Гаврилова екатерина николаевна

104 
 
𝜒
эмп
2
=
1
𝑚∙𝑛
∑
(𝑛∙𝑥
𝑖
−𝑚∙𝑦
𝑖
)
2
𝑥
𝑖
+𝑦
𝑖
𝑘
𝑖=1
        
                        (1) 
 
мұндағы n-эксперименттік топтағы білім алушылардың саны; 
m - бақылау тобындағы білім алушылардың саны; 
𝑥
𝑖
 -I санатқа түскен эксперименттік топтағы білім алушылардың саны; 
𝑦
𝑖
 -i санатқа түскен бақылау тобындағы білім алушылардың саны; 
L-эмпирикалық  зерттеулердің  нәтижелері  бөлінген  студенттердің  білімі 
мен дағдыларының қалыптасу деңгейлері. 
Біздің  зерттеуімізде  L=3,  өйткені  білім  мен  дағдылардың  қалыптасу 
деңгейі үш деңгейде: Қарапайым, орташа және жоғары. 
2-курс  тобының  сипаттамасы-L  =  3  әр  түрлі  ұпайлары  (деңгейлері)  бар 
реттік  шкала  бойынша  балл  векторы  n
1
=(n
1
,…,n
1L
),  ∑
𝑛
1𝐿
= 𝑛 = 
𝑘
𝑖=1
  30.  3  курс 
тобының  сипаттамасы  ұпай  векторы  болып  табылады:  n
2
=(n
2
,…,n
2L
), 
∑
𝑛
2𝐿
=
𝑘
𝑖=1
𝑚 = 20. 
а=0.05  маңыздылық  деңгейінде  жүргізілген  эксперимент  барысында  𝜒
2
 
біртектілік критерийін қолдана отырып, келесі гипотезалар тұжырымдалды: 
Н0:  фундаментацияның  инновациялық  тұжырымдамасы  жағдайында 
математикалық,  педагогикалық,  психологиялық  және  әдістемелік  дайындық 
саласындағы  білімнің  қалыптасу  деңгейі  бойынша  2-курс  және  3-курс 
студенттерін бөлудегі сенімді айырмашылықтар. 
Н1:  2-курс  және  3-курс  студенттерін  фундаментацияның  инновациялық 
тұжырымдамасы  жағдайында  математикалық,  педагогикалық,  психологиялық 
және  әдістемелік  дайындық саласындағы  білімнің  қалыптасу  деңгейі  бойынша 
бөлуде  және  зерттеуді  жалғастыру  үшін  студенттерді  бақылау  және 
эксперименттік топтарға бөлу қажеттілігінде сенімді айырмашылықтар бар. 
Мұнда  маңыздылық  деңгейі  үшін  𝜒
𝑐𝑟
2
  критерийі 
𝜒
2
  сыни  мәнін  анықтау 
үшін 16 кесте берілген. 
 
17 кесте - маңыздылық деңгейі үшін 𝜒
𝑐𝑟
2
критерий 𝜒
2
 
 
L-1 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
𝜒
𝑐𝑟
2
 
3,841 
5,991 
7,815 
9,488 
11,07  12,592  14,067  15,507  16,919 
 
Критерийдің  эмпирикалық  мәні  𝜒
эмп
2
  =  6,281,  сыни  мәні 
𝜒
𝑐𝑟
2
  =  5,991. 
Нәтижесінде  біз  статистикалық  қорытынды  аламыз.  𝜒
экс
2
 
> 𝜒
𝑐𝑟
2
  алынған 
нәтижелер  үлгілер  арасындағы  айтарлықтай  айырмашылықтарды  көрсетеді, 
яғни  инновациялық  бағытта  математикалық,  педагогикалық,  психологиялық 
және әдістемелік дайындық саласындағы білімнің қалыптасуы кәсіби дайындық 
деңгейіне әсер етеді. 
Қорытынды:  Н0  нөлдік  гипотезасы  қабылданбайды,  салыстырылған 
үлгілердің  сипаттамалары  А  =  0,05  маңыздылық  деңгейінде  сәйкес  келмейді. 

105 
 
Бұл нәтижелерді бөлу арасындағы айырмашылықтың сенімділігі туралы балама 
гипотеза қабылданғанын білдіреді. 
Осылайша,  болашақ  математика  мұғалімдерін  оқыту  процесінде 
инновациялық 
фундаментацияның 
инновациялық 
тұжырымдамасын 
қолданудың  авторлық  әдістемесін  іске  асыру  және  зерттеуді  жалғастыру  үшін 
студенттерді  бақылау  және  эксперименттік  топтарға  бөлу  қажеттілігі  арқылы 
оқыту  процесінде  инновациялық  бағытты  жетілдіру  бойынша  оқытудың 
тиімділігін арттыру қажет. 
2018-2020  жылдар  аралығында  іздеу  эксперименті  жүргізілді.  Іздеу 
эксперименті  анықтау  экспериментімен  қатар  жүргізілді.  Іздеу  эксперименті 
барысында 
математикалық 
пәндерді 
оқытуда 
оқытудың 
жекелеген 
инновациялық әдістері  сыналды,  оқытудың  тиімді  әдістері  анықталды,  зерттеу 
гипотезасы  нақтыланды.  Эксперимент  барысында  математикалық  пәндер 
оқытушыларының  сабақтарына  қатысты.  Болашақ  математика  мұғалімдерін 
дайындауда  инновациялық  бағытты  әдістемелік  қамтамасыз  ету  моделі 
жасалды және оны қолдану бойынша нақты ұсыныстар жасалды. 
Қалыптастырушы  эксперимент  жаратылыстану  факультеті,  і.Жансүгіров 
атындағы  Жетісу  университеті  (Талдықорған  қ.)  және  Қазақ  ұлттық  қыздар 
педагогикалық  университеті  (Алматы  қ.),  математика,  физика  және  цифрлық 
технологиялар  жоғары  мектебі  институтының  3-курс  студенттері  (47  адам) 
"оқыту мен оқытудағы инновациялық тәсілдер" элективті пәнін оқу кезінде оқу 
процесінің табиғи жағдайында ұйымдастырылды және өткізілді. 
Қалыптастырушы  зерттеулерді  жүргізу  үшін  бакалавриат  деңгейіндегі 
"Математика"  мамандығының  білім  алушылар  тобына  эксперименттік  (2020-
2021 жыл, 25 адам) және бақылау (2020-2021 жыл, 22 адам) бөлінді. 
Бақылау  және  эксперименттік  топтарда  оқыту  көрсетілген  пәннің  бір 
жұмыс оқу бағдарламасы бойынша 5 академиялық кредит (150 сағат) көлемінде 
ұйымдастырылды.  КГ  және  ЭГ  үшін  дәрістік,  практикалық  сабақтардың 
мазмұны,  нысандары  мен  әдістері  бірдей  силлабусқа  сәйкес  келді.  Бақылау 
тобының  студенттеріне  бағдарламаның  кейбір  мәселелерін  өз  бетінше  зерттеу 
ұсынылды,  ал  оқу  материалын  ұсыну  оқытудың  инновациялық  әдістерін 
қолдануды  қажет  етпеді.  Эксперименттік  топта  оқу  сабақтары  18-суретте 
көрсетілген оқу сабақтарын жоспарлаудың ұсынылған алгоритміне сәйкес және 
сабақ өткізудің инновациялық тәсілдерін (21-сурет) қолдана отырып өткізілді. 
Қалыптастырушы  эксперименттің  мақсаттары:  1)  ЖОО-да  математикалық 
пәндерді  оқыту  кезінде  инновациялық  бағыттылықты  жүйелі-әдістемелік 
қамтамасыз етудің педагогикалық шарттарын анықтау; 2) болашақ математика 
мұғалімдерін  даярлау  кезінде  инновациялық  технологияларды  қолданудың 
әзірленген  әдістемесінің  тиімділігін  дәлелдеу  ("оқыту  мен  оқытудағы 
инновациялық  тәсілдер"пәні  мысалында).  Математикалық  пәндерді  оқыту 
процесінде  Жүйелік-әдістемелік  қамтамасыз  етудің  дамыған  моделінің 
тиімділігін  дәлелдеу  тиісті  дағдыларды  қалыптастыру  деңгейлерін  анықтау 
үшін диагностикалық шараларды сипаттауды қажет етеді. 

106 
 
Инновациялық бағытта жұмыс  істеу қабілетінің қалыптасуының бастапқы 
деңгейін анықтау мақсатында бақылау және эксперименттік топ студенттерінде 
коллоквиум  өткізілді,  олар  тиісінше  𝑥
1𝑖
  және 
𝑦
1𝑖
  көрсеткішінің  қалыптасуын 
бағалау  мақсатында  өткізілді  (Г  қосымшасы).  Оқу  процесінің кестесіне  сәйкес 
жеке  жұмыстар  жүргізілді,  студенттер  өз  бетінше  жұмыс  және  үй 
тапсырмаларын  берді,  аралық  бақылау  жүргізілді,  студенттерге  𝑦
1𝑖
  және  
𝑦
2𝑖
көрсеткіштерінің қалыптасуын бағалау үшін жазбаша жұмыстарды орындау 
үшін тапсырмалар ұсынылды. Эксперимент нәтижелері 18-кестеде келтірілген. 
 
18 -кесте - қалыптастырушы эксперимент барысында алынған деректер 
 
Іскерліктің 
қалыптасу 
деңгейі 
Эксперименттік топ, адам 
саны 
Бақылау тобы, адам саны 
Эксперименттің 
басталуы (𝑥
1𝑖
) 
Эксперимен
ттің соңы 
(
𝑥
2𝑖
) 
Экспериментт
ің 
басталуы (𝑦
1𝑖
) 
Экспериме
нттің соңы 
(
𝑦
2𝑖
) 
Жоғары 
0 (0 %) 
14 (56%) 
1 (4,5%) 
3 (14%) 
Базалық 
6 (24 %) 
8 (32 %) 
9 (41%) 
10 (45%) 
Элементар 
19 (76%) 
3 (12%) 
12 (54,5%) 
9 (41 %) 
∑ 
25 (100%) 
25 (100%) 
22 (100%) 
22 (100%) 
 
 
 
27 сурет - эксперимент басталғанға дейін қалыптасу деңгейлері 
0
5
10
15
20

жүктеу/скачать 4,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: