«Филология ғылымдары» сериясы Серия «Филологические науки»
түйін, қызыл ядро, кеуделік ядро, алақандық байлам (ладонная связка), буындық, айнама
жүктеу/скачать 1,79 Mb. Pdf көрінісі
|
Хабаршы вестник
| түйін, қызыл ядро, кеуделік ядро, алақандық байлам (ладонная связка), буындық, айнама,
шынтақтақ өсінді т.б. деген сөз тіркестеріндегі түбір, өрім, өзек, түйін, буын, байлам, ядро, өсінді секілді сөздерді лингвистикада сөз түбірі, қамшы өрім, өзегі тану, сөз түйін, байлам жасау, буынға бөлу (буыны босау) түрінде, математикалық түбірін табу, биологиялык, түбір және өсінді түрінде де кездестіруге болады. Осы секілді мысалды Б.Х.Хасановтың еңбегінен де кездестіруге болады. Онда терминнің тасымалдануы күрделі ассоциациялық параллель жүргізіліп, орыс тіліндегі сөздердің баламасын салыстырмалы түрде қарастырады |3]. Медициналық аталымдардың адамға, басқа заттарға, құбылысқа, эмоциялық көңіл- Абай атындагы ҚачҮ11У-дың Хабаршысы. «Филология гылымдары» серияси, МЬ2 (і2).2010ж. күйіне байланысты метафора номинативтік бірлік ретінде берілуіне көңіл бөлсек, көңілі құлазыды, сары уайымға салынды, қабағы кіржиді, сүйегін қорлады т.б. секілді тіркестерді атап өтуге болады. Сонымен бірге, терминнің ауыспалы мағынаға ие болуында елестету құбылысы рөл атқарады. Номинативтік бірліктердің елестету арқылы жасалуын қосымша образдылыққа айналуынан көруімізге болады. Анатомиялық көк жұлын, жүрек термині лингвистикалық тұрғыда көк жұлын болды - әбден қалжырады, шаршап-шалдықты мaғынасында болса ал, Жас баланың жүрегіндей жапырақтың дірілдері (С.Мәуленов). Жас баланың жүрегіндей сары дала (Қ.Жұмаділов) дегенде номинативтік бірлік әдеби тілде қолданылады. Метафора арқылы жалпы тілдік қорға өткен номинативтік бірліктер әр түрлі функционалды стильде қолданылады. Терминдер ғылыми және көпшілікке арналған ғылыми басылымдарда қолданылса, метафоралы мағынаға ие болған номинативтік бірліктер медицина аталымдарында, ауызекі тілде және лингвистика саласында қолданылады. Сөздің тура мағынасында мағлұматтық, танымдық аспектісі басты назарда болса, ауыспалы мағынадағы номинативтік бірліктердің қосымша образдылық, эмоциалды- экспрессивтік аспектісі артып отырады. Номинативтік бірліктердің мағыналары бір-біріне жақын келіп, синонимдік қатар құрайтын жағдайды кездестіруге болады. Мысалы, анатомия, қаңқа терминдері бip жүктеу/скачать 1,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|