К ә с І би білім беру г. Н. Федорова бағдарламалық модульдерді біріктіруге қатысу
жүктеу/скачать 4,31 Mb. Pdf көрінісі
|
| 85
Деректер ағынының диаграммасы (DFD) жүйеге - жобаланатын немесе нақты қолданыстағы функционалдық талаптарды модельдеу құралы болып табылады. DFD деректерді өңдеу тораптарынан, деректер тұтынушылар немесе көздеріне қолданылатын диаграммаға қатысты сыртқы және деректерді сақтау құралдарынан тұрады. Модельдің негізінде процестің, деректерді сақтау орнының (жинағыштың), сондай-ақ деректер ағынының мәні жатыр. Ақпарат көздері (сыртқы мәні) қосалқы жүйелерге немесе процестерге ақпаратты өткізетін ақпараттық ағындарды (деректер ағынын) тудырады. Олар өз кезегінде ақпаратты түрлендіреді де, жаңа ағындарды тудырады, олар ақпаратты басқа процестерге немесе қосалқы жүйелерге, деректер жинағышына немесе сыртқы мәнге - ақпарат тұтынушыларына түрлендіреді. Деректер ағынының диаграммасын көрсету үшін дәстүрлі түрде екі түрлі нотация қолданылады: Йордан және Гейн-Сарсон нотациялары, олар 4.1-кестеде көрсетілген. 4.1-кесте. DFD қолданылатын нотациялар Ұғым Йордан нотациясы Гейн-Сарсон нотациясы Сыртқы мәні Жүйе, қосалқы жүйе немесе процесс Деректерді жинағыш Ағын 4.3. DFD ДЕРЕКТЕР АҒЫНЫНЫҢ ДИАГРАММАСЫ 86 Сыртқы мәні ақпарат көзін материалдық зат немесе қабылдағышын көрсететін жеке тұлға, мысалы, тапсырыс берушілер, қызметкерлер, жеткізушілер, клиенттер, қойма. Кейбір нысанды немесе сыртқы мәні ретіндегі жүйені анықтау ол талданатын жүйенің шекараларын тыс екендігін көрсетеді. Кейбір талдау процесінде кейбір сыртқы мәндері ішіне ауыстырылуы мүмкін, егер бұл қажет болса немесе керісінше, ақпараттық жүйенің процестерінің бөлігі сыртқы мәні ретінде көрсетілетін және диаграммадан тыс шығарылуы мүмкін. Сыртқы мәні ретінде жүйенің немесе кейбір нысанды анықтау талданатын ақпараттық шекарадан тыс болатындығын көрсетеді. Талдау процесінде кейбір сыртқы мәндері ішіне ауыстырылуы мүмкін, егер бұл қажет болса, немесе керісінше ақпараттық жүйелердің процестерінің бөлігі диаграммадан тыс шығарылған және сыртқы мәні ретінде көрсетілген. Күрделі ақпараттық жүйе моделін құрған кезде ол біртұтас түрдегі бір жүйе түріндегі мәнмәтіні диаграмма деп аталатын жалпы түрінде көрсетілуі мүмкін немесе қосалқы жүйелер қатарына декомпозирленуі мүмкін. Қосалқы жүйенің нөмірі оны сәйкестендіру үшін қызмет етеді. Аты өрісіне тиісті анықтамалары мен толықтырулары бар ұсыныстар түріндегі қосалқы жүйенің атауы енгізіледі. Процесс белгілі бір алгоритмге сәйкес деректердің кіру ағынын шығыс деректерге түрленуін білдіреді. Нақты алғанда процесс түрлі тәсілдермен іске асырылуы мүмкін: бұл кіріс құжаттары мен есептерді шығаруды өңдеуді орындайтын ұйымның бөлімшесі (бөлімі) болуы мүмкін, ол аппаратты іске асқан логикалық құрылғы және т.б. Процесс нөмірі оны сәйкестендіру үшін қызмет етеді. Аты өрісіне процестің атауы енгізіледі, бұл ретте «өңдеу», «жаңғырту» немесе «редакциялап алу» сияқты етістіктерді қолдану негізінен, бұл процесті жеткілікті мәнінде түсінбеу мен бұдан әрі талдауды білдіреді. Процестің атауы нақты әрекеттерді анық айқындауы тиіс. Нақты іске асыру өрісіндегі ақпарат ұйым бөлімшесі, бағдарлама немесе аппараттық құрылғы осы процесті орындай керектігін көрсетеді. Деректердің жинақтағышы жинағышқа орналастыруға болатын кез келген сәтте ақпаратты сақтауға арналған абстрактылы құрылғыны білдіреді және біршама уақыттан кейін алып шығуға болады. Деректерді жинақтаушы картотекадағы жәшік, жедел жадыдағы кестелер, магнитті тасымалдағыштағы файл түрінде нақты іске асырылуы мүмкін. Гейн-Сарсон нотациясында деректердің жинақтағышы D әрпімен сәйкестендіріледі де, туынды санмен болады. Жинақтағыштың атауы көп ақпараттылықтан таңдап алады. Деректердің жинақтағышы жалпы жағдайда деректер қорының көрінісі болып табылады және онда сақталатын деректер ақпараттық модельмен байланысуы керек. |