Емтихан билеті №1



бет32/38
Дата02.05.2023
өлшемі110,19 Kb.
#88746
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   38
Саяси тұрақтылық - әр түрлі ішкі және сыртқы өзгерістер жағдайында саяси жүйенің өз құрылымын сақтап, тиімді өмір сүруге мүмкіндік беретін тұрақты жағдайы. Ол үшін ең алдымен экономиканың жоғары қарқынды дамуы, халықтың әл-ауқаты үздіксіз өсуі, табыс бөлісінде алшақтықтың болмауы, саяси тәртіптің заңдылығы мен демократиялығы, т.с.с болуы керек.



  1. Әлеуметтанулық ойлау. Әлеуметтанулық қиял.

: Социологиялық ойлау-бұл нақты әлеуметтік әлемдегі заттардыңбайланысын көру мүмкіндігі. Қиял-бұл байланыстарды көру қабілеті, бірақнақты емес әлемде, көркем әдебиет пен қиял әлемінде. Заттардың осыжәнебасқа көрінісінің нәтижесінде ойлар пайда болады, тек бір жағдайда олар нақты, ал екіншісінде олар ойдан шығарылған. Әлеуметтанушы ойлау менқиялды белсенді қолданады. Әлеуметтанулық ойлау-бұл қорытындыжасау процесі, бірақ әлеуметтанушы қиялға да құқылы, өйткені әлеуметтанушыларөздері туралы сөйлескенді ұнатады. Сонымен бірге, поляк әлеуметтанушысыПетр Штомпка жазғандай, социологиялық қиял - бұл қоғамда болып жатқанның бәрін құрылымдық, мәдени және тарихи жағдайлармен, сондай- ақ адамдардың субъективті әрекеттерімен байланыстыру мүмкіндігі. Әлеуметтанулық ойлау-әлеуметтік әлемдерді әлеуметтанулық категорияларға, құрылымдарға аударуды және оларды дихотомиялық байламда қарастыруды қамтиды. Әлеуметтанушы Зигмунд Бауман "бостандық пен тәуелділік", "біз және олар", "бірге және бөлек", "сыйға тарту және бөлісу", "билік және таңдау" және басқалар сияқты социологиялық ойлауқұрылымдарын ұсынады. Біз олардың кейбіреулеріне түсініктеме беруге тырысамыз, алдымен оларға сұрақтарымызды тұжырымдаймыз. Әлеуметтік қиял-деп жеке адамның проблемасын түсінуді, кец әлеуметтікқұрылымдарды, аз дегенде ішінара (Миллс 1959,15) түсінуді көрсететін қабілетті айтамыз. Ч. Райт Миллстің пікірінше, әлеуметтік қиял дегеніміз - жеке бастағы қиындықтарды (мысалы, кедейлік, ажырасу немесе сеиімніңжоғалуы), аса маңызды қоғамдық проблема, жалпыға ортақ проблема дептүсіну. Миллстің айтуынша, көп нәрсені біз толықтай бақылай алмаймыз, көптеген қүбылыстар қоғамның түзілуінен келіп шығады да бізден тыс жүзегеасып жатады.



  1. Экономика, жаһандану және еңбек. Тарихи перспективадағы экономикалық даму.

XX ғ. 80-жылдардың ортасында әлеуметтануда еңбек қызметінің себептік факторларына байланысты түжырымдама жасалынды. Белгілі ғалым, социолог Александр Здравомысловтың еңбек қызметі себептеріне жасаған тұжырымдамасын атап айту қажет. Еңбек қызметінің себептерінің бірінші деңгейі - еңбек нәтижесінде адамдардың материалдық қызығушылығы мен қажеттіліктері өркендейді. Адам үшін еңбек әрқашанда өмірді өндіруші құрал болып қалады. Табыс еңбекке ынта болады, ал төлем ақының тепе-теңдігі жұмыста адамның кызығушылығының төмендеуіне, сондай-ақ, оның сапасындағы жауапкершілікке, кейде өнімділіктің төмендеуіне әкеліп соғады екен, жүмысшы өндірісте өзін қожайын сезінбеді. Бірақ, адамның еңбек қызметінің әрекеті тек материалдың қызығушылықпен бітпейді.


Капитализм деп жеке меншік билеу құқығын бекітетін және оны капитал ретінде өнеркәсіп орнына салу әрі осыдан пайда көру мүмкіндігін беретін экономикалық жүйені атаймыз. Бұл жүйеде белсенділік пен бәсеке қабілеттілік бағаланады.
Өнеркәсіптік төңкеріс капитализм дамуының сүйреуші күші болды. Өнеркәсіп дамуы жаңа зауыттар мен құрал-жабдықтарға капитал салуды талап етті.
Жаңа өнім түрлерін ендіру және белгісіз жаңа нарықтық аумақтарды игеру үшін ірі материалдық шығынды талап ететін қатерге бас тігу қажет еді. Міне капитализм кезінде осындай адамдар тобы: іскер адамдар, кәсіпкерлер, банкирлер пайда болды.
Кәсіпкер-капитализм дамуындағы басты тұлға. Ол өзінің және басқаның капиталын игеріп, көбейтеді.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   38




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет