Этнопедагогикалық ойлардың тарихын жіктеңіз


Мінез туралы жалпы түсінік



бет27/34
Дата03.05.2023
өлшемі222,82 Kb.
#89559
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   34
Мінез туралы жалпы түсінік

Мінез - адамнын негізгі өмірін, бет алысын жене оның өзіндік әрекетінін айырмашылыгын сипаттайтын сапа-лы озгешелік. Ол - коп касиеттін бірлігі, турлі өзгешелік-тердін косындысы, сонымен катар адамды әр кырынан көрсететін касиет.
Мінез дегеніміз - әрбір адамның жеке басына тән өзіндік психологиялык касиеттері мен ерекшеліктерінің жиынтығы.
Мінез - кен магыналы угым. Мінездін моральдык жагынан тәрбиелілігі, біркалытылыгы, куші мен айкындығы, салмактығы- онын, негізгі сапалары болып есептелінеді.
Рухани дуниесі бай, кажеттері мен кызыгулары, талғамы мен ой-өрісі кең адамдарды толык мінезді адам дейді. Бірқалыпты, туракты мінезі бар адам баскалардын жетегінде кетпейді. Жаксы мінезге тән сапалардын біріне
онын байсалдылыгы жатады.
Мінез адамнын баска психикалык касиеттері:кабілет, темпераментпен тыгыз байланысты. 
Адамда кабілеттіліктін дамуы кейбір мінез бітістерінін болуын кажет етеді.
Мінезді калытастыруга ерік-жігердін косар улесі зор.
Адам мінезінін калыптасуы когамдык болмыспен, әлеуметтік ортамен (мектеп, балалар мекемелері, оку, ко-
гамдык уйымдар, т.б.) тыгыз байланысты. Осы айтылган-дар мінездін дамуы ушін шешуші роль аткарады. Мінез өзгермейтін тума касиет емес, ол омірде калыптасады.
Мінез бітістері
Адамнын емір жолы мен әрекетінің сипаты турліше болатындыктан, онын мінез бітістерінде баска біреуде кайталанбайтын жеке ерекшелік коптеп кездесіп отырады. Типтік мінездер - белгілі тарихи когамдык жагдайлардын нетижесі.
Адамнын сансыз мінез бітістерінін кейбірін белгілі топтарга жинактауга болады, ягни адамнын устаған бағытын, букіл психикалык турпатынан байкалатын мінез бітістері әр турлі жагдайда керініп отырады. Мунын біріншісіне адамнын баскалармен катынасын білдіретін мінез бітістері кіреді. Буларга: ужымдык, имандылык, кайырымдылык, уйірсектік, адамдык жене осыларга карама-карсы жекешілдік, катыгездік, туйыктык, зымияндык, т.б. бітістер жатады.
Адамнын өз-өзіне катынасын білдіретін мінез сипаттарына: кішіпейілдік, карапайымдылык, өзі-өзі сыйлай алу, талап коя білушілік, буларга карама-карсы ер-көректік, мактаншактык, жасканшактык, т.б. жатады.
Мінездін еріктік сапаларынын озі кушті және әлсіз, ягни нашар мінез болып екіге белінеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   34




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет