610
Топ №
Құрамы
Қарашірік,
%
Ауданы,
га
Зерттеу
ауданынан,
%
1
Өте төмен
0-2,0
19989
75,1
2
Төмен
2,1-4,0
6611
24,9
3
Орташа
4,1-6,0
-
-
4
Жоғарылатылған
6,1-8,0
-
-
5
Жоғары
8,1-10
-
-
6
Өте жоғары
10 жоғары
-
-
Барлығы:
26600
100,0
Кестеде көріп тұрғанымыздай, егіске жыртылатын жер ауданының 19989 га (75,1%)
қарашірік құрамы бойынша өте төмен көрсеткіш көрсетіп отыр, орташа есеппен 0,0-2,0 %
аралығында. Ал ауылдық округтің қарашірік құрамы бойынша төмен 2,1-4,0 % үлесі 6611 га
тиесілі, бұл барлық жыртылатын ауданның 24,9 % құрап отыр.
Азот - өсімдік өміріндегі ең маңызды элементтердің бірі болып табылады. Біздің
құрғақ далалы аймақтың топырақ жамылғысында осы
элемент мөлшері аз мөлшерде
кездеседі. Сонымен қатар көп жылдық егіншілік тарихымен байланысты топырақтан
азот мөлшерінің алып кетілуі көптен байқалады.
Топырақтық сынамаларды химиялық-аналитикалық зерттеу нәтижелері бойынша
зерттелген алаңда топырақтың жеңіл гидролизденетін азоттың құрамы бойынша топтастыру
2-ші кестеде келтірілген.
Кесте 2. Жарқайың ауылдық округінің топырақтарын
жеңіл гидролизденетін азот
мөлшері бойынша топтастыру, мг/кг (2022 ж.)
Топ
№
Құрамы
Жеңіл
гидролизденетін
азот, мг/кг
Ауданы, га
Зерттеу
ауданынан,
%
1
Өте төмен
<30
-
-
2
Төмен
31-40
26600
100,0
3
Орташа
41-50
-
4
Жоғарылатылған
51-70
-
5
Жоғары
71-100
-
-
6
Өте жоғары
>100,0
-
-
Барлығы:
26600,0
100,0
Топырақ сынамаларын химиялық-талдамалық зерттеу нәтижелері бойынша жеңіл
гидролизденетін азотпен қамтамасыз етілуі төмен екені анықталып отыр.
Жылжымалы фосфор. Топырақ сынамаларын химиялық-аналитикалық
зерттеу
нәтижелері бойынша зерттелген ауданда жылжымалы фосфордың құрамы бойынша
топырақты топтастыру 3-ші кестеде келтірілген [4; б.8].
Кесте 3. Жарқайың ауылдық округінің топырақтарын жылжымалы фосфор мөлшері
бойынша топтастыру, мг/кг (2022 ж.)
Топ
№
Құрамы
Жылжымалы
фосфор, мг/кг
Ауданы, га
Зерттеу
ауданынан,
%
1
Өте төмен
< 10
26600
100
2
Төмен
11 – 15
-
-
3
Орташа
16 – 30
-
-
4
Жоғарылатылған
31 – 45
-
-
5
Жоғары
46 - 60
-
-
6
Өте жоғары
> 60
-
-
Барлығы:
26600,0
100,0
611
Тексерілген егістік алқаптың барлық танаптарында
жылжымалы фосформен
қамтамасыз етілуімен өте төмен екені анықталып отыр.
Ауысымды калий. Топырақ сынамаларын химиялық-аналитикалық зерттеу нәтижелері
бойынша зерттелген аудандағы ауысымды калийдің құрамы бойынша топырақты топтастыру
4-ші кестеде келтірілген.
Кесте 4. Жарқайың ауылдық округінің топырақтарын ауысымды калий мөлшері
бойынша топтастыру, мг/кг (2022 ж.)
Топ
№
Құрамы
Ауысымды
калий, мг/кг
Ауданы, га
Зерттеу
ауданынан,
%
1
Өте төмен
<100
-
-
2
Төмен
101 - 200
-
-
3
Орташа
201 – 300
-
-
4
Жоғарылатылған
301 – 400
-
-
5
Жоғары
401 – 600
21450
80,6
6
Өте жоғары
>600
5150
19,4
Барлығы:
26600,0
100,0
Топырақты агрохимиялық зерттеу нәтижелері бойынша зерттеу ауданының ауысымды
калий мөлшері бойынша жоғары дәрежеде 21450 га, жалпы зерттеу ауданынан үлесі 80,6%
құрап отыр. Өте жоғары мөлшері егістік ауданының 5150 га (үлесі 19,4%) құрап отыр [5; б.
5].
Сурет 5. Жарқайың ауылдық округі бойынша қоректік заттармен қамтамасыз етілуінің
салыстырмалы көрсеткіштері (2022 ж.)
Құрамы
Анықтау
түсі
Қарашірік
мөлшері,
%
Жеңіл
гидролизденетін
азот, мг/кг
Жылжымалы
фосфор,
мг/кг
Ауысымды
калий,
мг/кг
Өте төмен
100>30>
Достарыңызбен бөлісу: