Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау
Онтогенездіңжасушалықмеханизмдерi
жүктеу/скачать 9,18 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жасушалардыңпролиферациясы(көбею,бөліну)
- Жасушалар миграциясы
Онтогенездіңжасушалықмеханизмдерi.Онтогенез механизмдеріне келесi үдерістер жатады: пролиферация немесе жасушалықкөбею (бөліну), миграция немесе жасушаның орын ауыстыруы,жасушалардыңсұрыпталуы,олардыңбағдарламалыжойылуы(апоптоз). Жасушалардыңпролиферациясы(көбею,бөліну)-онтогенездегiмаңыздыүдеріс. Бiржасушалызиготаныңбөлiнуiарқылыкөпжасушалыұрықдамиды. Бөлшектенукезіндежасаушалардыңпролеферациясыкейінгікезеңдергеқарағандажылдам өтеді. Гаструляция, органогенез кезеңдерінде ұррықтың белгілі бір бөліктеріндепролеферациятаңдамалыжүреді.Пролеферацияжылдамдығыжоқарыболғансайынэмбриогенездесапалыөзгерістержүреді.Бөлiнуағзаныңөсуiнқамтамасызетедi.Жасушалардыңпролиферациясыморфогенетикалықпроцестердiқамтамасызетедi.Постнатальды онтогенезде жасушалардың бөлiнуiнен зақымдалған мүшелердiң жаңаруы,қайта құрылуы, жаралардың жазылу үдерісi жүредi. Жасушалар бөлiнуi әр түрлi уақытта,әржердеәртүрліқарқындылықпенөтедi,клональдысипаттыболадыжәнеүнемігенетикалықбақылаудаболады. Жасушаның бөлінуінің жылдамдығы тез немесе баяу болса пролиферацияның бұзылуынаалыпкеледі. Пролиферацияның бұзылуы: гипоплазия - пролиферацияның төмендеуі (ахондроплазия),гиперплазия – пролиферацияның жоғарылауы (макросомия), жүйке түтігінің деффектісі –жабықжүйкетүтігініңбұзылуы,қасқыртаңдайлықжәнеқоянерін–дамунемесеұлпалардыңбірігуібұзылады. Эмбриональдықбастамғапролиферациябелгілібірпішінбермейді,жасушаларретсізорналасады.Кейінірекжасушаларқайтатоптасадыжәнеорыналмастырадыжәнеұрықтыңбастамасыбелгілібірпішінгеие болады. Жасушалар миграциясы немесе жасушалардың орын ауыстыруыныңонтогенезүдерісіндеүлкенролiбар,олгенетикалықбақылаудыңжәнеқоршағанжасушаларменұлпаларәсерiніңқарамағындаболады.Жасушаның орын алмасуы немесе олардың миграциясы әсіресе гаструляцияжәнеморфогенезкезіндебелсендіболады.Жасушаныңмиграциясынажүйкеніңтармақталуын қарастыруға болады. Ол белсенді түрде бүкіл денеге тармақталады жәнетоптасады.Жасушалардыңбіртобыэпидермискеқарайауады,екіншітобықұрсаққақарай бағыт алады дасезімтал симпатикалық және парасимпатикалықтүйіндер (ганглии)түзеді. Бас жақтан шығатын жүйке тармақтары бет жақа қарайжылжи бастайды және жүйке,шеміршекжәнебұлшықетжасушаларынабастамабереді.Соныменқатаралғашқыжыныс жасушаларысарыуыздыңэнтодермасынанжыныс безініңбастамасынақарайжылжуымиграцияғамысалболады. Жасушалар миграциясының бұзылуы туа-бiткен даму ақаулықтарына, яғни мүшелердiңтолықжетiлмеуiменгетеротопияға(орныныңөзгеруi)әкелiпсоқтырады.Мысалы,нейробласттар миграциясының бұзылуы ақ затта сұр зат аралшықтарының пайда болуына,микро-және макрогирия, полигирия, агирияға әкеледi (микрогирия мен полигирия-үлкенми сыңарларында көп майда йірімдердің аномальды орналасуы; макрогирия (пахигирия)-йірімдердіңжуандауы;агирия-үлкенмисыңарлардыңиiрiмдерiменойыстарыныңболмауы(тегiс ми).Сондай-ақ миграцияның бұзылуына жұмыртқаның ұмаға түспеуікрипторхизммысалболады. жүктеу/скачать 9,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|