Екінші болма! Бизнесте, карьерада және өмірде женіске жетудің Қазақша жолы 3-басылым Алматы

68
деп қабылдамаңыз. Керісінше бір түрлі, өзгеше болу- 
дан қорықпаңыз. Ғалымжан Молданазар алғаш таны- 
ла бастағанда, адамдардың көбі оны қабылдаған жоқ, 
«ыңылдап қалған» өлең айтады деп сынады да, ал қазір 
Молданазардың концертінде адам лық толы, жаңа бей- 
небаяндары мен әндерін де тағатсыздана күтеді. Молда- 
назар бір түрлі, басқалардан ерекше болуға қорықпаған. 
Димаш Құдайбергенов те өз қабілетін анықтай алған 
ерекше адамдардың қатарында. Димаштың бір са- 
йысқа қатысқаны туралы ютубта жүрген видеоны көр- 
ген шығарсың. «Даусың қыздікі сияқты», «Соншама 
шыңғыра бермеші» деген талай сынға ұшыраған Димаш, 
Қытай елін бір бағындырды, одан соң бүкіл әлемді дүр 
сілкіндірді. Ол да басқаларға ұқсамайды. 
Белгілі психолог Каплан былай жазады: «Соңғы отыз 
жылда тұлға дамуын зерттеп, мынадай қорытындыға кел- 
дім: адамдардың үміті мен ұмтылысына жетуінің кілті 
жеңіске жету емес, одан гөрі ішкі потенциалды ашу мен 
пайдалануға күш салуда. Бұл жолды тандаған соң жеңіс 
туралы өз түсінігіңіз қалыптасады, басқалардың жетегін- 
де кетпейсіз, қоғам стереотиптерінің қамауында қалмай- 
сыз. Көпшілік үшін бұл – ауыр сынақ. Өйткені өзіңізді 
танып, түсініп, сыртқы факторлардың көбінен абстрак- 
циялануға тура келеді. Адам бұл сатыдан өтсе, бейне бір 
қорғаныш қабыршағына ие болғандай болады. Бұл адам- 
ды басқалардың менсінбеушілігі мен болымсыз әңгімесі- 
нен қорғайды». Демек, бәрі де ішкі потенциалға тіреліп 
тұр. Соны анықтап алмай, бір жүйеге де келе алмайсың. 
Менің байқауымша, өмірде, қоғамда жеңіске әкелетін бес 
негізгі фактор бар дейді. Олар: сұлулық, байлық, таныс, 
дарын (талант), білім. Бірінші төрт фактор адамға байла- 
нысты емес. Сұлу болып туады, бай ата-ананы, дарынды, 
мықты таныстарды біз сұрап алмаймыз. Біреуде ол бар, 
ал біреуде жоқ. Ал бесінші фактор – білім, бұл өз қолы- 
мызда. 
Адам дүниеге келгенде, «барлығын жасай аламын» де- 
ген ойда болады. Мен де кезінде футбол командасының 
жаттықтырушысы бола аламын, мұғалім бола аламын, 

кәсіпкер бола аламын деп ойлайтынмын. Бірақ, уақыт 
өте келе «шынымен, қайсысы менің қолымнан келеді?» 
деп ойланасың, сөйтіп, істей алатын ісің 50%-ға азаяды. 
Одан соң, осының ішінен «қайсысы шын мәнісінде маған 
ұнайды» деген сұрақ қоясың. «Ақша таба аламын ба, таба 
алмаймын ба?» деген сұрақ туындайды. Мұғалім болғым 
келді, болып көрдім, бірақ әрі қарай жұмыс жасаудан бас 
тарттым. Себебі, 60 000 теңге айлықпен күн көру мүмкін 
емес екенін сен де білесің. 
Айтайын дегенім, өзіне ұнайтын, қолынан келетін 
іспен айналысатын, ол үшін жақсы ақша табатын адамға 
мотивация керек емес. Ал егер «Маған мотивация керек» 
деп айтсаң, демек, дұрыс нәрсе жасап жүрген жоқсың. 
Егер саған ол ісің ұнамаса, мотивация алсаң да, алмасаң 
да, істеген ісіңнен ләззат алмайсың және қалағаныңша 
ақша таппайсың. 
Майерс-Бриггс типологиясы бойынша ситуациядағы 
ориентир жасау шкаласы Sensing/ Сезіну мен Intuition/ 
Интуиция (SI): біріншілер өздері сезіп, білген дүниелер 
ден әлем туралы ақпарат жинайды: тәжірибеге, фактілер 
мен детальдарға сүйенеді. Екіншілер теориялар, схе- 
малар мен әсерлерге, болашақ мүмкіндіктерге көбірек 
мән береді. Шешім қабылдауға негіз Thinking/ Oйлану 
мен Feeling/ Сезіну (TF): біріншілер логика мен объек- 
тивтілікке көбірек мән береді, екіншілер сезімге сүйенеді. 

70
Шешімді қабылдау әдісі жағынан Judging/ Пайымдау мен 
Perseption/ Қабылдау (JP): біріншілер өз пікірі жөнінде 
салмақты да берік, екіншілер иілгіш, жұмсақтау, бейім- 
делгіш келеді. Осы төртеудің әр түрлі комбинациясынан 
адам мінезінің сипаттамасы шығады. 
ESTJ
– реалист, администратор, ENT – командир, 
кәсіпкер, ISTJ – организатор, инспектор, ESEJ – оқы- 
тушы, тәрбиеші, энтузиаст, ENTP – өнертапқыш, арман- 
даушы, іздеуші, т.т. 

жүктеу/скачать 2,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: