Халықтардың тілдік құрамы
Кез келген ұлттың негізгі белгілерінің бірі: тіл
Дүние жүзіндегі тілдерді топтастырады: 20 тілдік семьяға, 45-тен астам тіл тобына
Ең көп таралған тілдік семья: үнді-еуропалық тіл семьясы
Әлем халқының басым бөлігі қандай тіл семьяларының тіл топтарында сөйлейді: үнді еуропалық (40%), қытай-тибет (20%), нигер-кордофан (8%), афроазиялық (7%)
Дүние жүзіндегі кең таралған тілдерге жатады: қытай тілі, испан тілі, ағылшын тілі, бенгал тілі, хинди тілі, араб тілі, португал тілі, орыс тілі, жапон тілі, неміс тілі
Халық ең көп сөйлейтін тіл: қытай тілі (1 млрд 223 млн адам)
БҰҰ-ның жұмыс тілдері, кең тараған 6 тіл: ағылшын, француз, орыс, испан, араб, қытай
Әлемде ешқандай тілдік семьяға, тілдік топқа жатпайтын оқшау тілдер: жапон, корей тілдері
Мемлекетте басқа ірі этностар саны басым болған жағдайда қос тілдік орын алады, оны атайды: билингвизмм (Мысалы, Канада – ағылшын, француз)
Африканың бұрынғы отарлардан қалған мемлекеттік тіл дәрежесіне ие болған тілдері: 21 елінде француз, 19 елінде ағылшын тілі, 5 елінде португал тілі
Этнолингвистердің айтуынша бүгінгі күні бір-бір адамнан сөйлейтін өкіл ғана қалған: 20 тілде
Эскимос тіл тобына жататын эяк тілінде сөйлейді: апалы-сіңілі екі адам
Тілдік семьялары
Тілдік семьялар:
|
Топтары:
|
|
Үнді-Еуропалық
тіл семьясы
|
Славян тобы
|
Орыстар, украиндар, белорустар, поляктар, чех, словактар, хорват, сербтер, словен, болгарлар
|
Балтық тобы
|
Латыштар, литвалықтар
|
Герман тобы
|
Немістер, австралиялықтар, швейцарлар, шведтер, норвегтер, голанд, фламандтар, бурлар, суринамдар, АҚШ американдары, ағылшын, шотландтар, ағылшын-Аустралиялықтар, ағылшын-канадалықтар, ағылшын- Жаңа Зеландиялықтар
|
Роман тобы
|
Итальяндар, француздар, испан, мексикалықтар, кубалықтар, аргентиналықтар, бразилиялықтар, португалдар, румындар, молдовандар, чилиліктер
|
Грек тобы
|
Гректер
|
Албан тобы
|
Албандар
|
Иран тобы
|
Парсылар, курдтар, осетиндер, тяжіктер, ауған, хазарлар, белуждар, пуштундар
|
Армян тобына
|
Армяндар
|
Үнді-арий
тобы
|
Бенгал, ассамдар, пенджабтар, синдхилер, хиндустар, бихарлар, ражастхандар, гужараттар, маратхиилер, сингалдар, кашмир, непали, пахарилер
|
Алтай тіл семьясы
|
Түркі тобы
|
Қазақтар, татарлар, башқұрттар, чуваштар, қырғыздар, қарақалпақ, өзбектер, ұйғырлар, түрікмендер, әзірбайжандар, түріктер, алтай, шор, хакастар
|
Монғол тобы
|
Халха-монғолдар, қытай-монғолдар, қалмақтар, буряттар
|
Орыс тіл семьясы
|
Фин-угор
тобы
|
Финдер, карелдер, эстондар, венгрлер, ханты, мансийлер, мордва, марий, удмудтар, коми
|
Самодий тобы
|
Ненец, нгансан, селькуптар
|
Кавказ тіл семьясы
|
|
Грузиндер, аджарлар, кабарда, шешен, абхаз, черкес,
Дағыстан халықтары
|
Қытай-тибет
тіл семьясы
|
Қытай тобы
|
қытайлар
|
Тибет-бирма
тобы
|
Тибеттер, бирмалықтар, невар, магар, чин, нага, карен
|
Семит-хамит тіл
семьясы
|
Семит тобы
|
Араб халықтары, Израиль еврейлері, ахмара, тигре, тиграйлар
|
Кушит тобы
|
Сомалилер, оромхо, божа, т.б.
|
Бербер тобы
|
Туарег, шлех, кабия
|
Чад тобы
|
хауса халықтары
|
Австронезия тіл
семьясы
|
|
Индонезиялықтар, малайлар, филиппиндіктер, гаошаньдар, малагасийлер, полинезия халықтары, фиджиліктер, микронезия халықтары
|
Достарыңызбен бөлісу: |