Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқауларды; әдістемелік ұсыныстарды; әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы



бет4/7
Дата19.09.2023
өлшемі161,5 Kb.
#108480
түріНұсқаулар
1   2   3   4   5   6   7
7-тақырып. Сюжет пен композиция.
Сюжеттік оқиғалар мен қаһармандардың өзара қарым-қатынасы, тартыстың нақты көрініс екендігі. Өмірдегі тартысты қайшылықтардың өнер шығармасында көрініс табу ерекшеліктері. Тратыстың көркем шығармадағы мәні мен маңызы, оның қозғаушы күш екендігі. Сюжет пен фабула. Лирикалық шығамадағы сюжет. Сюжетсіз шығармалар.
Композиция – көркем шығарма құрылысы, образдың өзара жүйелі байланысуы. Композицияның негзгі компоненттері. Сарынның тақырып пен идеяға қызмет етуі. Көркем шығарма композициясының негзгі талабы. Көркем шығарма эпизодтары. Көркем шығарма композициясының жанрлық ерекшеліктері. Шығарма композициясындағы уақыт пен кеңістік. Сюжет пен композицияның өзара бірлігі. Пролог пен эпилог туралы қазіргі ой-пікірлер.
Ұсынылатын әдебиеттер: [14], 162-168 беттер, [15], 28-35 беттер.
8-тақырып. Көркем шығарманың тілі. Троп және оның түрлері.
Тіл және сөйлеу. Тіл - қатынас құралы. Тілдің қоғамдық функциялары. Ауызекі сөйлеу тілі. Әдеби көркем тіл. Тілдің стилистикалық еркшеліктері. Сөздердің көп мағыналылғы. Сөздердің тура және бұрма мағыналары. Шығарма тіліндегі жалпы қолданыстан тыс лексика. Көркем шығарма мәтіні. Филологиядағы, мәдениеттану мен семиотика ғылымдарындағы мәтін туралы тұжырымдар. Тілдің бейнелеуіштік қасиеті. Тіл мен ойдың арақатынасы. Автор тілі мен кейіпкер тіліндегі типтілік пен оқшаулық. Поэтикалық синтаксис. Поэтикалық сөздердің дыбыстық жүйелену ерекшеліктері. Көркем шығарма тілі және оның жанрлық ерекшеліктері. Қаламгердің сөздік қорының молдығы туралы түсінік. Мәндес сөздерді талғап пайдаланудың жолдары. Синонимия, синонимдердің қабаттаса, қатар келуі (плеоназм). Омонимдердің әдеби тілдегі қызметі. Антонимдік параллеь. Көркем шығармашылық материалының бір түрі: архаизм, неологизм, варваризм, диалектизм, идиомалар. Көркем тілдің интонациялық – синтаксистік мәнерлілігі. Эпитет, теңеудің қызметі.
Әдеби тілді тура мағынасында емес бұрма мағынасында қолданудың ерекшеліктері. Оның шығарма көркемдігіне әсері. Троптың классификациясы. Метафора және оның қолданылу аясы. Сөз мәнін өзгерту суреттелетін құбылысты айқындау, ажарландыру, суреттелетін объектінің мазмұнын терңдету ерекшеліктері. Жансыз табиғат құбылысының тірі адам кейпінде суреттелуі – кейіптеу, немесе олицетворение. Аллегорияның (пернелеу) деректі құбылысқа айналу қасиеті. Символыдың астарлы мәні. Метониямның ой ықшамдау мен образ дәлдігі үшін атқаратын қызметі. Метонимияның бір түрі синекдоханың (мегзеу) көркем тілдегі орны. Троптың бір түрі – ирония (кекесін) мен сарказмның (мысқыл) сөз ажарын түрлендіру қызметі. Ұлғайту (гипербола) мен кішірейту (литота) бейнелеуіш құрал ретінде. А.Байтұрсыновтың тіл көрнекілеу тәсілдері.
Ұсынылатын әдебиеттер: [10], 73-78 беттер, [11], 29-33 беттер.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет