Гомеопатиялық түйіршіктер (Granulae homoeopathiae) – ішке қолдануға арналған қатты дозаланған дәрілік түр.
Гомеопатиялық тритурациялар мен түйіршіктерді әдетте тіл астына тағайындайдыі. Себебі ауыз қуысының шырышты қабаты арқылы тез сіңірлуі әсерін қамтамасыз ету үшін.
Оларды сұйық гомеопатиялық дәрілік зат сұйылтулары немесе олардың негізгі түйіршіктері қосымша заттармен қоспалары, медицинада қолдануға рұқсат етілген жағу жолдары бойынша дайындайды.
Қазіргі кезде түйіршіктерді жоғарғы сападағы таза тростник қантынан жасайды. Олар таза суда толық (қалдықсыз) еруі керек.
Гомеопатиялық түйіршіктерді қанттың түйіршіктеріне сұйық препараттарды, сұйылтуларды, дәрілік заттарды немесе олардың қоспаларын жаға отырып алады. Қанттың негізгі (бастапқы) түйіршіктеріне жағылған дәрілік заттардың мөлшері, оларды өлшемі мен басқа да физикалық- механикалық көрсеткіштеріне әсер етпейді. Сондықтан гомепатиялық түйіршіктерді, өлшемі бойынша, орташа диаметрі бойынша негізгі (бастапқы) түйіршіктермен бағалайды.
Едәуір жиі бесінші, алтыншы нөмірдегі түйіршіктер қолданылады. Түйіршік нөмірін 1 г – дағы түйіршік саны бойынша немесе елеуіш көмегімен жіктелінеді. Түйіршік саны екі паралельді бірдей салмақты сынамада 0,01 г дейін дәл өлшенеді.
Дайындау технологиясы 1 - Тәсіл. Негізгі түйіршікке түйіршіктермен сіңірілетін сулы – этанолды гомеопатиялық дәрілік зат сұйылтулары жағылады. Әрбір ұсақ түйіршікке сұйық сұйылтудың тамшысы сәйкес келеді. Қанығыу тек 62% (масса бойынша) немесе 70 % (көлем бойынша ) этанолды қолдана отырып үшінші және одан да жоғары сұйылтулардан (массасы бойынша) басталады, қант ұсақ түйіршік саңлауларын ашуын және оларды дәрілік заттармен қанықтыруын қамтамасыз етеді.
Араластыру көлемі тиейтін негізгі түйіршік массасынан 1,5 –2 есе көп болуы керек.
100 г негізгі қант түйіршігіне тек 62% этил спиртінде дайындалған 1,0г дәрілік зат ерітіндісіне сәйкес келетін сұйылтуды алады. Бұл үшін сұйылту құрамында этанол 60 мас. % немесе 68 көл. % - тен аз болмауы керек. Егер этанол концентрациясы талап етілген концентрациядан аз болса, онда жағуға арналған ондық немесе жүздік сұйылтуларды 62% этанолды пайдалана отырып дайындайды.
Түйіршіктерді алдын –ала сондай концентрациядағы (100 г негізгі түйіршікке 1 г) этанолмен жібітеді, қозғалатын элементтері жоқ (барабанды араластырғыштар, қалақшалы араластырғыштар және т.б.) механикалық араластырғыштарда 3-4 минут бойы араластырады.
Жақсы жабылатын шыны араластырғышта 10 минут бойы қолмен араластырады.
Дайындалған түйіршіктер бөлме температурасында тұрақты массаға дейін (технологиялық регламентке сәйкес) ауада кептіріледі.
Түйіршіктерге ұшқыш және иісті заттардан, сондай-ақ барлық қышқылдардың С3 төмен сұйылтуларынан дайындалған дәрілік заттарды жағуға болмайды.
2- Тәсіл. Жағу үшін пайдаланады:
сулы сұйық сұйылтуларды (ерітінділерді, сығындыларды және т.б)
тритурацияларды;
төмен ондық сұйылтуы бар препарат қоспалары;
1- ші тәсілде этанолды қолданбау барысында.
Кептіру операциялар аралығында дәрілік зат 64% қант шырынымен гомеопатиялық сұйылту кезінде бастапқы түйіршіктер көп қабатты біртекті қабатталады.
1. Сұйық препараттардың қабатталуы. 100 г гомеопатиялық түйіршікті дайындау үшін 1 г сұйық препаратты 9 г қант шырынымен шайқап, алынған 10 г қоспаны біркелкі бастапқы түйіршіктің (100- Х) граммына қабаттайды, мұнда Х – қант шырынындағы қант массасы, г.
2. Тритурацияның қабатталуы. 100 г түйіршік дайындау үшін 10 г тритурацияны 20 г қант шырынымен шайқайды, алынған қоспаны (100-Х-Y) граммына біркелкі қабаттайды. Мұнда Х - қант шырынындағы қант массасы, г; Y – тритурация құрамындағы қосымша заттың массасы, г.
3. Қоспаның қабатталуы. Қоспа сұйық препараттардың гомеапатиялық сұйылтуы мен қант шырынында тритурацияны бірге шайқау жолымен дайындайды. 100 г гомеопатиялық түйіршікті алу үшін 1 г қоспаны 9 г қант шырынымен шайқайды; осы сұйылтудың 10 г (100-Х - Y) бастапқы түйіршік граммына біркелкі қабаттайды. Мұнда: Х - қант шырынындағы қант массасы, г; Y – тритурация құрамындағы қосымша заттың массасы, г.
Бастапқы түйіршіктердің қант шырынындағы дәрілік заттың гомеопатиялық сұйылтулары қыздыруын реттейтін драждейтін қазандарда қабатталады.
Бастапқы түйіршіктерді алдын – ала 37-42 0 С температурада қыздырылған драждейтін қазанға салып, барлық масса сол температураға қызғанға дейін баяу араластырады. Қант шырынындағы гомеопатиялық дәрілік заттың сұйылтуын бірдей уақыт аралығында, аздаған үлеспен драждейтін қазанға жайлап құяды.
Қабаттау аяқталған соң драждейтін қазанды қыздыру аяқталады, бірақ оның айналдыруын түйіршік кеуіп тұрақты бір массаға айналғанша жалғастырады.
Гомеопатиялық түйіршіктер құрғақ, жарықтан қорғалған жерде 2 жылға дейін сақталуы мүмкін.
1. Arnica 2 gran.
Күніне 8 түйіршіктен 4 рет
Алдымен екінші ондық немесе бірінші жүздік сұйылту дайындалады, ол үшін құтыға С1 белгісінен 9 г 90% спирт және 1 г арника тұндырмасын өлшеп салады. Құтыны 10 рет үстіден астыға қарай шайқайды, сосын құтыға С2 белгісінен 9,9 г 70% спирт және 0,1 г бірінші жүздік сұйылтуды өлшеп құяды, 10 рет шайқайды. Осылай екінші жүздік сұйылтуды алады.
Сыйымдылығы 15-20 мл банкаға 10г 4-ші 5-ші өлшемдегі түйіршікті және 0,1 г екінші жүздік сұйылтуды өлшейді. Банканы пергамент қағазымен жауып тығындайды, 10 минут бойы шайқайды. Ауада біркелкі массаға дейін пергамент қағазбен жабылған ағаш щитте кептіреді.