Біріншісінде, қағанның өз халқына қарата айтқан үндеуі, Екіншісінде Түрік Қағанаты жерінің кеңдігін суреттейді, Үшіншісінде түркілердің әскери жорықтары, Төртіншісінде көршілес табғаштардың қастандық әрекеттері туралы әңгіме, Бесіншісінде табғаш тайпасымен қатысу түркілерге қауіпті екендігі жөнінде, Алтыншысы түркі халқының болашақты болжай алмауына өкіну, Жетіншісі түркі халқының даңқын асырған қаған жөнінде, Сегізіншісінде осы ескерткішті жыр қып жазуға түрткі болған жағдайларға тоқталады. Түркі мәдениетіндегі ауызша дәстүр. Әл-Фараби, Жүсіп Баласағұн, Махмуд Қашқари, Ахмет Яссауи шығармаларының әлемдік маңызы.
Әл-Фараби – көрнекті ойшыл, өзінің замандастарының арасындағы ең ірі ғалым, философ және шығыс аристотелизмінің ең ірі өкілі. Өзінің білімділігі мен сауаттылығының арқасында "Екінші Ұстаз" атауына ие болды. Әл-Фарабидің шығармашылық мұрасы орасан зор (150-ге жуық философиялық және ғылыми трактаттар), ал оның айналысқан ғылыми салалары ол – философия мен логика, саясат пен этика, музыка мен астрономия. Ғылыми еңбектерінің ең әйгілісі "Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары жайлы трактат" деп аталады. Оның атақты “Музыка туралы үлкен трактат” деген шығармасы әлемнің көптеген тілдеріне аударылған. Әбу Насыр әл-Фараби философия, математика, медицина, астрономия, астрология, өнертану, әдебиеттану, тіл білімі, тағы басқа ғылым салаларының дамуына зор үлес қосқан. *Жүсіп Баласағұнидің есімі әлемдік әдебиет пен мәдениет тарихында "Құтадғу білік" ("Құтты білік") дастаны арқылы қалды. Поэма нақыл сөздер,диалог пен уағыздар түрінде жазылған.Негізгі идеялық мазмұны ізгіліктің қайнар көзі білім екендігін түсіндіруге арналады.Жүсіп Баласағұни бұл дастанын хижра есебімен 462 жылы, қазірғі жыл санау бойынша 1070 жылда жазып бітірген. Дастанды "хандардың ханы" - Қарахандар әулеті мемлекетінің (942 - 1210) негізін салушы Сүлеймен Арслан ханға (908 - 955) тарту етеді. Еңбек орта ғасырлар кезеңіндегі түркі халықтарының рухани өмірі мен дәстүрі туралы дереккөз болып табылады Махмұд Қашқари • Қашқарда, Бағдатта білім алған. Византия, Түркия, Қытай және басқа елдерді аралаған. Түркі тілімен қатар, араб және парсы тілдерінде де еңбектер жазған. «Диуани лұғат ат-түрік» - ең ұлы шығармасы.Бұл кітап -түрік дәуіріндегі түрік тайпалары сөздерінің жиынтығы.
