Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9



Pdf көрінісі
бет181/387
Дата10.12.2023
өлшемі28,1 Mb.
#135579
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   387
Байланысты:
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика (1)

« L - U L . +
О ^ У .
 
08.34)
(18.34) өрнегіне осы амплитудалардың мәнін (18.26)—(18.28) дайын және 
Ом заңын ескерсек, онда:
L Z - L
r
R + [lmaL
со -
ImJ ( C
ш)]2, 
(18.35)
мұндағы Z — импеданс деп аталады, од айнымалы токтың толык кедергісін 
аныктайды. (18.35) тендігінен:
Z = V/?2+[Lo>- 1/(Со>)]2 = 
i R i + ( X L- X c)2 .
(18.36)
Тізбектегі омдык кедергісі 
R
белсенді деп аталады, ол Джоуль—Ленц заңы 
бойынша жылу бөлінеді. Индуктивті және сыйымдылықты кедергілердің айы- 
рымын 
(XL
— 
Хс) ребелсенді кедергілер
деп атайды. Олар тізбектің кыздыруына 
үлес коспайды.
Ом заңын тізбектегі тоқ күші мен кернеуліктің амплитудасына қатысты жа- 
зайық:
/ = 
U / Z = U / i R
2
+ ( X , ~ Х У
max 
m a x' 
m a x' 
' L 
С '
(18.37)
18.8-суреттен ср-дің мәнін белгілі шамалар арқылы анықтайық:
1 L - I
/(Сы)
max
(О 
m ax'

'
tgtp =
U , - U r
maxL
______
maxC
__
^ m a x R
L - \ / ( O o )
^maxR
xL- x c
(18.38)

R
Егер тізбектей жалғаған кезде индуктивті және сыйымдылыкты кедергілер 
бірдей болса 
(XL
=А'С), онда Z =
R
[(18.36) караныз]. (18.38) тендігінен tgtp = О 
және ф = 0. Мүның мәнісі мынада: ток, күші және түсірілген кернеулік екеуі бір 
фазада болып, тізбекте тек Омдык кедергі бар сияқты болады: индуктивтілік 
пен сыйымдылыктың кернеулері бірдей амплитудаға ие болады, бірақфазала- 
ры карама-карсы.


Электр тербелісіндегі болатын бұл еріксіз тербелісті 
кернеулікрезонансы
деп 
атайды.
UmaxL ~ ^тахс
болғандыктан Loo 
= 1/(Ссо ). Осыдан резонансты жиілікті
maxL
табамыз:
«pe3=VW
(18.39)
Бұл шарт кезінде Z толык кедергі ең аз мәнге ие болады, оның шамасы 
R
-ге 
тең (
R

L, С
), ал тоқ күші максимал мәнге ие болса, кернеу резонансының век- 
торлы диаграммасы 18.9-суретте берілген.
Erep Loo >1/(Соо), онда tgcpO >және ф>0, ток күші берілген кернеуден фаза 
бойынша калып кояды (18.8-суретті караңыз). Ал Looжәне ср<0. Тоқ күші кернеуліктен фаза бойынша озады. Бүл жағдай үшін век- 
торлық диаграмма 18.10-суретте берілген.
18.4. АҒЗА ҮЛПАЛАРЫНЫҢ ТОЛЫҚ КЕДЕРГІСІ (ИМПЕДАНС). 
РЕОГРАФИЯНЫҢ Ф ИЗИКАЛЫ Қ НЕГІЗІ
Адам организмінің тіні тұракты токпен қатар, айнымалы тоқты да өткізеді. 
Организмде индуктивтілік катушкасына тән жүйе жоқ, сондықтан оның ин- 
дуктивтілігі нөлге тең. Биологиялык мембраналар демек, барлык организм 
сыйымдылық касиетке ие, осыған байланысты организм тінінін имедансы тек 
омдык және сыйымдылық кедергілерімен анықталады.
Биологиялык жүйелерде сыйымдылык элементтерінің болуы ток күшінің 
кернеудегі фаза бойынша алда жүруімен түсіндіріледі.
Әртүрлі биологиялык нысандар үшін 1 кГц жиілікте алынған ығысу фаза- 
сының бұрышының кейбір мәліметтерін келтірейік (18.1-кесте).
18.1-кесте
Ф, град
Адамның, бақаның терісі
55
Бақаның жүйкесі
64
Қоянның бүлшықеті
65
U maxL


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   387




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет