі ,асқазан 
сөлінің қышқылдығының төмендеуі немесе тұз қышқылының мүлдем 
болмауы.
12.Асқазан-ішек жолдарындағы ақуыздардың қорытылуына 
қатысатын ферменттер 


Белоктардың қорытылуы алдымен асқазанда ,сонан соң ашы ішек қуысында 
,одан кейін ішектің қабырғалық қабатында және ішек эпителийінің 
жасушаларында 
қабырғалық 
қорытылу 
жүреді.Аыз 
қуысында 
пептидгидролазалар 
ферменті 
жоқ, 
асқазанда 
эндопептидазалар 
(пепсин,гастриксин) 
асқазан 
сөліндегі 
тұз 
қышқылы 
әсерінен 
активтеніп,белоктарды полипептидтерге дейін гидролиздейді. 
Ішекте тағам белоктарының гидролизденуіне эндопептидазалар – ұйқы безі 
сөлінің пептидазалары : трипсин,химотрипсин,эластаза қатысады,олардың 
әсерінен белоктар полипептидтерге, ал ішек сөлі экзопептидазаарының және 
ұйқы безі сөлінің карбоксипептидазасы әсерінен полипептидтер бос амин 
қышқылдарына дейін ыдырап, сіңіріле бастайды. 
Ас қорыту ферменттері профермент- ферменттердің активсіз формалары 
түрінде бөлінеді.Олар тағам асқазан және ішек жодарына түскенде ,яғни 
белоктардың қорытылуына қажеттілік туғанда әртүрлі факторлардың
әсерінен активтенеді.Мысалы, трипсиноген энтерокиназа ферментінің 
әсерінен оның құрамынан ,гексапептид бөлініп кетіп ,ферменттің үшіншілік 
структурасы,яғги активті орталығы түзіледі.Сөйтіп трипсиноген активті 
трипсинге айналады. 
13. Асқазан сөлінің қышқылдық түрлерін қалай анықтауға 
болады? 
Асқазан қышқылы, асқазан сөлі немесе кейде асқазан қышқылы деп аталады, 
асқазан қабығында түзілетін ас қорыту сұйықтығы болып табылады және тұз 
қышқылынан , калий хлоридінен және натрий хлоридінен тұрады. Асқазан 
сөлінің жалпы қышқылдығының құрамында еркін және біріккен хлорид 
қышқылы, сүт қышқылы және сірке қышқылдары болады. 
Асқазан сөлінің ыдырауы Асқазан сөлі судан, электролиттерден, тұз 
қышқылынан , ферменттерден, шырыштан және ішкі фактордан тұрады. Тұз 
қышқылы - париетальды жасушалар шығаратын күшті қышқыл және ол 
асқазанның рН деңгейін 2-ге дейін төмендетеді. 
Қалыпты жағдайда асқазан сөлінің түсі әдетте мөлдір болады. HCl асқазан 
сөлінің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Бұл асқазанның рН 2-3 
тудыратын денедегі париетальды жасушалар шығаратын күшті қышқыл . 
Пепсиннің белсендірілуі және қоректік заттардың сіңуі асқазандағы қышқыл 
рН-ға байланысты. 
Асқазан сөлінің құрамында пепсин , липаза және ренин бар. Пепсин белсенді 
емес түрде пепсиноген түрінде шығарылады, ол HCl арқылы белсендіріледі. 


Асқазан сөліндегі тұз қышқылының қызметі қандай? 
Асқазан сөлі қышқыл шырыны (рН 1 - 3). HCl ( тұз қышқылы ) асқазанның рН 
қышқылдығын сақтайды. HCl күшті қышқыл болғандықтан , ол тағамдағы 
бактериялардың көпшілігін өлтіреді. Басқа негізгі функция - пепсиногенді 
пепсинге айналдыру. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   22




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет