Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9



Pdf көрінісі
бет274/387
Дата10.12.2023
өлшемі28,1 Mb.
#135579
1   ...   270   271   272   273   274   275   276   277   ...   387
Байланысты:
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика (1)

молекуламен 
әсерлесуден болатынлык/ан 
жүты.іу
за
н и н
модскуланын кси*лр 
снпаттамаларымен байланыстыруға бо.тады
Айталык 
п
жарык квантын жутатын молекулалардин кон цсж
ряимяси
болеын Малекуланын жұтылуыныи тиімді қимасын о ден беді ілсяік (фоіон 
тускенле молекула устал алатын каядайда бір ау- 
данУ.
Егер тік-бұрьтгга параллел гпм ледтш аудаяы 
S
болса <29.2-сурет). онда онын карастырыя отьір- 
ған кабатынын келемл 
Sdx,
ал оңдагы молекулалар 
саны 
nSdx
боданы.
Ьул модекуданын тиімпі кямасьшын жаш іці 
ну­
лям ы
о aSdi. Ьул кабатка Ф = /5 фитондар 
шшны
туселі кяманын жалпы ауданьщдағы молекула- 
нын тиімлі кимасынын ауданынын улесі:
o n S d x
---- -— “ 
ой
d>c.
S
(28-5) тгңдеущдел кабатка тускен фоэондардзш б<р боли модсл^дид 
тылады. екткені аулащшрдьш катшнасы б»р фоюннндш Ос.яысі 
капдттык молекулдлармен әсерінш ыктималдыльи-ые аньолсШдд.Қабаі 
ищ
кутылғак фотсждардьнп улес, жчрыктьщ ағынз: 
^ а Ф Ф л . ^ н с & ф қ м н д ь і . і » і і и
ісі ’ аркылы сипатшшды. 
О ш
айтыдаандард ьш негізшдс. келесі іендік алд; 
налы
й і
—jj~
*= -o rttk
она интеградда> және штгенциалда> аркылы іаОаіынынмх.и
(&.1)
Ърі тендеутт (29.4) теняеушен аиырмашылы+ы 
молъкуляныч.
и 
пщшлсі
р
ентен
читалык милекулалалар жарык жуіаіын ертндш ш иииие орналаокан
о о я с ш і

молярла; концентраиияеы^С^я/А^. мунан 
й
-
п г  квбеипшшлн түряеняірре
wi
= р < Ж
=у/С.


мұндағы х’ = о- 
j
V
a
— жұтылудың табиғи молярлы көрсеткіші. Оның физика- 
лык мағынасы ерітілген коспадағы барлык молекулалардан бір мөлінің жұтуы- 
ның тиімді қимасының қосындысы.
Осы түсінікті колдана отырып (29.7) мына түрде жазуға болады 
(Бугер—
Ламберг—Бер заңы):
/,= V X'° 
(29.8)
Тәжірибелік жұмыстарда Бугер-Лемберг—Бер заңы келесі түрде жазылады:
/,= /„• 1 0 хС/, 
(29.9)
мұндағы х — жүтылудың молярлы көрсеткіші х ~ 0,43х’, өйткені 
е
= 10043. Көбі- 
несе х кандай да бір толкын үзындығына катысты болғандыктан оиы жұтылу- 
дың монохроматты молярлы көрсеткіші (хх) деп атайды.
Берілген дене немесе ерітінді аркылы өткен сәулс ағынының осы денеге 
түскен сәуле ағынына катынасыи 
өткізгіштік коэффициент!
деп атайды.
Оны карқындылықтардың қатынасы ретінде өрнектейік:
т = /,//„ . 
(29.10)
Өткізгіш коэфицентіне кері шаманын ондык логарифмін ерітіндінің 
опти-
калық тыгыздыгы
деп атайды:
Z) = lg(l/T) = lg(/„//,) =х*С/. 
(29.11)
Бугер—Ламберг—Бер заңы негізінде боялған ерітіндідегі заттыц мөлшерін
аныктауға мүмкіндік беретін фотометрлік әдіс колданылады (
концентра-
ция-іы колориметрия).
Бүл әдістерде ерітінді аркылы өткен жарык ағындары, 
өткізгіштік коэффициент! және оптикалык тыгыздыгы тікелей өлшенеді.
кх
=/,(Х) және хх = / Д ) тәуелділігі затгың жүтылу спектрін береді. Жүтылу 
спектрі заттың күйі тураты және атомдар мен молекулалардың энергетикалык 
деңгейлерінін кұрылымы туралы акпарат көзі болып табылады (§29.4 және 29.5 
караңыз).
29.3. Ж АРЫ Қ ТЫ Ң ШАШ ЫРАУЫ
Жарыктың шашырауы деп жарык тареиатын ортада жарық шогырының
т)уш багытка ауытку кубы.шсын айтамыз.
Жлрыктын шашырауынын негізгі шарты — негізгі ортаға қатысты оптикалык 
бігтексіідікхе ие ортанын бодуы. яғни оның баска сыну көрсеткішінің болуы.
Жлрыктын днфракшіясы мен интерференциясы арасында ортақ ұксастык 
cap. а і ек: күбылыстын да (бөгеттің) тоскауылдың катынасына немесе бір- 
тяісіЗкДэске жәнетаткын үзындығынатәуелдіболуы. Бүл кұбылыстардыңайыр-
у.алгыльаы. днфракшіянын интерференциясының екінші ретті толкынмен 
болуы. ал 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   270   271   272   273   274   275   276   277   ...   387




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет